Bikote zibil

Wikipedia, Entziklopedia askea
Sexu bereko pertsonen arteko ezkontzari buruzko legeria
(Goiko koloreak nagusi dira behekoen gainean)      Sexu bereko pertsonen arteko ezkontza erabat onartzen da      Bikote zibilak edo antzekoak onartzen dira      Beste jurisdikzio batzuetan egiten denean, sexu bereko pertsonen arteko ezkontza onartzen da      Beste herrialde edo estatu batzuetan egindako ezkontzengatiko egoitza-eskubideak      Berdintasunezko ezkontza onartzen duen Nazioarteko Gorteko epai baten mendeko herrialdea      Ez da onartzen sexu bereko pertsonen arteko bikoterik. :Eraztunak: Eskubideak partzialki onartzen dira, banaka


Bikote zibila, izatezko bikote legala edo elkarketa zibila bi pertsonaren arteko batasun zibilaren forma bat da, ezkontzatik bereizten dena, bikote ezkongabeei ezkontzaren eskubide eta betebehar guztiak edo zati bat eskaintzen diena, legezko aitorpena emanez.

Izen desberdinak hartzen ditu herrialdeko legediaren arabera. Oro har, Hego Euskal Herrian izatezko bikote erabili ohi du forma legala adierazteko[1], baina zentzu hertsian izatezko bikotea berez osatua dagoena da, bikote harreman bat, legearen arabera baliorik eduki ala ez. Ipar Euskal Herrian bikote zibil forma erabili ohi da, eta Berriaren Estilo Liburuak hori proposatzen du Frantziako elkartasun itun zibileko legediak definitutakoa adierazteko[2].

Zergatiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izatezko bikoteen eredu legal bat sortzea bi helburu betetzeko egin izan da :

  • sexu bereko bi pertsonek osatutako bikoteak aitortzeko homosexualen defentsarako elkarteek bereziki egindako eskariari erantzuna emanez, nahiz eta 21. mendean sexu berekoen arteko ezkontza eskubidearen erreibindikazioak eta lorpenak gainditu izan duen behar hau.
  • Erregistratutako bikotea heterosexuala denean ere (edo berdin ezkondu daitezkeen kasuan, bikote homosexualentzat ere), batasun juridiko alternatibo bat proposatzea ezkontza baino balio sinboliko txikiagoakoa, edo betebehar gutxiago dituena.

Hedapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bikote zibilak Europan.      Sexu bereko edo desberdineko bikoteentzako bikote zibilak.      Ezkontza zibilak sexu bereko bikoteentzat bakarrik.      Berdintasunezko ezkontza legeztatu ondoren desagertu dira bikote zibilak.      Bikote zibilik gabe.

Danimarka izan zen bikote zibilaren figura ezarri duen munduko lehen herrialdea[3] : 1989ko ekainaren 7a sexu bereko bikoteei soilik irekitako eredu bat sortu zuelarik du. Ondorengo urteetan, hainbat herrialdek eredu bereko batasun zibilak ezarri zituzten, beti ere ezkontzatik aparte kontsideratuak.

Espainiako Estatuan, 1998ko ekainaren 30ean, Kataluniako autonomia erkidegoko parlamentuak ia aho batez onartu zue ezkontza ez beste bizikidetza formei buruzko lege proiektua. Sortutako legeak (Europako hegoaldeko herrialde batean onartutako lehena), bikote egonkorren legea izenez ezagutzen dena, ezkondu gabeko bikoteei, heterosexual edo homosexualei, bikote ezkonduen egoeratik ahalik eta hurbilen izatea ahalbidetzen zien hainbat kontutan, kontiok autonomia-erkidegoaren eskumenekoak ziren bitartean.

Euskal Herrian[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hego Euskal Herrian izatezko bikoteen egoera autonomia erkidegoen araberako legediek zehazten dute, eta 21. mendean sortu izan dira legedi horiek. Nafarroan izan zen 2000. urtean lege bat[4], eta bikote egonkorren egoeraz eraldaketa bat onartu zen 2019an[5]. EAEren kasuan, 2003 eta 2017ko lege eta dekretu batek arautzen dute izatezko bikoteen egoera[6].

Ipar Euskal Herrian Frantziako legedian 1999an sortu zen elkartasun zibileko ituna (PACS laburduraz ezagunak) arautzen du elkarrekin bizitzeko konpromisoa hartzen duten bikoteen egoera. Itun horren arabera osatutakoari bikote zibila esan ohi zaio[2].

Elkartasin zibileko itunak arautzen du bikote zibilean elkarrekiko laguntza eta laguntza materiala emateko ere (ezkontideek bezala, bikoteak kontratatutako zorrengatik solidariotzat hartzen dira). Bikoteak lege-aitorpenaren onarpena du, zeinak bikote ezkonduen ia eskubideen pareko eskubideak ematen dizkie gizarte- eta zerga-gaietan (lan-zuzenbidean eta atzerritarren bizileku-eskubidean, baterako tributazioan eta horietakoren baten heriotza-kasuan hainbat ondorio sortuz). bazkideei, bizirik dagoen bikotekidea ondare-zergatik salbuetsiz eta hari etxebizitza bateratua gozatzeko eskubidea emanez, adibidez). Bestalde, eta horixe da ezkontzarekiko funtsezko aldea, legegileak ez du filiazioari buruzko xedapenik aurreikusten. : PACSk eratu den bikotea formalizatzen du, baina ez du lege mailan familia berri baten oinarri bihurtzen. Beraz, PACSko gurasoek bakoitzak bere kabuz aitortu behar du haur jaioberria, eta ofizialki edozein pertsona ezkongabeak, alargunak, dibortziatuak edo ezkondutak eskatu badezake adopzioa, ezkonduek bakarrik dute baimena haur bat elkarrekin adoptatzeko. Gaur egun 94 urtetik gora PaCS-en % [7] sexu ezberdinetako bikotekideen artean gertatzen da.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Izatezko bikoteak: eskubideak eta betebeharrak | Consumer. 2012-03-16 (Noiz kontsultatua: 2022-05-20).
  2. ↑ a b «Berria Estilo Liburua» www.berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-05-20).
  3. ↑ Gay marriage legalised. 7 juin 2012.
  4. ↑ «BOE.es - BOE-A-2000-16373 Ley Foral 6/2000, de 3 de julio, para la igualdad jurídica de las parejas estables.» www.boe.es (Noiz kontsultatua: 2022-05-20).
  5. ↑ Comunidad Foral de Navarra. (2019-06-08). Ley Foral 21/2019, de 4 de abril, de modificación y actualización de la Compilación del Derecho Civil Foral de Navarra o Fuero Nuevo. , 59756–59877 or. (Noiz kontsultatua: 2022-05-20).
  6. ↑ «Izatezko bikoteak - Justizia Administrazioa Euskadin» www.justizia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-05-20).
  7. ↑ INSEE 2010

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Emanuele Calò, Le unioni civili - commento alla legge 20 maggio 2016 n. 76, Edizioni Scientifiche Italiane, Napoli, 2016.
  • Emanuele Calò, Matrimonio à la carte - Matrimoni, convivenze registrate e divorzi dopo l'intervento comunitario, Milano, Giuffrè, 2009.
  • Le mariage homosexuel [archive] - Étude comparée européenne réalisée par les services du Sénat français, Série Législation comparée, no 134, juin 2004
  • Alfred Dittgen, Les mariages civils en Europe : histoires, contextes, chiffres, in Droit et Société, no 36-37, 1997, p. 309-329
  • Daniel Borrillo, Pluralisme conjugal ou hiérarchie des sexualités : la reconnaissance juridique des couples homosexuels dans l'Union européenne, Revue de droit de McGill, ((2001) 46 McGill L.J. 875).
  • J. I. Alonso Pérez, El reconocimiento de las uniones no matrimoniales en la Unión Europea. Análisis y sinopsis de las leyes autonómicas en vigor, Bosch, Barcelona, 2007
  • [3] Web del L.E.M.U.R.: Laboratorio Europeo sobre el Matrimonio y las Uniones Registradas.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bikote_zibil&oldid=9231930"(e)tik eskuratuta