Elena Cipriana Álvarez Durán

Elena Cipriana Álvarez Durán
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Sevilla, 1827ko irailaren 16a
Herrialdea	Espainia
Heriotza	Madril, 1904 (76/77 urte)
Familia
Aita	José Álvarez Guerra
Ama	Cipriana Gato Durán
Ezkontidea(k)	Antonio Machado Núñez
Seme-alabak	ikusi Antonio Machado Álvarez (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	margolaria, idazlea eta folklorista

Elena Cipriana Álvarez Durán (Zafra, 1827ko irailaren 15a – 1904)^[1] folklorista, idazle eta margolari espainiarra izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cipriana Durán eta José Álvarez Guerraren alaba zen, eta amaren aldeko osaba Agustin Duranengandik jaso zuen erromantzeen eta herri-koplen gaineko zaletasuna. 1845ean Antonio Machado Núñezekin ezkondu zen. Santiagon jaio zen bere semea Antonio Machado eta Álvarez "Demófilo". 1847an familia Sevillara joan zen bizitzera.^[2]

Folklorearen bilduma eta hedapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XIX. mendeko laurogeiko hamarkadaren hasieran, denboraldi luzeak eman zituen Llerenako (Badajoz) senide batzuen etxean, eta Llerenako folklorearen bilduma egin zuen. Anizeto Selari idatzitako gutun batean, bere seme Demofilok adierazi zuen bere amak "hirurogei ipuin, hirurogeita hamar kopla, laurogeita hamabost aho-korapiloa, tradizioak, lekuen izenen azalpen herrikoia, txaskarrilloak, ezkontza, ehorzketa eta bataio ohiturak, meatze eta baselizetako tradizioak; laburbilduz, Llerenaren benetako folklorea". Llerenako jendeak deitu eta berehala kontatzen zioten zekiten guztia. Haurrek ere jokoak eta ipuinak irakasten zizkioten, eta "ipuinen emakumea" izenarekin bataiatu zuten.^[2]

Felipe Muriel Gallardorekin batera, Sociedad del Folklore de Llerena edo Regianense sortu zuen 1885ean. Bere irizpidea material tradizionalen bilketa fidagarria izan zen beti. Bere seme Demofilorekin kolaboratu zuen folklorearen hedapenean. Ahozko tradizioa erabateko fideltasuneko testuekin erreproduzitzea zen, Ciprianaren ustez, biltzailearen ideala.^[2]

Folkloreari buruzko ikasketak egiten, ipuin herrikoiak idazten, margotzen eta ondarearekin bere seme Demofiloren ekimen antropologikoak eskuzabalki babesten jarraitu zuen.^[2]

Lana[aldatu | aldatu iturburu kodea]

La mujer de los cuentos izengoitiarekin sinatu zituen garai hartako aldizkari folklorikoetan egindako kolaborazio ugarietako batzuk. El folklore andaluz (1883-1884) aldizkarian agertu ziren herri-ipuin batzuen egilea izan zen:

La mano negra
Una rueda de conejos
La serpiente de las siete cabezas
Las velas
Las tres Marías.

Berak bildutako Espainiako herri-ipuinetako batzuk eman zizkion semeari, hala nola "El barquito de oro, de plata y de seda" eta "La sirena". Era berean bere "Cuentos extremeños" argitaratu zuen, eta "Culinaria popular extremeña"ren azterlana egin zuen, baina ez zuen argitaratu.^[3]