Fanerozoiko: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.2) (robota Erantsia: jv:Fanerozoikum
t Bot: hizkuntza arteko 55 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:Q101313 orrian
10. lerroa: 10. lerroa:


[[Kategoria:Garai geologikoak]]
[[Kategoria:Garai geologikoak]]

[[als:Phanerozoikum]]
[[ar:الفانروزي]]
[[be:Фанеразой]]
[[bg:Фанерозой]]
[[br:Fanerozoeg]]
[[ca:Fanerozoic]]
[[cs:Fanerozoikum]]
[[da:Phanerozoikum]]
[[de:Phanerozoikum]]
[[el:Φανεροζωικός μεγααιώνας]]
[[en:Phanerozoic]]
[[es:Eón Fanerozoico]]
[[et:Fanerosoikum]]
[[fa:پیرازیستی]]
[[fi:Fanerotsooinen aioni]]
[[fr:Phanérozoïque]]
[[ga:Aeón Fanarasóch]]
[[gl:Fanerozoico]]
[[he:פנרוזואיקון]]
[[hr:Fanerozoik]]
[[hu:Fanerozoikum]]
[[id:Fanerozoikum]]
[[is:Tímabil sýnilegs lífs]]
[[it:Fanerozoico]]
[[ja:顕生代]]
[[jv:Fanerozoikum]]
[[ka:ფანეროზოური ეონი]]
[[kk:Фанерозой]]
[[ko:현생누대]]
[[la:Aeon Phanerozoicus]]
[[lb:Phanerozoikum]]
[[lt:Fanerozojus]]
[[mk:Фанерозоик]]
[[ms:Fanerozoik]]
[[nds:Phanerozoikum]]
[[nl:Fanerozoïcum]]
[[nn:Fanerozoikum]]
[[no:Fanerozoikum]]
[[pl:Fanerozoik]]
[[pt:Fanerozoico]]
[[ro:Fanerozoic]]
[[ru:Фанерозой]]
[[sah:Фанерозой]]
[[sh:Fanerozoik]]
[[simple:Phanerozoic]]
[[sk:Fanerozoikum]]
[[sl:Fanerozoik]]
[[sr:Фанерозоик]]
[[sv:Fanerozoikum]]
[[th:บรมยุคฟาเนอโรโซอิก]]
[[tl:Panerosoiko]]
[[tr:Fanerozoik Devir]]
[[uk:Фанерозойський еон]]
[[vi:Liên đại Hiển sinh]]
[[zh:显生宙]]

20:54, 19 martxoa 2013ko berrikusketa


Fanerozoikoa
Paleozoikoa
Kanbriarra
Ordoviziarra
Siluriarra
Devoniarra
Karboniferoa
Permiarra
Mesozoikoa
Triasikoa
Jurasikoa
Kretazeoa
Zenozoikoa
Paleogenoa
Paleozenoa
Eozenoa
Oligozenoa
Neogenoa
Miozenoa
Pliozenoa
Pleistozenoa
Holozenoa


Fanerozoiko duela 542,0 ±1,0 milioi urte hasitako eta gaur egunera arte dirauen garai geologikoa da[1][2]. Eon honek Lurraren sorreran hasitako aurrekanbriarra ordezkatu du. Fanezorozoiko hitza antzinako grezierazko φανερός (bizitza) eta ζωή (ageriko) hitzen lotunea da, euskaraz ageriko bizitza esan nahi duena. Garai hau baino lehen Lurrean bizitza egon arren, fanerozoikoaren lehendabiziko aroa den kanbriarrean organismoek izaera konplexua hartu zutela esan dezakegu[3][4].

Geologikoki, fanerozoiko Pannotia superkontinentea banatu eta berehala hasi zen; denboraren poderioz, kontinenteek beste superkontinente bat, Pangea hain zuzen ere, sortu zuten baina, hau banatu zenean, egungo kontinenteak sortu ziren.

Erreferentziak

  1. Global Boundary Stratotype Section and Point (GSSP) of the International Commission of Stratigraphy
  2. International Stratigraphic Chart, 2008
  3. Markov, Alexander V.; Korotayei, Andrei V.. (2007). «Phanerozoic marine biodiversity follows a hyperbolic trend» Palaeoworld 16 (4): 311–318.  doi:10.1016/j.palwor.2007.01.002..
  4. Miller, K. G.; et al.. (2005). «The Phanerozoic record of global sea-level change» Science 310 (5752): 1293–1298.  doi:10.1126/science.1116412..

Txantiloi:AO lotura