Software jabedun: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

17:05, 4 apirila 2015ko berrikusketa

Software jabeduna, software pribatiboa edo software ez librea erabilera, aldaketa edo/eta banaketa (aldaketekin edo gabe) aukerak mugatzen dituen softwarea da. Hau da, software librearen aurkakoa. Normalean software hauen iturri kodea ezin izaten da eskuratu, edo zenbaitetan bai, baina mugapenekin.

Iturri kodea askea izan arren ere, posible da softwarea librea ez izatea, horretarako baldintzak betetzen ez dituelako; hauxe gertatzen da SSHren bertsio komertzialarekin eta Microsoften shared source lizentzia programarekin, adibidez.

Terminologia

Sinonimo ezberdinek nagusiki software mota berbera adierazten duten arren, bakoitzak aspektu zehatz batean nabarmentzen da:

Jabeduna: Pertsona edo enpresa batek software horrekiko egile eskubideak edo patenteak dituela adierazten du, hirugarrengoei legalki mugatzen diena.
Pribatiboa: erabiltzailearen askatasunarekiko adierazten duen mugapena.
Ez librea: Software librearen inguruko Debianen jokabideekin bat datorren softwarea da. Hauek Open Source Initiativeren kode irekiaren definizioan oinarrituta daude.

Defentsa

Software jabeduna defendatzen dutenek honako arrazoiak erabili ohi dituzte:

Software jabedunak, libreak ez bezala, egileek ordainsariak jasotzea ahalbidetzen du. Softwarea garatzea prozesu luze eta neketsua da, eta eredu libreak ez du errentagarritasuna eskaintzen.
Berrikuntzen babesa bermatzen du. Software libreak kode guztiaren kopia eta banaketa ahalbidetzen du, metodo edo algoritmo berri horri abantaila lehiakorra lortzeko aukerarik izan gabe. Software jabedunarekin hori ezagutu ahal izateko, atzeranzko ingeniaritza prozesu luze bat burutu beharra dago.
Iturri kodea ezin da eskuratu, beraz, zailagoa da segurtasun akatsak aurkitzea.

Adibideak

Oso ezagunak diren jabedun softwarea Microsoft Windows, RealPlayer, iTunes, Adobe Photoshop, Mac OS X (nahiz eta bere azpian dagoen Darwin software askea den), WinZip eta Unixen hainbat bertsio dira.

Hainbat software aske ere aldi berean daude jabedun terminoetan. Adibide gisa MySQL, Sendmail eta Secure Shell jar daitezke. Jatorrizko copyrighta duenak, baita software askean ere, lizentzia bikoitza erabil dezake berak distribuzioak egin ahal izateko. Copylefta ez den software askea edo baimenak ematen dituen software askeko lizentzia batean banatzen den softwarea edozeini baimentzen dio jabetza distribuzioak egitea.

Software jabedun batzuk iturri-kodearekin datoz. Erabiltzaileak askoeak dira erabili eta ikasi edo aldatzeko, baina ezin dute lizentziaren arabera berbanatu. Adibideak dira Pine eta Microsoft Shared source.

Sharewarea, freewarea bezala, doan banatzen den software jabeduna da, baina bakarrik denbora mugatu batean. Horren ostean mugapen bat jartzen zaio edo funtzionatzeari uzten dio.

Software jabedunaren lizentzia bukatzen bada edo egileak ez badu gehiago erabiltzen abandonware deitzen da eta jatorri-kodea izan dezake berarekin batera. Momentu horretatik aurrera software askea izatera pasatzen da.

Ikus, gainera

Software libre

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-'''Software jabeduna''', '''software pribatiboa''' edo '''software ez librea''' erabilera, aldaketa edo/eta banaketa (aldaketekin edo gabe) aukerak mugatzen dituen [[software]]a da. Hau da, [[software libre]]aren aurkakoa. Normalean software hauen [[iturri kode]]a ezin izaten da eskuratu, edo zenbaitetan bai, baina mugapenekin.
+'''Software jabeduna''', '''software pribatiboa''' edo '''software ez librea''' erabilera, aldaketa edo/eta banaketa (aldaketekin edo gabe) aukerak mugatzen dituen [[software]]a da. Hau da, [[software libre]]aren aurkakoa. Normalean software hauen [[iturburu kode|iturri kodea]] ezin izaten da eskuratu, edo zenbaitetan bai, baina mugapenekin.
-Iturri kodea askea izan arren ere, posible da softwarea librea ez izatea, horretarako baldintzak betetzen ez dituelako; hauxe gertatzen da [[SSH]]ren bertsio komertzialarekin eta [[Microsoft]]en [[shared source]] [[lizentzia]] programarekin, adibidez.
+Iturri kodea askea izan arren ere, posible da softwarea librea ez izatea, horretarako baldintzak betetzen ez dituelako; hauxe gertatzen da [[Secure Shell|SSHren]] bertsio komertzialarekin eta [[Microsoft]]en [[shared source]] [[lizentzia]] programarekin, adibidez.
 == Terminologia ==
 Sinonimo ezberdinek nagusiki software mota berbera adierazten duten arren, bakoitzak aspektu zehatz batean nabarmentzen da:
-* ''Jabeduna'': Pertsona edo enpresa batek software horrekiko [[egile eskubide]]ak edo [[patente]]ak dituela adierazten du, hirugarrengoei legalki mugatzen diena.
+* ''Jabeduna'': Pertsona edo enpresa batek software horrekiko [[copyright|egile eskubideak]] edo [[patente]]ak dituela adierazten du, hirugarrengoei legalki mugatzen diena.
-* ''Pribatiboa'': erabiltzailearen [[askatasuna]]rekiko adierazten duen mugapena.
+* ''Pribatiboa'': erabiltzailearen [[askatasuna (argipena)|askatasunarekiko]] adierazten duen mugapena.
 * ''Ez librea'': [[Software librearen inguruko Debianen jokabideak|Software librearen inguruko Debianen jokabideekin]] bat datorren softwarea da. Hauek [[Open Source Initiative]]ren [[kode ireki]]aren definizioan oinarrituta daude.