Edukira joan

Charles de Batz-Castelmore d'Artagnan

Wikipedia, Entziklopedia askea
Charles de Batz-Castelmore d'Artagnan

Bizitza
JaiotzaChâteau de Castelmore (en) Itzuli eta Lupiac, 1611
Herrialdea Frantzia
HeriotzaMaastricht1673ko ekainaren 25a (61/62 urte)
Hobiratze lekuaHerbehereak
Heriotza modua: bala zauria
Hezkuntza
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea eta soldadua
Zerbitzu militarra
Adar militarraGardes Françaises (en) Itzuli
Goardiaren Mosketariak
GraduaFrantziako mariskal
Parte hartutako gatazkakFranko-herbereetar Gerra

D'Artagnan, jaiotzako izen-deiturak Charles Ogier de Batz de Castelmore, D'Artagnango kondea (1611/1615, Lupiac - 1673ko ekainaren 15a, Maastricht) Luis XIV.a Frantziakoaren zerbitzupeko gaskoi musketari bat izan zen.

Charles de Batz-Castelmore Gascogne eskualdeko Castelmore gazteluan jaio zen, gaur egungo Frantziako Lupiac herrian, ziurrenik 1611 inguruan. Bere familia noblezi txikikoa zen, eta "d'Artagnan" deitura ama aldeko familiaren jabetzatik hartu zuen.

Gaztetan, Parisa joan zen eta Louis XIV.a erregearen gorteko zerbitzura sartu zen. Mosketari Erregeletan (Mousquetaires du Roi) kide izan zen, eta bertan karrera militar azkarra egin zuen. Bere leialtasuna, trebetasuna eta ausardia ezagunak ziren, eta azkenean Mosketari Kapitaina bihurtu zen.

d'Artagnanek hainbat misio diplomatiko eta militar burutu zituen Frantziako Koroarentzat. Frondaren garaian (XVII. mendeko matxinadak) eta Espainiaren aurkako gerran parte hartu zuen. Bere ibilbidean zehar, Cardinal Mazarin eta geroago Louis XIV.a bera bezalako pertsona garrantzitsuekin harreman estuak izan zituen.

1673ko ekainaren 25ean, Maastricht hiriko setioan hil zen, Holandako Gerraren (1672-1678) testuinguruan.

Literaturako d'Artagnan

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Charles de Batz-Castelmore d'Artagnan-en benetako bizitzak Alexandre Dumas idazlearengan inspirazioa piztu zuen. Dumas-ek 1844an argitaratu zuen "Les Trois Mousquetaires" ("Hiru Mosketariak") eleberria, eta bertan fikziozko d'Artagnan gaztea azaltzen da, abenturazale eta ausart gisa. Eleberria benetako gertaeretan eta Gatien de Courtilz de Sandras idazlearen aurretik egindako biografian oinarritu zen, baina gehienbat asmatua da.

D'Artagnan literarioa eta historikoa oso ezberdinak dira: literaturan, d'Artagnanek koadrilako beste hiru mosketariekin batera abentura handietan murgiltzen da —Athos, Porthos eta Aramis—, baina benetako d'Artagnanek ez zuen haien pareko lagun ezagunik izan.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Biografia
Frantzia
Artikulu hau Frantziako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.