Hedapen kultural

Egiptoaren hedapen kulturala, Grafton Elliot Smith (1929).

Antropologia kulturalean, hedapen kulturala Leo Frobeniusek Der westafrikanische Kulturkreis (1897/98) bere lanean sartutako kontzeptua da, kultura desberdinetako pertsonen artean objektu, ideia, estilo, erlijio, teknologia, hizkuntza eta abarren erabilera zabaltzeari buruzkoa. Kultura espezifiko baten barruko berrikuntzen hedapenaren bestelako prozesu bat da, hedapen kulturalak kultura bat baino gehiago inplikatzen baitu beti. Fenomenoa borondatez, imitazioaren bidez edo kulturaren inposaketaren bidez gerta daiteke.

Kultura desberdinen bidezko hedapena ondo ezagutarazitako fenomenoa da, eta, beraz, ez da zalantzan jartzen. Adibidez, badirudi nekazaritza, duela 10 mila urte baino gutxiago, Ekialde Hurbileko lekuren batetik Eurasia osora hedatu zela eta kultura askok onartu zituztela. Zabalkunderako ondo ezarritako beste adibide batzuk, historiaurreko garaietan, gerra-gurdiaren erabilera eta burdinaren lana edo, XX. mendean zehar, automobilaren erabilera edo mendebaldeko negozio-janzkera dira.

Motak

Kultura-hedapeneko bost mota nagusi identifikatu dira:

• Nukleo batetik abiatuta, berrikuntza edo ideia bat eskualde batean garatzen da jatorriz, eta eskualde horretan asko erabiltzen da oraindik ere, haren erabilera hurbileko eskualdeetara irradiatzen den bitartean. Hedapen hori hierarkizatua izan daiteke, estimulu gisa edo imitazio gisa.
• Ideia edo berrikuntza bat birkokatuz hedatzeak eskualde berrietara migratzen du, eta atzean uzten du ezaugarri kulturala garatu zen jatorrizko eskualdea.
• Hedapen hierarkizatua, herri garrantzitsuago batetik garrantzi gutxiagoko herrietara mugitzean hedatzen den ideia edo berrikuntza, sarritan lekuen arteko distantziarekiko mendekotasun txikia duena eta sarritan elite sozialen erabilera gisa.
• Ideia edo berrikuntza bat kutsatuz edo imitatuz hedatzea, pertsonatik pertsonara kontaktuan jarriz, populazio jakin baten barruan.
• Estimulu bidezko hedapena, ideia edo berrikuntza bat beste kontzeptu bati lotuta egoteagatik hedatzen da.

Bibliografia

• Frobenius, Leo. Der westafrikanische Kulturkreis. Petermanns Mitteilungen 43/44, 1897/98
• Kroeber, Alfred L. (1940). "Stimulus diffusion." American Anthropologist 42(1), Jan.–Mar., pp. 1–20
• Rogers, Everett (1962) Diffusion of innovations. New York: Free Press of Glencoe, Macmillan Company
• Sorenson, John L. & Carl L. Johannessen (2006) "Biological Evidence for Pre-Columbian Transoceanic Voyages." In: Contact and Exchange in the Ancient World. Ed. Victor H. Mair. University of Hawaii Press, pp. 238–297. ISBN 978-0-8248-2884-4; ISBN 0-8248-2884-4.

Kanpo estekak

• Datuak: Q9213532

Artikulu hau antropologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.