Algoritmo

Fluxu-diagramak sarritan erabiltzen dira algoritmoak grafikoki adierazteko.

Algoritmo bat problema bat ebazteko eman behar diren urratsen deskribapen formala. Programazio-lengoaia baten bidez, algoritmoa ordenagailu batek egikari dezakeen programa bihur daiteke.^[1] Matematikan, informatikan, hizkuntzalaritzan eta beste zenbait esparrutan, algoritmo bat ongi definitutako instrukzio sekuentzia finitu bat da, ordenagailuz martxan jar daitekeena, normalean problema bat urratsez urrats ebazteko edo konputazio bat kalkulatzeko.^[2] Algoritmoak beti dira zehatzak, ez dira anbiguoak, eta jarraibide gisa erabiltzen dira kalkuluak egiteko, datuak prozesatzeko, datuak prozesatzeko, arrazoitze automatizaturako eta beste zeregin batzuetarako. Metodo eraginkor gisa, algoritmo bat espazio- eta denbora-kantitate finitu baten barruan eta ongi definitutako hizkuntza formal batean adieraz daiteke, funtzio bat kalkulatzeko.

Hasierako egoera batetik eta hasierako datu batetik ("sarrera") abiatuta (agian hutsik egongo da), instrukioek konputazio bat deskribatzen dute, eta, exekutatzen direnean, ondo definitutako ondoz-ondoko egoera-kopuru finitu baten bidez egiten da, eta, aldi berean, "irteera" sortzen da, eta amaierako egoeran amaitzen da. Egoera batetik bestera igarotzeko bideak ez du beti eredu determinista jarraitzen, zenbait algoritmok zorizko balioak ere integratzen baitituzte.

Al-Khwarizmi (Sobiet Batasuneko seilua, 1983)

Makina Analitikoarekin Bernoulliren zenbakiak konputatzeko algoritmo baten diagrama, Ada Lovelaceren oharrekin.

Algoritmo hitza, berez, IX. mendeko matematikari persiar baten izenetik eratortzen da: Al-Khwarizmi.^[3]

XIX. mendean Ada Lovelace-k makina analitikoaren bidez Bernouilliren zenbakiak kalkulatzeko algoritmo bat idatzi zuen: zer eragiketa egin behar ziren, zer ordenan, zer aldagairen gainean, begiztak, baldintzen menpeko jauziak... Hori guztia ordenagailu baterako programa gisa har daiteke. Horregatik, historiako lehen programatzailetzat hartu izan da Lovelace.^[4]

Geroago algoritmoaren kontzeptu moderno bihurtuko zena formalizatzeko lehen urratsak berak egin zituen, David Hilbertek 1928an planteatutako Entscheidungsproblema (erabakitze-problema) ebazteko saiakerak egin ziren. Ondoren formalizazio berriak asmatu ziren "kalkulagarritasun eraginkorra" edo "metodo eraginkorra" definitzeko saiakera gisa. Formalizazio horien artean sartu ziren 1930eko, 1934ko eta 1935eko Gödel–Herbrand–Kleeneren funtzio errekurtsiboak, 1936ko Alonzo Church-en lambda kalkulua, 1936ko Emil Post-en 1 formulazioa, eta 1936-37 eta 1939ko Alan Turing-en Turing makinak.