Formaldehido
| Formaldehido | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | CH2O |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | karbono, oxigeno eta hidrogeno |
| Mota | Aldehido |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 0,8153 g/cm³ (−20 °C) |
| Fusio-puntua | −92 °C |
| Irakite-puntua | −21 °C (760 Torr) |
| Formazio entalpia estandarra | −115,9 kJ/mol |
| Lurrun-presioa | 1 atm (20 °C) |
| Masa molekularra | 30,011 Da |
| Erabilera | |
| Tratatzen du | common wart (en)  |
| Elkarrekintza | Transient receptor potential cation channel, subfamily A, member 1 (en) |
| Rola | Desinfekzio, fixative (en) , Alergeno, primary metabolite (en) , kantzerigeno eta occupational carcinogen (en) |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  4
3
0
|
| Lehergarritasunaren beheko muga | 7 vol% |
| Lehergarritasunaren goiko muga | 73 vol% |
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 0,02 mg/m³ (10 h, baliorik ez) 0,92 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| Denbora laburreko esposizio muga | 2,46 mg/m³ (Ameriketako Estatu Batuak) |
| Esposizioaren goiko muga | 0,123 mg/m³ (baliorik ez) |
| IDLH | 24,6 mg/m³ |
| Eragin dezake | formaldehyde exposure (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | WSFSSNUMVMOOMR-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 50-00-0 |
| ChemSpider | 692 |
| PubChem | 712 |
| Reaxys | 1209228 |
| Gmelin | 16842 |
| ChEBI | 445 |
| ChEMBL | CHEMBL1255 |
| NBE zenbakia | 2209 |
| RTECS zenbakia | LP8925000 |
| ZVG | 10520 |
| DSSTox zenbakia | LP8925000 |
| EC zenbakia | 200-001-8 |
| ECHA | 100.000.002 |
| MeSH | D005557 |
| RxNorm | 4530 |
| Human Metabolome Database | HMDB0001426 |
| UNII | 1HG84L3525 |
| NDF-RT | N0000147328 |
| KEGG | D00017 eta C00067 |
| PDB Ligand | FOR |
Formaldehidoa H-CHO formula kimikoa duen aldehido alifatikoa da. Aldehido formiko, formol eta metanal izenez ere ezaguna da. Giro-tenperaturan gas-egoeran agertzen da (irakite-tenperatura: -21 °C). Naturan ez da aurkitzen; metanoa edo metanola oxidatuz lortzen da industrian. Uretan ongi urtzen denez, horrela saltzen da (formola). Gasak oso usain oka-eragilea du, eta toxikoa da oso. Oso erraz konbinatzen da beste konposatu kimiko batzuekin, polimeroak eratuz, eta horrela, adibidez, oso ezagunak dira fenolekin, urearekin eta aminekin eratzen dituen plastikoak (erretxina fenolikoak, ureikoak eta melaminikoak). Hori dela eta, asko erabiltzen da industrian. Hala ere, formaldehidoa eta haren deribatuak toxikoak dira, eta arreta berezia izan behar dute horiekin lan egiten dutenek.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q161210
Multimedia: Formaldehyde