Fernando Aguirre Gaztelu
| Fernando Aguirre Gaztelu | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Zarautz, 1811 |
| Herrialdea |  Gipuzkoa, Euskal Herria |
| Heriotza | Madril, 1873ko abenduaren 26a (61/62 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | esklabo-trafikatzailea |
| Kidetza | Matía, Menchacatorre y Cía |
Fernando Aguirre Gaztelu (Zarautz, 1811 – Madril, 1873ko abenduaren 26a) Claudio Menchacatorre eta José Matiarekin batera Matía, Menchacatorre y Cía sortu zuten, itsas merkataritzan aritu ziren baita esklaboen trafikoan ere. Hau desegitean Aguirre y Cía sortu zuen.
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pilotu eta marinel familia zuen jatorri. 1834an, Filipinetan kokatu eta José Matía Calvo eta Claudio Menchacatorrekin batera, Matía, Menchacatorre y Cía sortu zuen, enpresaren egoitza Manilan zegoen eta merkataritza triangeluarrean aritzen zen. Fernandoren anaiek ere, Manuel eta Marcial Aguirre, ontzietako pilotu eta kapitain gisa aritu ziren. 1846an, enpresak esklabo egindako txinatarrak Kubara eramateko baimena jaso zuen, azukre-fabrikaren hedapenarekin eta Antilla Handian zegoen eskulanaren beharrarekin bat eginez. Hurrengo urteetan, Kubara ez ezik, Perura, Panamara eta Puerto Ricora garraiatu zituzten esklabuen kopurua nabarmen hazi zen, baita onurak ere.[1][2]
1849an, Bravo Murillo ministroak Agirre eta bere bazkideei Pasig ibaiaren gainean zubi eseki bat eraikitzeko baimena eman zien, konpainiak Malabogen zituen lursail batzuen truke. Manilako Errege Merkataritza Auzitegiko priore izateagatik, 1850ean Filipinetako kapitain jeneral izandako Antonio Urbiztondok Fernando Agirreri berari agindu zion 1851an sortutako Banco Español-Filipino de Isabel II-ren lehen estatutuak idazteko. 1853an, Agirreren ekimenez, elkarteak azukre eta destilategi findegi bat erosi zuen Luzon uhartean.[1][2]
1859an Matía, Menchacatorre y Cía konpainia desegin zuten, eta Aguirrek Aguirre y Cía delakoa sortu zuen, produktu orientalak Londres, París, Habana, Cádiz eta Madrilen saltzeko. Aguirre gaixotu zenean James Tait, bazkide ohiak, hartu zuen enpresaren gidaritza.[1][2]
1863an, Agirre Parisen zegoen, eta Nueva Écija-n zuen nekazaritza-enpresa likidatzeko agindua eman zuen. Horrela, Filipinetan zituen ondasun handiak saltzen hasi zen. Handik gutxira, Espainiara itzuli zen, eta Pasaian bizi izan zen aldi batez. 1871eann testamentua egin zuen Donostian, eta bi urte geroago hil zen. Bere ondasunen artean oraindik Filipinetan zituenak nabarmentzen ziren, Gipuzkoako hainbat jabetza, ferrocarril del Norteko akzio eta betebeharrak, Londresi buruzko letrak, etab. Ezkongabea eta ondorengorik gabea, bere ondasun gehienak Gaztelu familian geratu ziren, baita lagun eta zerbitzarien artean ere. Era berean, Donostiko lehen letren eskolak mantentzeko diru-kopuru bat utzi zuen.[1][2]
Sariak eta Aitortzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Manilako Errege Merkataritza Auzitegiko priore.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d «Fernando de Aguirre Gaztelu | Real Academia de la Historia» dbe.rah.es (Noiz kontsultatua: 2023-05-26).
- ↑ a b c d (Gaztelaniaz) «Aguirre Gaztelu, Fernando de - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2023-05-26).
