Edukira joan

Wikipedia, Entziklopedia askea
  • Maila: DBH 3-4
  • Gaiak: historia  • gizarte zientziak  • generoa  • idazketa  • hizkuntzak


Argudiaketa kurrikularra

[aldatu iturburu kodea]

Wikipedia munduko online entziklopediarik handiena da eta ezaguna da proiektua sustengatzen duten kolaboratzaileei esker, beraiei esker sortu, editatu eta argitaratu baitira 40 milioi artikulu libre 300 hizkuntza baino gehiagotan. Bere komunitateak egiten dituen ekarpenak libreak eta berrerabilgarriak dira eta beraien lanari esker mantentzen da proiektua.

Proiektua librea eta irekia izanik, hemen ere genero aldetik desberdintasun handiak topa ditzakegu, bai komunitatearen barruan aktiboki parte hartzen duten pertsonen sexuaren artean, baina baita argitaratzen diren pertsonaien sexuaren inguruan ere. Datuei erreparatuz gero, Wikipedia editatzen duten pertsonen ia %90a gizonezkoak dira eta bakarrik %11 inguru dira emakumezkoak (López, 2021). Datu hauekin, zaila izan daiteke datu hauei buelta ematera, emakumezko editoreak baitira, bereziki, emakumeen alorrekin lotutako gaia edo ekarpenak egiten dituztenak (López, 2021). Gainera, autore honen arabera, emakumezkoek paper aktibo txikiagoa izan ohi dute gizonezkoekin alderatuz, zuzentzaile lana gehiago hartuz bere gain, eta ez hainbeste eduki sortzailearena.

Gauzak honela, emakumezkoekin lotutako artikuluen kopuruak txikia izaten jarraitzen du. Horregatik, ikas-egoera honen bitartez, egoera hau irauli eta emakumezkoen ikusgarritasuna handitu nahi da.

Konpetentziak

[aldatu iturburu kodea]
KONPETENTZIA ESPEZIFIKOAK EBALUAZIO IRIZPIDEAK OINARRIZKO JAKINTZAK
Geografia eta Historia
1. Gaur egun garrantzitsuak diren arazo geografiko, historiko eta sozialen inguruan ikertzea, argudiatzea eta hainbat formatutan produktu propioak egitea, tokikotik globalera, informazioa bilatuz, aukeratuz, tratatuz eta antolatuz, eta iturri historikoak eta geografikoak erabiliz, ezagutzak eskuratzeko eta pentsamendu kritikoa garatzeko.

Funtsezko konpetentziak eta Deskriptoreak:
HKK 1  • KE 1  • KD 1  • KD 2  • KD 3  • HK 1  • HK 3  • KAKK 3

1.1 Egungo eta iraganeko prozesu eta gertaera historiko, geografiko eta sozial esanguratsuei buruzko informazioa bilatzea, hautatzea, antolatzea eta komunikatzea, hainbat euskarritan aurkeztuz eta zereginaren helburuak kontuan hartuz. A. Egungo munduaren erronkak:
  • Testu historiografikoek, datu estatistikoek eta abarrek emandako informazioaren bilaketa eta tratamendua, esparru digital eta analogikoetan. Informazioaren irakurketa eta balorazio kritikoa, iturrien fidagarritasuna egiaztatuz eta sareetako desinformazioaren arazoa kontuan hartuz. Produktu desberdinak sortzea hainbat formatutan, ezagutza lantzeko bide gisa.


2. jarduera
3. jarduera
4. jarduera
5. jarduera

7. Talde-identitateen jatorri eta kausa historikoak, eta horiek munduaren konfigurazio eta herentzia sozial, politiko eta kulturalerako elementu gisa duten eginkizuna ezagutzea, euren eboluzioa kritikoki aztertuz, gaur egun duten esanahia ulertzeko, gizatalde baten kide izatearen sentimenduak errespetatzeko, eta sortu eta sortzen duten ondare-aberastasuna eta legatu historiko eta kulturala baloratzeko.

Funtsezko konpetentziak eta Deskriptoreak:
KE 3  • HK 3

7.1 Historia Garaikidean zehar garatu diren kultura- eta politika-prozesuak gaur egunera arte eraiki diren talde-identitateekin lotzea, norberaren eta besteen identitatea osatzen joan diren ezaugarriak ezagutuz eta errespetatuz, eta bakoitzaren esanahi askotarikoak eta kultura unibertsalari egindako ekarpenak aztertuz. C. Gizarteak eta lurraldeak::
  • Azalpen historikoaren kausa anitzak. Prozesu historikoetan parte hartzen duten osagai ekonomiko, sozial, politiko eta kulturalen identifikazioa, korronte historiografikoen arabera.


3. jarduera
7. jarduera

8. Egungo kultura anitzeko errealitatea osatu duten prozesu geografikoak, historikoak eta kulturalak ezagutzea eta ulertzea, aniztasunaren aberastasuna aintzatetsiz eta berdintasunaren, inklusioaren eta gutxiengoekiko errespetuaren aldeko mugimenduen ekarpena baloratuz, diskriminazio mota oro saihesteko.

Funtsezko konpetentziak eta Deskriptoreak:
HKK 5  • KPSII 3  • HK 1  • HK 2  • HK 3  • KAKK 1

8.3 Gizonen eta emakumeen benetako berdintasunaren alde argudiatzea, hainbat esparrutan aro garaikidean zehar emakumezko pertsonaia garrantzitsuek egindako ekarpena nabarmenduz eta baloratuz, eta edozein egoeratan generoagatiko edozein jarrera eta portaera diskriminatzaileren aurka jardunez. A. Egungo munduaren erronkak:
  • Emakumeen papera gaur egungo gizarteetan: hezkuntzarako eskubidea, lana eta boterea eskuratzeko aukerak eta haien aurkako diskriminazio edo indarkeria egoerak munduan zehar. Mugimendu feminista. Jarrera eta portaera sexisten identifikazioa gure inguruan eta Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalarekiko lotura.


1. jarduera
7. jarduera

B. Gizarteak eta lurraldeak:

  • Kultura-aldaketak eta gizarte-mugimenduak mundu garaikidean. Eskubideen lorpena gizarte demokratiko garaikideetan. Memoria demokratikoa. Komunikabideen eta sare sozialen zeregina.


1. jarduera
2. jarduera

Euskara eta literatura
4. Testu idatziak ulertzea, interpretatzea eta baloratzea, zentzu kritikoan eta irakurtzeko zenbait xedez, zentzu orokorra eta ideia nagusiak eta bigarren mailakoak ezagutuz, igorlearen asmoa identifikatuz, edukiari eta formari buruzko gogoeta eginez eta kalitatea eta fidagarritasuna ebaluatuz, ezagutza eraikitzeko eta askotariko komunikazio-premiei eta -interesei erantzuteko.

Funtsezko konpetentziak eta Deskriptoreak:
HKK 2  • HKK 5  • KE 2  • KD 1  • HK 3

4.1. Zenbait irakurketa-asmori erantzuten dioten eta nolabaiteko zailtasuna duten testu idatzien eta multimodalen zentzu orokorra, egitura, informaziorik garrantzitsuena eta igorlearen asmoa ulertzea eta interpretatzea, irakurriaren ulermenaren arazoakebazteko estrategia eta trebetasun emozional eta kognitibo egokiak erabiliz eta behar diren inferentziak eginez.

4.2. Esparru akademikoko, publiko edo sozialeko, eta esparru pertsonaleko eta/edo etxeko esparruko testu errazen forma eta edukia baloratzea, horien kalitatea, erabilitako kanalaren fidagarritasuna eta egokitasuna eta erabilitako komunikazio-prozeduren eraginkortasuna ebaluatuz. ebaluatuz.

2. Ulermena:
  • Ahozko eta irakurriaren ulermenerako estrategiak. Testuaren zentzu orokorra. Ideia nagusiak eta sekundarioak eta zatien arteko erlazioa; garrantzizko informazioaren aukeraketa eta atxikipena. Informazioa berreskuratzea eta ondorioztatzea. Igorlearen asmoa. Testuetako lexikoa.


2. jarduera

5. Testu idatzi eta multimodal koherenteak, kohesionatuak, egokiak eta zuzenak sortzea, hautatutako diskurtso-generoaren berezko konbentzioei jarraituz, ezagutza eraikitzeko eta komunikazio-eskaera zehatzei modu informatuan, eraginkortasunez eta sormenez erantzuteko.

Funtsezko konpetentziak eta Deskriptoreak:
HKK 1  • HKK 3  • HKK 5  • KE 2  • KD 2  • KD 3  • HK 2  • EK 1

5.1. Nolabaiteko konplexutasuna eta luzera duten testu idatzi eta multimodalen idazketa formala eta sormenezkoa planifikatzea, komunikazio-egoera, hartzailea, helburua eta kanala kontuan hartuz; zirriborroak idaztea eta berrikustea, berdinen arteko elkarrizketaren eta kontsulta-tresnen laguntzaz; eta azken testu koherente eta kohesionatua aurkeztea, erabilera sexista eta diskriminatzailerik gabeko erregistro egokiz.

5.2. Testuak aberasteko prozedurak txertatzea, diskurtso-, hizkuntza- eta estilo-alderdiak kontuan hartuz, zehaztasun lexikoz, zuzentasun ortografiko eta gramatikalez, eta erabilera sexista eta diskriminatzailerik gabeko hizkuntza librez, bai ingurune analogikoetan bai digitaletan.

3. Produkzioa:
  • Informazioa bilatzearekin, testuinguruan kokatzearekin eta berrikustearekin lotzen diren ahozko produkzio formalerako estrategiak. Audientziaren eta esposizio-denboraren araberako egokitzapena. Hitzezkoak ez diren elementuak. Ahozkotasun formalaren diskurtso- eta hizkuntza-ezaugarriak. Ahozko deliberazio argudiatua.


6. jarduera

  • Idatzizko produkziorako estrategiak, plangintzarekin, idazketarekin, berrikuspenarekin, edizioarekin eta hainbat euskarritan hedatzearekin lotzen direnak.


5. jarduera

6. Hainbat iturritako informazioa gero eta modu autonomoagoan hautatzea eta kontrastatzea, informazio horren fidagarritasuna eta egokitasuna irakurketa-helburuen arabera ebaluatuz eta manipulazio-eta desinformazio-arriskuak saihestuz; eta informazio hori ezagutza bihurtzea eta komunikatzea, ikuspuntu kritikoa eta pertsonala hartuz eta, aldi berean, jabetza intelektuala errespetatuz.

Funtsezko konpetentziak eta Deskriptoreak:
HKK 3  • KD 1  • KD 2  • KD 3  • KPSII 4  • KPSII 5  • HK 2  • HK 3

6.1. Zenbait iturritako informazioa gero eta modu autonomoagoan aurkitzea, hautatzea eta kontrastatzea, informazio horren fidagarritasuna eta egokitasuna irakurketa-helburuen arabera kalibratuz; eta informazio hori antolatzea eta norberaren eskemetan integratzea, eta modu sortzailean berregitea eta komunikatzea, ikuspuntu kritikoa hartuz eta jabetza intelektualaren printzipioak errespetatuz.

6.3. Teknologia digitalen erabilera kritiko, seguru, iraunkor eta osasungarriko ohiturak gero eta autonomia handiagoz hartzea, informazioaren bilaketari, egile-eskubideen errespetuari eta komunikazioari dagokienez, harreman pertsonalen eta bizikidetza positiboaren eraikuntzan kolaboratuz, baita testuinguru digitaletan ere.

5. Informazio-alfabetatzea:
  • Informazioa bilatu eta hautatzeko estrategiak, fidagarritasun-, kalitate- eta egokitasun-irizpideak erabiliz; informazioaren azterketa, balorazioa, berrantolaketa eta sintesia —norberaren eskemetan— eta informazioa ezagutza bihurtzeko estrategiak; sormenezko komunikazioa eta hedapena, jabetza intelektuala errespetatzen duena.


2. jarduera

  • Eskola-proiektuak egiteko plataforma birtualak modu seguruan eta sormenez erabiltzeko jarraibideak, horien erabilera baztertzailea eta sexista identifikatuz eta baztertuz.
    5. jarduera
9. Hizkuntzaren egiturari eta haren erabilerei buruzko ezagutza mobilizatzea eta hizkuntza- eta diskurtso aukeraketei buruz gero eta autonomia handiagoz eta terminologia egokiarekin gogoeta egitea, hizkuntza-kontzientzia garatzeko, komunikazio-errepertorioa handitzeko eta ahozko eta idatzizko produkzio-trebetasunak nahiz ulermen eta interpretazio kritikoko trebetasunak hobetzeko.

Funtsezko konpetentziak eta Deskriptoreak:
HKK 1  • HKK 2  • KE 2  • KPSII 4  • KPSII 5

9.1. Norberaren eta besteen testuak gero eta modu autonomoagoan berrikustea eta hobetzeko proposamenak egitea, aldaketak metahizkuntza espezifiko batekin eta gogoeta metalinguistikotik eta interlinguistikotik abiatuta argudiatuz; eta irakurriaren ulermenerako arazo batzuk identifikatzea eta zuzentzea, hizkuntzari eta haren erabilerari buruzko ezagutza esplizituak erabiliz. 6. Hizkuntza elementuen onarpena eta diskurtso-erabilera:
  • Testuen hizkuntza-zuzentasuna eta berrikuspen ortografikoa eta gramatikala. Euskarri analogikoko edo digitaleko hiztegien, kontsulta-eskuliburuen eta zuzentzaile ortografikoen erabilera.


5. jarduera

Helburu didaktikoak

[aldatu iturburu kodea]

Gida didaktikoa

[aldatu iturburu kodea]

Testuingurua

[aldatu iturburu kodea]

Wikipedia munduko online entziklopedia ireki ezaguna da eta, bertan, erreferentziazko informazio asko topa daiteke, munduko hainbat hizkuntzatan. Wikipedia, gainera, ezaguna da artikuluak modu komunitarioan osatzen direlako, bakoitzak bere ekarpena egiteko aukera eskainiz. Hala ere, gure gizartean oraindik gertatzen den bezala, emakumezkoen erreferentziak urriak dira. Azken urteetan, ordea, lan handia egin da emakumezkoen artikulu kopurua pixkanaka handitzeko, besteak beste, wikilarien emakumezko taldeak osatuz eta hainbat ekimen burutuz. (Ikusi, beherago, 3. ekimena, Wikiproiektu:WikiEmakumeok)

Emakumezkoen erreferentziak oraindik urriak dira, baina Wikipediak zerbait badu ona, bertan ekarpena (artikulu bat idatziz) edonork egin ditzakeela da. Beraz, gizon eta emakumeen arteko artikulu edo sarreren ekarpenen aldea murrizteko, ikasleek beraiek erantzukizuna hartu ahal izango dute eta ezagunak diren edo hain ezagunak ez diren, baina erreferenteak diren, emakumezkoen idazlanak landu, sortu eta publikatuko dituzte.

Jarduerak Azalpena Ebidentziak
1. Zenbat ezagutzen dituzu?
Saio 1
Jarduera honen asmoa ikasleek ezagutzen dituzten erreferentziazko emakumeak zeintzuk diren adieraztea izango da. Aurretiko ezagutzak baliatu elkarren arteko informazio trukaketa egiteko.
  • Ikasleei azalduko zaie zerrenda bat osatzeko pertsona ezagunen inguruan. Horretarako, erronka bat botako zaie: zerrenda itzazue 10 pertsona ezagun. Arlo desberdinetakoak izateko eskatuko zaie: zientzialariak, musikariak, kirolariak, politikariak...
  • Lan hau egiteko, ikasleak talde txikitan elkartuko dira (4 ikasleko taldeak) eta zerrenda osatzen jarriko ditugu, pertsonaien izen-abizenekin. Tarte bat utziko zaie hau osatzeko. Taula materialetan topatu daiteke.
  • Talde bakoitzak bere zerrenda osatu ondoren, talde handian, egin dituzten ekarpenak beste ikaskideekin partekatuko dituzte, izenak arbel edo paretan ipiniz. Ondoren, zerrendatutako pertsonen inguruko hausnarketa kolektiboa burutuko da.
  • Bukatzeko, ikas-egoeraren lanketa emakume erreferenteen inguruan egingo dugula lan azalduko zaie. Garrantzitsua da ohartaraztea Wikipedian dauden emakumezko artikuluak gutxiago direla. Ikasleen lana izango da ikusgarritasun hori handitzen laguntzea.

Kontutan hartzekoak:

  • Amaierako hausnarketa kolektiboan, kontutan izango dugu zein izen agertzen diren. Ohikoa izan daiteke gizonezko pertsonaia gehiago azaltzea. Baita kirolari edo influentzerrak azaltzea ere. Horregatik, gai hauek oinarri bezala hartuko ditugu hausnartzeko: Zergatik ditugu gizon erreferente gehiago? Horietatik zenbat dira kirolariak? Zenbat dira zerrendan Euskal Herrikoak? Zenbat dira estatubatuarrak?
  • Gaur egun, euskarazko Wikipedian emakumeak biografia guztien ia %33 dira (ikus Baliabideak)
Taldean prestatutako pertsonaia desberdinen zerrenda
Ebaluazio tresnak
Errubrika bat
Ikusi  • PDF
Baliabideak
2. Emakumeak Wikipedian
Saio 1
Jarduera honen asmoa Wikipedian agertzen diren emakumezkoak ezagutzea da. Bestalde, emakumezko horietako bakoitzak jokatutako edo jokatzen duen papera zein den ezagutzea izango da asmoa.
  • Ikasleak banaka hasiko dira lanean. 1-2-4 egitura kooperatiboa baliatuko da praktika bezala lana aurrera eramateko. Horrela, lehenik, ikasle bakoitzari Wikipedian agertzen den emakume baten erreferentzia emango zaio. Horrekin, galdera batzuk erantzuten saiatu beharko dira, laburki: Zergatik dago Wikipedian? Zer egin zuen? Ezagutzen al zenuen?
  • Galdera: Nola iristen dira ikasleak Wikipediako informaziora?
    • Ohiko bilatzailean (Google erabiliko dute ziurrenik) emakumearen izena jartzen badugu, zein izango da lehen emaitza? Guztiek berbera izango al dute? Hizkuntzaren arabera aldatzen al da?
    • Jasotako emaitza eurek nahi duten hizkuntzan topatzeko gai dira? Ba al dago modurik emaitzak euskaraz izateko? Ordenagailua edo telefonoa euskaraz konfiguratu dezaketela azaldu (ikus Baliabideak), baina gailu asko defektuz gaztelaniaz edo ingelesez datozela azaldu.
    • Bilaketan "emakumearen_izena + Wikipedia" idazten badute, Wikipediako emaitza izango da lehenengoa, baina ez du zertan euskarazkoa izan behar, beste hizkuntza bateko Wikipedia ere izan daitekeelako.
    • Wikipedia 350 hizkuntza baino gehiagotan dago (ikus Baliabideak), eta bakoitza independentea da. Horregatik gaztelaniaz, euskaraz edo wolofez dagoen emaitza ez da berbera izango. Ireki "Wikipedien zerrenda" (baliabideetan dago) eta aztertu zein hizkuntza dauden goian. Euskararen posizioa ere azal daiteke.
    • Gehigarria: Wikipedien zerrenda funtsezko artikuluen sakoneraren arabera (Baliabideak). Euskarak zer posizio duela uste dute ikasleek? Eta zein leku du benetan?
    • Wikipedian zuzenean sar daitezke, nahi izanez gero. "Wikipedien zerrendan" kode bat dago, hizkuntza bakoitzarena. Ingelesarena en da, gaztelaniarena es... eta euskararena eu. Animatu ikasleak ezagutzen duten beste hizkuntza bat aipatzera, eta bilatu hizkuntzak ea Wikipedia duen, zenbat artikulu, eta zein den bere kodea.
    • Kode hori URLaren erabili dezakegu zuzenean. URLa goian jartzen da nabigatzailean, ez dute zertan Googletik pasa behar webgune bat irekitzeko, euren URLa ezagutzen badute. Gure kasuan, hizkuntza kodea + wikipedia.org da URL. Adibidez, euskarazkoa eu.wikipedia.org. Animatu ikasleei zuzenean eu.wikipedia.org idaztera euren nabigatzaileko URL barran.
  • Behin euskarazko Wikipedian (edo beste batean) emakume baten bilaketa egiteko goiko bilatzailea erabil dezakete. Bilatzaile horrek euren hizkuntzako Wikipedian bilatzen du zuzenean, Googletik eta bere emaitzetatik pasa behar gabe.
  • Tarte labur batez bilaketa banaka egin ondoren, beste ikaskide batekin elkartuko dira, binaka, eta euren emakumeen informazioa elkarri partekatuko diote (batak bestearena jasoz bere orrialdean). Modu honetan, ikasle bakoitzak beste emakumezko baten biografia berri bat jasoko du.
  • Bukatzeko, bikote horiek, beste bikote berri batekin elkartuko dira, 4ko taldeak osatuz. Bertan, aurreko prozedura berdina jarraituko dute, beste bi emakumezko berriren erreferentziak jasoz eta horiek orrian apuntatuz.
  • Azkenik, jarduera bukatzeko, ikasle bakoitzak landu dituen eta ezagutu dituzten emakumezkoen inguruan hitz egingo dute, talde handian. Zer ikasi dute? Ezagunak zituzten? Zer ekarpen egin dituzte landutako emakumezkoek?

Kontutan hartzekoak:

  • Ikasleek landu behar dituzten emakumezkoen zerrendak Wikipedian topa daitezke.
Ebidentziak
Taldean erantzundako dokumentua
Ebaluazio tresnak
Errubrika bat
Ikusi  • PDF
Baliabideak
3. Ekimenak Wikipedian
Saio 1-2
Jarduera honen bitartez, Wikipedian emakumezkoen biografien lanketan aritzen diren taldeak ezagutarazi nahi dira, egiten duten lana zein den aztertuz.
  • Ikasleek banaka edo binaka egingo dute lan kasu honetan. Azalduko zaie, Wikipedian badagoela talde bat emakumeen biografiak sortu eta lantzen dituztenak, WikiEmakumeok izenekoa. Euren lana euskarazko Wikipedian genero-ikuspegia lantzea da. Horretarako, hainbat lan egiten dituzte. Ikasleen egitekoa, talde horiek egiten duten lana zein den aztertzea izango da. Galdera orientagarri batzuk hauek izan daitezke:
    • Zein da beraien asmoa? Euren herri edo hirian ba al dago talderik? Edo inguruan? Ze lan egiten dute? Nola egiten dute? Zenbat artikulu landu dituzte?
      • Bilaketa bilatzailean egin daiteke zuzenean. Horretarako, termino zehatza bilatu daiteke, kasu honetan, WikiEmakumeok.
      • Wikipediako zuzeneko emaitzak jasotzeko, bilaketa aurreratuko teknika baliatu daiteke. site:eu.wikipedia.org erabili Wikipediako emaitzak jasotzeko.
  • Tarte bat hartu ondoren informazioa begiratu eta irakurtzeko, talde handian, bakoitzak begiratutakoa azalduko du.
  • Ondoren, talde handia hausnarketa egingo da: Guk horrelako zerbait egin genezake? Gure herri, hiri edo auzoko zein emakume sartuko genuke? Zein ekarpen egin dezakegu emakumezkoen biografia handitu edo hobetzeko?
  • Ikasleen lana hori egitea izango dela esanda amaituko da jarduera.

Kontutan hartzekoak:

  • WikiEmakumeok egitasmoaren proiektua ezagutzeko, zein webgune erabiltzen dute ikasleek? Zein iturri erabiltzen dute? Gai dira Wikipediako orrialdera iristeko zuzenean? Kanpoko erreferentziarik erabiltzen dute? Zein bilaketa teknika erabiltzen dute horretarako? Webgune ofiziala hau da: https://eu.wikipedia.org/wiki/Wikiproiektu:WikiEmakumeok
  • Bestalde, interesgarria izan daiteke, talde honetako partaideren bat gelara ekarri eta galderen bitartez proiektuaren berri izatea.
  • Dokumental bat dago gaiaren inguruan (ikus, baliabideak). Luzea da, baina ikasleekin lantzeko egokia izan daiteke. Dokumentala erabiliko bada, saio oso bat horretarako erabili beharko da.
Ebidentziak
Taldean sortutako eztabaida
Ebaluazio tresnak
Behaketa zuzena egiteko Errubrika bat
Ikusi  • PDF
Baliabideak
4. Artikuluaren garapena
5 saio
Jarduera honen asmoa da ikasleek Wikipedian egingo duten ekarpenaren artikulua idaztea izango da.
  • Ikasle bakoitzari emakume bat esleituko zaio artikuluak egiteko. Euren lana, emakumezko pertsonaia horren artikulu labur bat idaztea edo itzulpen bat egitea ere izan daiteke lana. Wikipedian aritzeko laguntza Baliabideak atalean dago.
  • Ez da beharrezkoa biografia oso luzea egitea, nahikoa da emakume hori zergatik den famatua azaltzen duen testu bat osatzearekin.
  • Ikasle bakoitzak, dagokion emakumeari buruzko ekoizpen idatzia egingo du. Dokumentu bat osatu beharko dute.

Kontutan hartzekoak:

  • Ikasle bakoitzari emakume bat esleitzeko, Bestekaleak.eus webgunean aurkitu daitezke erreferentziazko hainbat euskal emakume. Beste Wikipedia batean dagoen emakume bati buruz era idatzi dezakete, itzulpen lana eginez, edo laburpena oso luzea bada.
  • Emakumeak aukeratzerako garaian kontutan hartzeko galderak: Zein gaietako emakumeak sustatu nahi ditugu? Teknologia, politikariak, ingeniariak, kirolariak, osasunari lotutakoak...
  • Zein jatorritakoak? euskal herritarrak, euskal herriratuak, etorkin berriak, jatorriko herrialdeko esanguratsuak...Zein lorpen eskuratutakoak? maila unibertsalekoak, eraldaketa sozialak burututakoak, bigarren mailan utzitako lorpenak balioztatzea...
  • Wikipedian bertan ere ematen dira jarraibide batzuk lan honetarako: [[1]]

Aukerazkoa: Ikasleen esku ere utzi daiteke, emakumeak aukeratzean, irizpideak finkatzearena. Eztabaida bidez bakoitzak aurkezten duen emakumearen arrazoiketa eman beharko du eta denon artean onargarria den erabaki, edo gelako neskek* beto eskubidea izan dezakete erabakietan profil guztiz desegokia dela pentsatuz gero kontsentsuz.

Ebidentziak
Taldean sortutako eztabaida
Ebaluazio tresnak
Behaketa zuzena egiteko Errubrika bat
Ikusi  • PDF
Baliabideak

Iturrietan trebatzeko baliabideak

Wikipedian trebatzeko baliabideak

5. Lanen berrikuspena
2 saio
Jarduera honen asmoa ikasleek euren kideen lanak errebisatzea izango da. Modu honetan, egilearen antzeko gaitasuna dutenek burutzen dute ebaluazioa.
  • Ikasleek euren lan idatzia amaitu ostean, zuzenketa lana egin beharko dutela azalduko zaie. Horretarako, errubrika bat erabiliko da.
  • Ikasleak beste ikaskideen lanen errepasoa egingo dute. Horretarako, ikasleei zuzendutako errubrika baliatuko dute ebaluazioa egiteko. Hobetze proposamenak egitea izango da asmoa, horrela behar den kasuetan.
  • Ikasleek beste ikaskideen feedbacka jaso ondoren, egin beharreko zuzenketak egiteko tartea emango zaie, hobetu beharrekoa edo zuzendu beharrekoak errebisatzeko.
  • Lanak zuzendu ondoren eta testuak egokitu ondoren, talde bakoitzak bere lanaren ekarpena jasoko du Wikipedian.
Ebidentziak
Ekoizpen idatzia
Ebaluazio tresnak
Errubrika bat
Ikusi  • PDF (ikasleak)  • PDF (irakasleak)
Baliabideak
Atari:Hezkuntza/Bigarren_Hezkuntza/Artikulu_bat_idatzi - artikuluak idazteko laguntza (goian gehiago)
6. Lanen aurkezpenak
Saio 1
Jarduera honen asmoa ikasle bakoitzak egindako lanaren aurkezpena egitea izango da.

Ikasle bakoitzak sortu duen emakumea zein den eta zergatik den garrantzitsua Wikipedian egotea azalduko klasearen aurrean.

Ebidentziak
Ahozko aurkezpena
Ebaluazio tresnak
Errubrika bat
Baliabideak
7. Gelako eztabaida
Saio 1
Jarduera honen asmoa sarean emakumeek duten presentziaren inguruan hausnartzea izango da.
  • Erronkak eta proiektuaren arrakastak eztabaidatzeko hausnarketa saio bat antolatuko da. Ikasleek beren ikaskuntza-prozesua eta lortutako emaitzak aztertuko dituzte, baita jardueraren gizarte-eraginari buruzko hausnarketak ere.

Kontutan hartzekoak:

  • Galdera hauek landu daitezke: Zergatik iruditzen zaizuen daudela emakumezko biografia gutxiago Wikipedian? Zein motatako emakumeak topatzen dira bertan? Uste duzue noizbait lortuko dela parekotasuna? Horrelako ekintzek (WikiEmakumeok) zer paper jokatzen dute? Zuen ekarpena nola baloratzen duzue?
Ebidentziak
Taldean sortutako eztabaida
Ebaluazio tresnak
Behaketa zuzena egiteko Errubrika bat
Ikusi  • PDF
Baliabideak

Ebaluazio eta erreferentzia curricularrak

[aldatu iturburu kodea]

Ebaluazioa hezigarria, jarraitua eta gaitasunetan oinarritua izango da. Hezkuntza-prozesua baloratzeko eta egokitzeko, hobekuntza-neurriak hartzeko eta gertatzen diren ikaskuntzen ebidentziak jasotzeko balioko du. Ikasleen gaitasunetara egokituko da, eta hasieratik adostuko dira ebaluazio eta kalifikazio irizpideak.

Errubrikak baliatuko dira ikasleen lanaren jarraipena egiteko eta hura ebaluatzeko. Batetik, ikasleek beste ikaskideen lanak kalifikatzeko baliatuko dena (bitartean) eta, bestea, irakasleek ikas-egoeraren amaieran erabiliko dutena ikasleen azken lana ebaluatzeko eta kalifikatzeko (amaieran).

1: Zenbat ezagutzen dituzu?

[aldatu iturburu kodea]

PDF formatuan jaitsi

BAI EZ ERDIZKA
Hizkuntza eta komunikazioa Ikasleak parte hartu du.
Ikaslea modu eraginkorrean komunikatu da besteekin.
Aktiboki entzun ditu kideak.
Pertsonala, soziala eta ikasten ikastekoa Tolerantzia, errespetu eta tratu ona izan du besteekin.
Ikasleak besteen txanda errespetatu du.
Ekintzailetza Ikasleak ideiak proposatu eta iniziatiba hartzen du.
Beste ikaskideak parte hartzera bultzatu du.
Egungo munduaren erronkak Emakumezko pertsonaien aldeko proposamenak egin ditu.
Berdintasunezko jarrera erakutsi ditu.

2: Emakumeak Wikipedian

[aldatu iturburu kodea]

PDF formatuan jaitsi

BAI EZ ERDIZKA
Komunikazioa Ikasleak parte hartu du.
Ikaslea modu eraginkorrean komunikatu da besteekin.
Aktiboki entzun ditu kideak.
Hizkuntza egokia erabili du.
Digitala Behar duen informazioa topatu du.
Badaki informazioaren egilea edo iturria nola topatu.
Ulermena Testuan topatutako informazioa behar duen datuekin identifikatzen du.
Ekintzailetza Informazioa modu autonomoan bilatzen du.

3: Ekimena Wikipedian

[aldatu iturburu kodea]

PDF formatuan jaitsi

BAI IA BETI BATZUETAN EZ
Komunikazioa Ikasleak parte hartu du.
Arretaz entzun ditu besteen ekarpenak.
Txandak errespetatu ditu.
Ikaskideak errespetatu ditu.
Konpromisoa Jarrera proaktiboa erakutsi du.
Gaiarekiko interesa erakutsi du.
Digitala Beharrezko informazioa topatu du.
Badaki informazioa non topatu eta aukeratu.

5: Lanen errebisioa

[aldatu iturburu kodea]

PDF formatuan jaitsi

0 puntu 1 puntu 2 puntu
Pertsonaiaren bizitza-ibilbidea Aurkeztutako pertsonaia bakarrik deskribatzen du, bere bizitza-ibilbidea aipatu gabe. Aurkeztutako pertsonaiaren deskribapena egiten du eta, gainera, bere ibilbidearen oinarrizko deskribapen bat egiten du. Aurkeztutako pertsonaiaren deskribapena egiten du eta, gainera, bere ibilbidearen deskribapen sakon bat egiten du, gaztetxo garaitik helduraino.
Testuinguru historikoa Pertsonaiaren bizitza kokatzen laguntzeko ez du egoera sozial eta historikoaren datu edo gertakizunik aipatzen. Gertaera historiko, geografiko eta sozial esanguratsuei buruzko informazioa eskaintzen du eta baina ez du lotura nabarmenik egiten pertsonaiarekin. Gertaera historiko, geografiko eta sozial esanguratsuei buruzko informazioa eskaintzen du eta lotura egiten du aurkeztutako pertsonaiarekin.
Lorpenen aipamena Ez ditu pertsonaiak egin edo eskuratutako ekarpen edo lorpenak aipatzen, edota ez dago loturarik. Pertsonaiak egindako lorpenak eta ekarpenak sakondu gabe aipatzen dira. Pertsonaiak egindako ekarpenak balioan jartzen ditu eta horien azalpena egiten da.
Wikipediaren estiloa Iturriak Idatzitako informazioa ez du iturri fidagarri batetik eskuratu. Ez du iturririk erabili. Iturri gutxi erabili ditu eta iturrien fidagarritasuna ez da bermatzen. Iturri fidagarri ugari erabili ditu eta testua loturez osatuta dago.
Egitura Testua ez dago egituratuta edo informazio guztia jarraian azaltzen da. Testua egituratuta dago baina ez da koherentzia bat ematen. Atal gehiago bereizi litezke. Hainbat atalburu eta azpiatal daude, toki egokietan jarritako irudi eta diagramak, eta iturriak eta oin oharrak bukaeran.
Atalak Testua ez dago atalka banatuta eta ez dira gaiak bereizten. Hainbat atal bereizten dira baina emandako informazioa ez dago xehetasunez osatua. Atalak ingi bereiziak daude eta bakoitzean emandako informazioa egokia da.
Neutrala Iritzi iturrigabeak eta balorazioak jasotzen dira. Iritzi iturrigabe edo balorazio batzuk egiten dira. Hizkuntza neutrala darabilte, eta datu objektiboei ematen diete garrantzia.
Zuzentasun gramatikala Ez du zehaztasun lexiko, zuzentasun ortografiko eta gramatikalez idatzi, eta ez du erabilera sexista eta diskriminatzailea kontutan hartu. Zehaztasun lexiko, zuzentasun ortografiko eta gramatikalez idatzita dago orokorrean, baina erabilera sexista eta diskriminatzailea ez du kontutan hartu. Zehaztasun lexiko, zuzentasun ortografiko eta gramatikalez, eta erabilera sexista eta diskriminatzailerik gabe idatzi du.

PDF formatuan jaitsi

0 puntu 1 puntu 2 puntu
Testuinguru historikoa Pertsonaiaren bizitza kokatzen laguntzeko ez du egoera sozial eta historikoaren datu edo gertakizunik aipatzen. Gertaera historiko, geografiko eta sozial esanguratsuei buruzko informazioa eskaintzen du eta baina ez du lotura nabarmenik egiten pertsonaiarekin. Gertaera historiko, geografiko eta sozial esanguratsuei buruzko informazioa eskaintzen du eta lotura egiten du aurkeztutako pertsonaiarekin.
Lorpenen aipamena Ez ditu pertsonaiak egin edo eskuratutako ekarpen edo lorpenak aipatzen, edota ez dago loturarik. Pertsonaiak egindako lorpenak eta ekarpenak sakondu gabe aipatzen dira. Pertsonaiak egindako ekarpenak balioan jartzen ditu eta horien azalpena egiten da.
Erabilitako iturriak Eskainitako informazioa ez du iturri fidagarrietatik topatu edo ez du iturrien aipamenik egin. Iturrien aipamena egin du baina ez ditu asko erabili. Iturriak ez dira guztiz fidagarriak. Edukia justifikatzeko iturriak erabili ditu eta horiek aipatu ditu. Informazioa iturri fidagarrietatik topatu du.
Wikipediaren estiloa Iturriak Idatzitako informazioa ez du iturri fidagarri batetik eskuratu. Ez du iturririk erabili. Iturri gutxi erabili ditu eta iturrien fidagarritasuna ez da bermatzen. Iturri fidagarri ugari erabili ditu eta testua loturez osatuta dago.
Egitura Testua ez dago egituratuta edo informazio guztia jarraian azaltzen da. Testua egituratuta dago baina ez da koherentzia bat ematen. Atal gehiago bereizi litezke. Hainbat atalburu eta azpiatal daude, toki egokietan jarritako irudi eta diagramak, eta iturriak eta oin oharrak bukaeran.
Atalak Testua ez dago atalka banatuta eta ez dira gaiak bereizten. Hainbat atal bereizten dira baina emandako informazioa ez dago xehetasunez osatua. Atalak ingi bereiziak daude eta bakoitzean emandako informazioa egokia da.
Neutrala Iritzi iturrigabeak eta balorazioak jasotzen dira. Iritzi iturrigabe edo balorazio batzuk egiten dira. Hizkuntza neutrala darabilte, eta datu objektiboei ematen diete garrantzia.
Egindako zuzenketak Ikaskideek proposatutako zuzenketa ez ditu berrikusi eta ez ditu kontutan izan hobetzeko proposamenak. Lanaren oinarrizko berrikusketa egin du, ikaskideek egindako hobetze proposamen batzuk bakarrik kontutan hartuz. Lanaren berrikuspen sakona eta ikaskideek egindako hobetze proposamenak bere lanean txertatu ditu.

7: Gelako eztabaida

[aldatu iturburu kodea]

PDF formatuan jaitsi

BAI IA BETI BATZUETAN EZ
Komunikazioa Ikasleak parte hartu du.
Arretaz entzun ditu besteen ekarpenak.
Txandak errespetatu ditu.
Ikaskideak errespetatu ditu.
Konpromisoa Adierazpen eta jokabide ez-sexistak erakutsi ditu.
Gaiarekiko interesa erakutsi du.
Emakumeen gaur egungo paperaren inguruan hausnartu du.
Antolaketa Ikaslea gai da ideien antolaketa modu egokian egiteko.
Ideiak modu egokian planteatzen ditu.