Azido poliprotiko

Azido poliprotikoak hidrogeno-ioi bat baino gehiago eman dezaketen azidoak dira.

Erreakzio batean, azidoek erreakzio batean molekula bakoitzeko eman dezaketen protoi kopuruaren arabera sailkatzen dira. Molekula bakoitzean hidrogeno ionizagarrizko atomo bat duten HCl, HNO₃ eta HCN bezalako azidoei azido monoprotiko deitzen zaie. Azido poliprotikoak

Urarekin duten erreakzioak hauek dira:

HCl(aq) + H₂O(l) ⟶ H₃O⁺(aq) + Cl^-(aq)

HNO₃(aq) + H₂O(l) ⟶ H₃O⁺(aq) + NO₃^-(aq)

HCN(aq) + H₂O(l) ⇌ H₃O⁺(aq) + CN^-(aq)

Protoi bat baino gehiago eman dezaketen substantzietan; protoiak ez dira denak batera ematen, etapetan baizik, eta horietako bakoitzak oreka-prozesu bat du bereizgarri eta, beraz azidotasun-konstantearen balio ezberdina. Behin eta berriz egindako protoi emateak gero eta zailagoak dira, beraz, azidotasun-konstanteak, K_a1, K_a2, etab. gero eta txikiagoak dira (K_a1,> K_a2>K_a3 ....).

Azido diprotikoek molekula bidez ioniza daitezkeen hidrogenozko bi atomo dituzte; azido horien ionizazioa bi urratsetan gertatzen da. Lehenengo ionizazioa beti bigarrena baino gehiago gertatzen da. Adibidez, azido sulfurikoa, azido indartsu bat, honela ionizatzen da:

Lehenengo ionizazioa: H₂SO₄(aq) + H₂O(l) ⇌ H₃O⁺(aq) + HSO₄^-(aq) Azido sendoa denez, guztiz disoziatzen da. (K_a oso altua)

Bigarren ionizazioa: HSO₄(aq) + H₂O(l) ⇌ H₃O⁺(aq) + SO₄^2-(aq) K_HSO4- = 1×10⁻²

Azido triprotiko bat hiru H atomo ionizagarri dituen azido bat da. Azido fosforikoa adibide bat da:

Lehenengo ionizazioa: H₃PO₄(aq) + H₂O(l) ⇌ H₃O⁺(aq) + H₂PO₄^-(aq) K_a1=7,5×10⁻³

Bigarren ionizazioa: H₂PO₄^-₍aq) + H₂O(l) ⇌ H₃O⁺(aq) + HPO₄^2-(aq) K_a2=6,2×10⁻⁸

Hirugarren ionizazioa: HPO₄^2-(aq) + H₂O(l) ⇌ H₃O⁺(aq) + PO₄^3-(aq) K_a3=4,2×10⁻¹³

Kanpo estekak

Datuak: Q3604552