Almidoi

Almidoi
Irudi gehiago
Osatuta	oxigeno, karbono, hidrogeno, Amilopektina eta Amilosa
Mota	polisakarido eta sukaldaritzako osagai
Ezaugarriak
Dentsitatea	1.450 kg/m³
Sublimazio-tenperatura	410 °C
Lurrun-presioa	0 mmHg (20 °C)
Arriskuak
Denboran ponderatutako esposizio muga	5 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak) 10 mg/m³ (10 h, baliorik ez) 15 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Lehergarritasun gutxieneko kontzentrazioa	50
Eragin dezake	starch exposure (en)
Identifikatzaileak
CAS zenbakia	9005-25-8
Gmelin	28017
RTECS zenbakia	GM5090000
ZVG	12160
DSSTox zenbakia	GM5090000
EC zenbakia	232-679-6
ECHA	100.029.696
CosIng	74532
MeSH	D013213
UNII	24SC3U704I, 4DGK8B7I3S, 79QS2MG2LP, 8I089SAH3T, 904CE6697V, O8232NY3SJ eta YAQ9FOE480
KEGG	C00369

Almidoia edo amiruna landareetan baizik izaten ez den polisakaridoa da, alfa-glukosa molekulez osatua. Landare-zelularen biltegi energetikoa da, eta oso ugaria da laboreetan (garia, arroza, artoa...) eta baita tuberkuluetan ere (patata). Pikor handiak eratzen ditu landare-zelularen zitoplasman.

Egitura kimikoa

Almidoiaren formula (C₆H₁₀O₅)_n da, n aldakorra izanik (100.000 arte iritsiz). Hori dela eta, bere pisu molekularra ere aldakorra da, baina gehienetan oso handi (zenbait milioi dalton).

Almidoia glukosak pilatzen dituen egitura bat da, forma jakin batekoa.

Almidoia bi polimeroren nahasketaz osatua dago: amilosa eta amilopektina.

• amilosak kate lineal luzea eratzen du, ez adarkatua, alfa-glukosaz osatua

• amilopektinaren kateak, berriz, adarkadura asko ditu, ez da lineala.

Almidoi gehienetan amilosaren kopurua % 25 ingurukoa da, eta amilopektinarena % 75ekoa.

Amilosa molekularen egitura.

Almidoia disolbaezina da ur hotzean eta alkoholean. Ur beroan, baina, ur-ahia sortzen du, zeinak iodo-disoluzio batean kolore urdina hartzen duen.

Funtzioa

Almidoia landarearen erreserba energetikoa da. Bere erabateko hidrolisiak glukosa ematen duenez, landare-zelulak almidoia erabiltzen du bere behar energetikoak asetzeko, glukosa katabolizatuz.

Fotosintesian sortzen den glukosa gehiena, beraz, almidoi moduan gordetzen dute landareek.

Almidoia giza elikadurako gluzido sorburu nagusia da, eta horrenbestez funtsezko elikagaia da. Ugaria da ohiko elikagaietan (ogia, laboreak, lekaleak...), eta almidoiaren hidrolisiak —txegostean egiten dena— glukosa franko sortzen du.

Kanpo-estekak

• Datuak: Q41534
• Multimedia: Starch