Hazi: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[Fitxategi:Budowa nasienia-dwuliscienne.png|thumb|180px|Dikotiledonioaren diagrama. (a) [[epispermo]]a, (b) [[endospermo]]a, (c) [[kotiledoi]]a, (d) [[hipokotilo]]a.]] |
|||
'''Hazi''' hitzarekin honako kontzeptuak daude: |
|||
'''Hazia''' ([[botanika]]n) [[ernalkuntza]]ren ondoren [[obulua]] eraldatzean —ernalkuntzaren ondorengo garapen-fasean, alegia— sortzen den organoa da. |
|||
* '''[[Hazi (botanika)|Hazi]]''', landareen ernal forma. |
|||
* '''[[Ernal-hazi]]''', [[animalia]] [[ar]]rek isuritako ernalkuntzarako likidoa. |
|||
Hazian, [[enbrioi]]a (garatzen denean landare berria emango duena), enbrioiaren estalkia edo endospermoa (elikagaiak dituena) eta haziaren estalkia edo tegumentua bereizten dira. Tegumentua era askotakoa izan daiteke: gogorra, biguna, kolore desberdinetakoa, etab. |
|||
{{argipen}} |
|||
Haziak biribilak izaten dira; gehienak txikiak dira, eta kotiledoi edo hazi-hostoak izaten dituzte; gramo batetik beherako pisua izaten dute, baina badira astunagoak (27 kilotik gorakoren bat bada). Landare guztien haziek ez dute denbora bera behar izaten heldutasunera iristeko. |
|||
[[Angiospermo]]etan, [[fruitu]]aren barnean aurkitzen da, eta [[gimnospermo]]etan, berriz, biluzik. |
|||
Gimnospermoek sasifruituak dituzte; adibidez, [[pinaburu]]a. Gimnospermoetan, [[enbrioi]]ak, megagametofitoak ([[endospermo]]aren antzekoa baina [[haploide]]a da), [[epispermo]]ak, ''nucellus''-ak eta megasporaren mintzak osatzen dute hazia. |
|||
Angiospermoek benetako fruituak dituzte. Angiospermoen barruan, bi mota daude: [[monokotiledoneo]]ak eta [[dikotiledoneo]]ak. Monokotiledoneoetan, enbrioiak [[kotiledoi]] bakarra izaten du; dikotiledoneoetan, bi kotiledoi izaten ditu. Angiospermoetan, enbrioiak, endospermoak eta epispermoak osatzen dute hazia. |
|||
Enbrioiak eta endospermoak, barruan, [[lipido]]ak, [[almidoi]]a eta [[proteina]]-mota asko dituzte. |
|||
{{biologia zirriborroa}} |
|||
{{commons|category:Seeds}} |
|||
[[Kategoria:Landare morfologia]] |
|||
[[Kategoria:Landareen ugalketa]] |
|||
[[an:Simient]] |
|||
[[ar:بذرة]] |
|||
[[ast:Semiente]] |
|||
[[ay:Jatha]] |
|||
[[az:Toxum]] |
|||
[[ba:Орлоҡ]] |
|||
[[bg:Семе]] |
|||
[[bjn:Paung]] |
|||
[[bn:বীজ]] |
|||
[[ca:Llavor]] |
|||
[[cs:Semeno]] |
|||
[[cv:Курăк вăрри]] |
|||
[[da:Frø (plantedel)]] |
|||
[[de:Same (Pflanze)]] |
|||
[[el:Σπόρος]] |
|||
[[en:Seed]] |
|||
[[eo:Semo]] |
|||
[[es:Semilla]] |
|||
[[et:Seeme]] |
|||
[[fa:بذر]] |
|||
[[fi:Siemen]] |
|||
[[fr:Graine]] |
|||
[[gl:Semente]] |
|||
[[he:זרע (בוטניקה)]] |
|||
[[hi:बीज]] |
|||
[[hr:Sjeme]] |
|||
[[ht:Grenn]] |
|||
[[hu:Mag]] |
|||
[[id:Biji]] |
|||
[[io:Semino]] |
|||
[[is:Fræ]] |
|||
[[it:Seme]] |
|||
[[ja:種子]] |
|||
[[jv:Wiji]] |
|||
[[ko:씨]] |
|||
[[la:Semen]] |
|||
[[lt:Sėkla]] |
|||
[[lv:Sēkla]] |
|||
[[mk:Семе]] |
|||
[[mr:बी]] |
|||
[[ms:Biji]] |
|||
[[nds-nl:Zaod (plaante)]] |
|||
[[nl:Zaad (plant)]] |
|||
[[nn:Frø]] |
|||
[[no:Frø]] |
|||
[[oc:Grana]] |
|||
[[pl:Nasiono]] |
|||
[[pt:Semente]] |
|||
[[qu:Muru]] |
|||
[[ro:Sămânță]] |
|||
[[ru:Семя]] |
|||
[[scn:Simenta]] |
|||
[[sh:Sjeme]] |
|||
[[simple:Seed]] |
|||
[[sk:Semeno (rastlina)]] |
|||
[[sl:Seme]] |
|||
[[sr:Семе]] |
|||
[[su:Siki]] |
|||
[[sv:Frö]] |
|||
[[sw:Mbegu]] |
|||
[[ta:விதை]] |
|||
[[te:విత్తనము]] |
|||
[[tl:Buto (ng halaman)]] |
|||
[[tr:Tohum]] |
|||
[[uk:Насіння]] |
|||
[[ur:بیج]] |
|||
[[vec:Sémi]] |
|||
[[vi:Hạt]] |
|||
[[zh:種子]] |
|||
[[zh-min-nan:Chí]] |
|||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
{{ |
{{ lur | data=2012/1/9}} |
||
17:19, 9 urtarrila 2012ko berrikusketa
Hazia (botanikan) ernalkuntzaren ondoren obulua eraldatzean —ernalkuntzaren ondorengo garapen-fasean, alegia— sortzen den organoa da.
Hazian, enbrioia (garatzen denean landare berria emango duena), enbrioiaren estalkia edo endospermoa (elikagaiak dituena) eta haziaren estalkia edo tegumentua bereizten dira. Tegumentua era askotakoa izan daiteke: gogorra, biguna, kolore desberdinetakoa, etab.
Haziak biribilak izaten dira; gehienak txikiak dira, eta kotiledoi edo hazi-hostoak izaten dituzte; gramo batetik beherako pisua izaten dute, baina badira astunagoak (27 kilotik gorakoren bat bada). Landare guztien haziek ez dute denbora bera behar izaten heldutasunera iristeko.
Angiospermoetan, fruituaren barnean aurkitzen da, eta gimnospermoetan, berriz, biluzik.
Gimnospermoek sasifruituak dituzte; adibidez, pinaburua. Gimnospermoetan, enbrioiak, megagametofitoak (endospermoaren antzekoa baina haploidea da), epispermoak, nucellus-ak eta megasporaren mintzak osatzen dute hazia.
Angiospermoek benetako fruituak dituzte. Angiospermoen barruan, bi mota daude: monokotiledoneoak eta dikotiledoneoak. Monokotiledoneoetan, enbrioiak kotiledoi bakarra izaten du; dikotiledoneoetan, bi kotiledoi izaten ditu. Angiospermoetan, enbrioiak, endospermoak eta epispermoak osatzen dute hazia. Enbrioiak eta endospermoak, barruan, lipidoak, almidoia eta proteina-mota asko dituzte.
|
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Hazi |
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/1/9 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.