Iberiar goi-lautada: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

22:29, 29 abendua 2011ko berrikusketa

Iberiar goi-lautada^[1] (gaztelaniaz: Meseta Ibérica edo Meseta Central) Iberiar penintsulan dagoen goi-ordokia da. Espainiako erdialdean kokatzen da eta ia bere lurralde osoa betetzen du. Geologikoki Paleozoikoko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendiguena higaduraren eraginez goi-ordoki bihurtu zen.

Goi-ordokiaren batez besteko altuera 600 metrokoa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.

XIX. mendera arte, Iberiar goi-lautada ez zen Iberiar penintsularen zati batentzat hartuta, Alexander von Humboldtek hala adierazi arte.

Iberiar goi-lautadak 210 000 km², hau da, Espainiaren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.

Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean Iberiar sistema du, Katalunia, Aragoi eta Euskal Herritik banatzen zaiona; ipar-mendebaldean Kantauriar mendilerroa Asturias, Kantabria eta Galizatik banatzen zaio eta hegoaldean Sierra Morena Andaluziatik banatzen zaio.

Badaude zenbait mendilerro Iberiar goi-lautada zeharkatzen dutenak. Nagusiak Erdialdeko mendigunea eta Toledoko mendiak dira. Era berean Tajo, Duero eta Guadiana ibaiak goi-ordokia zeharkatzen dute.

@@ 2. lerroa: / 2. lerroa: @@
 '''Iberiar goi-lautada'''<ref>{{Web erref|izena=22 or.|izenburua=159. araua|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0159.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2010-10-6}}</ref> ([[gaztelania]]z: ''Meseta Ibérica'' edo ''Meseta Central'') [[Iberiar penintsula]]n dagoen [[goi-ordoki]]a da. [[Espainia]]ko erdialdean kokatzen da eta ia bere lurralde osoa betetzen du. [[Geologia|Geologikoki]] [[Paleozoiko]]ko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendiguena [[higadura]]ren eraginez [[goi-ordoki]] bihurtu zen.
-[[Goi-ordoki]]aren bataz besteko altuera 600 [[metro]]koa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.
+[[Goi-ordoki]]aren batez besteko altuera 600 [[metro]]koa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.
 [[XIX. mendea|XIX. mendera]] arte, Iberiar goi-lautada ez zen [[Iberiar penintsula]]ren zati batentzat hartuta, [[Alexander von Humboldt]]ek hala adierazi arte.