Anne Kingsbury Wollstonecraft

Anne Kingsbury Wollstonecraft
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Nancy Anne Kingsbury
Jaiotza	Rindge (New Hampshire), 1781eko urriaren 29a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Matanzas
Heriotza	Matanzas, 1828ko maiatzaren 16a (46 urte)
Familia
Ezkontidea(k)	Charles Wollstonecraft (en)
Jarduerak
Jarduerak	botanikaria, zientzia ilustratzailea eta idazlea

Anne Kingsbury Wollstonecraft (Rindge, Ameriketako Estatu Batuak, 1781eko urriaren 29a – Matanzas, Kuba, 1828ko maiatzaren 16a) botanikaria, naturalista, ilustratzaile botanikoa eta XIX. mendearen hasieran Kuba kolonialean aktibo zegoen emakume estatubatuarren eskubideen defendatzailea izan zen.

Familia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Anne Kingsbury 1781eko urriaren 29an jaio zen Rindge-n, New Hampshire-n. Bere gurasoak Benjamin Kingsbury eta Abigail Sawin (1748-1793) izan ziren. Charles Wollstonecraftekin ezkondu zen. Haren ahizpa, Mary Wollstonecraft, Britainia Handian ospetsu egin zen, filosofo, autore eta emakumearen eskubideen defendatzaile gisa. Mary Wollstonecraft Frankestein idatzi zuen Mary Shelleyren ama zen, eta Anne Kingsbury, beraz, izeba zen. Gainera, ezkontzagatiko beste iloba bat Edward Wollstonecraft izan zen, Australia kolonial goiztiarreko negozio-gizon arrakastatsua.

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1817an senarra hil ondoren, Anne Wollstonecraft Matantzasera (Kuba) joan zen bizitzera. Han egon zen bitartean, uharteko flora aztertu zuen, eta, 1820ko hamarkadaren erdialdean, eskuizkribu ilustratu zabal bat sortu zuen: Especímenes de plantas y frutos de la isla de Cuba (Kubako landare eta fruituen espezimenak), baliabide garrantzitsua Kubako garai kolonialeko historia naturala aztertzeko.^[1]^[2] Bere bizitzako aurkikuntza botanikoetako batzuk argitaratu ahal izan zituen, horietako asko D'Anville izengoitiaren azpian.

Gutun bat Boston Monthly Magazinen argitaratu zuen. Hala ere, ia amaitutako eskuizkribua editore bati bidali zion hil baino hilabete batzuk lehenago, Los especímenes de plantas y frutos de la isla de Cuba baina ez zen inoiz argitaratu. Landareen marrazki eta deskribapenez gain, eskuizkribuak indigenen erabilera erregistroak ere jaso zituen. 120 irudik baino gehiagok deskribapen zientifikoak eta haien ikerketaren kontakizuna erakusten zituzten, eta Kubako bizitza naturalari buruzko ikuspegi osoa eskaintzen zuten.

Argi dago A. K. Wollstonecraft pertsona kultua zela, eta Linneako botanikan trebatua. Zientzia-konbentzioei jarraituz, irudiek landaretza, bizi-zikloak eta ugalketa-zatien disekzioak erakusten dituzte. Haren lana zuzeneko behaketatik eta zirriborroen ekoizpenetik abiatzen zen, eta, ondoren, akuarelaren bidez kolorea gehituz osatzen zuen. Egia esan, argitaratu izan balitz, haren lana aurrekaririk gabeko flora kubatarrari buruzko erreferentzia bihur zitekeen.^[3]

Nahiz eta Wollstonecraft-ek idatzi gehienak botanikari eta ekologiari eman zizkion, emakumeen eskubideen alde ere idatzi zuen, The Natural Rights of Women barne, Boston Monthly Magazinen argitaratua.^[2]

Wollstonecraft 1828ko maiatzaren 16an hil zen.

Legatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikertzaileek uste zuten Wollstonecraft-en hiru bolumeneko eskuizkribua, Kubako uharteko landare eta fruitu espezimenak, galdutako lana zela. Hari buruzko erreferentziak bazeuden, baina inork ez zuen inoiz ikusi. Bere familiaren ondorengoa zen fakultateko kide batek dohaintzan eman zion Cornelleko Unibertsitateari 1923an, baina idazlanaren lehen erreferentziek autorearen izena oker identifikatu zutenez, ez zen haren garrantzia onartu. Digitalizazio-prozesuaren bidez, 2018ko martxoan aurkitu eta nabarmendu zen arte.^[4] Orain, HathiTrust liburutegi digitalaren bidez sarean ikusi edo deskargatzeko moduan dago, Cornelleko Unibertsitateko Liburutegiaren eskutik.^[5]