Izurde: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-TaxoiDatubaseak +autoritate kontrola)
No edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
1. lerroa: 1. lerroa:
[[Fitxategi:Dolphind.jpg|thumb|''[[Stenella frontalis]]'']]
{{taxotaula automatikoa
'''Izurde''' [[Cetacea]] [[itsas ugaztun]]en azpiordenaren barruko hainbat animaliren izen arrunta da. Normalki izurde izenarekin [[Delphinidae]] familiako ozeanoko izurdeak izendatzen dira, baina baita ere [[Platanistidae]] (Indiako ibaietako izurdeak), [[Iniidae]] (Mundu Berriko ibaietako izurdeak), [[Pontoporiidae]] (ur geldoetako izurdeak) eta desagertutako [[Lipotidae]] Txinako ibaietako izurdeak. Gaur egun 40 espezie ezagutzen dira.
| name = Izurdea
| fossil range = {{fosilaren garaia|Miozeno|gaur egun}}
| image = Bottlenose Dolphin KSC04pd0178.jpg
| image caption = ''[[Izurde handi|Tursiops truncatus]]''
| item = Q215760
| authority = [[John Edward Gray|Gray]], [[1821]]
| subdivision ranks = Generoak
| subdivision =
* ''[[Cephalorhynchus]]''
* ''[[Delphinus]]''
* ''[[Feresa attenuata|Feresa]]''
* ''[[Globicephala]]''
* ''[[Izurde muturmotz|Grampus]]''
* ''[[Lagenodelphis hosei|Lagenodelphis]]''
* ''[[Lagenorhynchus]]''
* ''[[Lissodelphis]]''
* ''[[Orcaella]]''
* ''[[Orka|Orcinus]]''
* ''[[Peponocephala electra|Peponocephala]]''
* ''[[Pseudorca crassidens|Pseudorca]]''
* ''[[Sotalia]]''
* ''[[Sousa]]''
* ''[[Izurde pikart|Stenella]]''
* ''[[Izurde muturluze|Steno]]''
* ''[[Tursiops]]''
}}
'''Izurdeak''' [[ugaztun]] itsastarrak dira eta guztiz moldatuak daude igeriketara. [[Zetazeo]] gehienek bezala [[soinu]]a erabiltzen dute komunikatzeko, orientatzeko eta ehizatzeko. Soinua [[radar]] baten antzera erabiltzen dute, [[ekolokalizazio]] metodoa erabilita.


== Etimologia ==
[[Fitxategi:NMMP dolphin with locator.jpeg|thumb|Izurde]]
Etimologiaren aldetik hitz elkartu bat da, [[Ur|IZ]] aurrizkiak ura esan nahi du (izotza: ur hotza) eta [[Txerri|URDE]] hitzak txerria edo urdea. Bizkaian '''izurda''' diote<ref>{{Erreferentzia|abizena=Sociedad de Estudios Vascos (San Sebastián). Jornadas (2002. Bermeo)|izenburua=La pesca y el mar : cambio sociocultural y económico = Arrantza eta itsasoa : aldaketa soziokulturala eta ekonomikoa = Le péche et la mer : changement socioculturel et économique|argitaletxea=Eusko Ikaskunza = Sociedad e Estudios Vascos|data=2003|url=https://www.worldcat.org/oclc/1025139777|isbn=84-8419-879-0|pmc=1025139777|sartze-data=2020-02-22}}</ref>.
Izurdeen [[mihi]]ak kanal bat du erdian eta horrela kumeek [[esne]]a har dezakete urik hartu gabe.

Etimologiaren aldetik hitz elkartu bat da, [[Ur|IZ]] aurrizkiak ura esan nahi du (izotza: ur hotza) eta [[Txerri|URDE]] hitzak txerria edo urdea.<ref name=":0" /> Bizkaian '''izurda''' diote<ref name=":0">{{Cite isbn/8484198790}}</ref>.


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
{{erreferentzia zerrenda}}


== Kanpo estekak ==
{{wikiztegia|izurde}}
{{autoritate kontrola}}
{{autoritate kontrola}}



10:07, 22 otsaila 2020ko berrikusketa

Stenella frontalis

Izurde Cetacea itsas ugaztunen azpiordenaren barruko hainbat animaliren izen arrunta da. Normalki izurde izenarekin Delphinidae familiako ozeanoko izurdeak izendatzen dira, baina baita ere Platanistidae (Indiako ibaietako izurdeak), Iniidae (Mundu Berriko ibaietako izurdeak), Pontoporiidae (ur geldoetako izurdeak) eta desagertutako Lipotidae Txinako ibaietako izurdeak. Gaur egun 40 espezie ezagutzen dira.

Etimologia

Etimologiaren aldetik hitz elkartu bat da, IZ aurrizkiak ura esan nahi du (izotza: ur hotza) eta URDE hitzak txerria edo urdea. Bizkaian izurda diote[1].

Erreferentziak

  1. Sociedad de Estudios Vascos (San Sebastián). Jornadas (2002. Bermeo). (2003). La pesca y el mar : cambio sociocultural y económico = Arrantza eta itsasoa : aldaketa soziokulturala eta ekonomikoa = Le péche et la mer : changement socioculturel et économique. Eusko Ikaskunza = Sociedad e Estudios Vascos ISBN 84-8419-879-0. PMC 1025139777. (Noiz kontsultatua: 2020-02-22).

Kanpo estekak