Betsy Pecanins
Betsy Pecanins | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Yuma, 1954 |
Herrialdea | Mexiko |
Heriotza | Mexiko Hiria, 2016ko abenduaren 13a (61/62 urte) |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | abeslaria, musikagilea eta ekoizlea |
Musika instrumentua | ahotsa |
Betsy Pecanins, jaiotzaz Elizabeth Taylor Pecanins (Yuma, Estatu Batuak, 1954- Mexiko Hiria, Mexiko, 2016ko abenduaren 13a) jatorri estatubatuarreko kantari, konpositore eta ekoizle mexikarra izan zen. Mexikon bluesaren erregina bezala ezaguna, genero horretan oinarritu zen bere karrera, baina beste batzuk ere interpretatu zituen, hala nola mexikar kantak eta jazza.[1][2][3]
Biografikoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ama katalana eta aita estatubatuarra zituen, eta artearekiko sentikorra zen familia batean hazi zen; adibidez, Ana María Pecanins amak eta Teresa izebak Mexiko Hirian eta Bartzelonan Pecanins Galeria sortu zuten.[4] Lehen urteak Phoenixen eman zituen, Estatu Batuetan. 1977an, Mexikora joan zen bere ibilbide artistikoarekin jarraitzeko, herrialde hartan finkatu baitzen.
Abeslari ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1980an, lehen diskoa grabatu zuen, Viendo tus ojos. Bere ibilbidean zehar, Mexikon nagusi zen matxismoaren ondorioak jasan zituen, emakume batek bere proiektu artistikoa zuzentzen zuen gogaikarritasunagatik.[5]
Pecanins interpretatzaile gisa zuen kalitatea John Creach bluesistak "bakartzat" jo zuen: "Seguru odol beltza duzula gorputzean ezkutatuta", esan zion. Haren musika hainbat filmetan erabili zen, hala nola La reina de la noche filmean (Lucha Reyes kantariari buruz; hark egin zuen soinu-banda), Hasta morir, Dos crímenes, Cilantro y perejil eta Asesinato en serio filmean.*
2015eko abuztuaren 29an omenaldia egin zitzaion bere ibilbide artistikoari Mexiko Hiriko Esperanza Iris Hiriko Antzokian. Besteak beste, Iraida Noriega eta Regina Orozco kantariek hartu zuten parte. Pecanins eszenatokietatik urrun egon zen ordura arte, disfonia espasmodikoak bere ahots-kordei eragiten zien arazoengatik.*
Heriotza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bihotz- eta arnas gelditzea izan ondoren hil zen, 2016ko abenduaren 13an.[2]
Diskografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Zure begiak ikusten (Pentagrama diskoak, 1980)
- Vent amb veus (Discos Pentagrama, 1981)
- Canta blues (1985)
- Nire hitzen zaporea (1987)
- Gaueko erregina (1994)
- Tekila efektua (Milan diskoak, 1995)
- Beatles bakarrik (Milango diskoak, 1996)
- Zenbaketa (1997)
- Nire gorputzean bizi dena (1999)
- Tekila urdina eta batuta (2003)
- Lara (2004)
- Blues en el alma (2006)
- Sones (2009)
Lankidetzan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Mujeres (1988, Federico Álvarez del Tororen diskoa, Tania Libertad eta Amparo Ochoarekin)
- Ezer ez galdu (1994, Guillermo Briseñorekin)
- A viva voz (2006, Cecilia Toussaintekin)
- Gorputzaren gaua (1998 Mundu bat itxaropena CDrako argitaratu gabeko gaia)
Aintzatespenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 2015eko abuztuaren 29an omenaldia egin zitzaion bere ibilbide artistikoari Mexiko Hiriko Esperanza Iris Hiriko Antzokian.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Milenio Digital. (13 de diciembre de 2016). «Murió Betsy Pecanins, figura del blues mexicano» Milenio.com (Milenio.com).
- ↑ a b Muere 'La reina del blues' Betsy Pecanins. .
- ↑ Perfil. Betsy Pecanins, la "reina del blues". .
- ↑ Las Pecanins, un referente del arte catalán y mexicano - Diario de América Latina. 29 de agosto de 2009.
- ↑ «Betsy Pecanins: una vida dedicada al blues» VertigoPolitico.com.