Gorputz-adar fantasma
| Gorputz-adar fantasma | |
|---|---|
| Deskribapena | |
| Mota | perceptual disorders (en)  hautematea |
| Espezialitatea | neurologia |
| Honen izena darama | mamu |
| Identifikatzaileak | |
| GNS-10 | G54.6 eta G54.7 |
| GNS-9 | 353.6 |
| DiseasesDB | 29431 |
| MeSH | D010591 |
Gorputz-adar fantasmaren sindromea[1] gorputz-adar anputatu bat gorputzarekin konektatuta dagoela eta gorputzeko gainerakoarekin funtzionatzen duela adierazten duen sentsazioen pertzepzioa da; hasieran garunak bulkadek gorputz-adar galdutik zeramatzaten nerbioen mezuak jasotzen jarraitzen zuelako gertatzen zela uste zuten.[2] Hala ere, gaur egun eman daitekeen azalpenik posibleena da burmuinak anputatutako gorputz-adarrari eskainitako eremu bat izaten jarraitzen duela eta, beraz, pazienteak sentitzen jarraitzen duela: gorputz-adarraren egoera zuzentzen duten sarrerako estimulurik ez dagoenez, eremuak bere kabuz sortzen ditu koherentetzat jotzen dituen sentsazioak.
Anputatutako pertsonen % 50-80k sentsazio fantasma horiek jasaten dituzte anputatutako gorputzadarrean, eta gehienek sentsazioak mingarriak direla diote.[3] Sentsazio fantasmak gorputzeko beste atal batzuk kendu ondoren ere gerta daitezke, eta ez nahitaez atal bat, adibidez, bular bat, hortz bat (hortz fantasmaren mina) edo begi bat kendu ondoren.
Kausak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ez dakigu zehazki zerk eragin duen gorputz-adar fantasmaren sindromea. Sentsazioak burmuinak anputazioaren ondorengo informazio sentsoriala berrantolatzeko egindako ahaleginaren ondorio direla uste dute.[2] Funtsean, garunak "bere kabuz berritu behar ditu kableak" gorputzeko aldaketetara egokitzeko.
Arrisku-faktoreak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hauek dira gorputz-adar fantasmaren sindromea garatzeko aukerak areagotzen dituzten faktoreak:
- Aurre-anputazioko mina. Anputatu aurretik gorputz-adarrean mina duen gaixoak geroago fantasma-mina izateko aukera gehiago ditu.
- Odol-koagulua anputatutako gorputz-adarrean.
- Infekzioa gorputz-adarrean, anputazioa egin aurretik.
- Kaltea bizkarrezur-muinean edo nerbio periferikoetan, kaltetutako gorputz-adarra hornitzen baitzuten.
Sintomak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sintomak gorputz-adar bat moztu zaien eta gorputzadarrik gabe jaio diren pertsonengan gertatzen dira. Sintomak existitzen ez den gorputz-adar batean hautematen dira, eta sintoma hauek dituzte:
- Mina.
- Gorputz-adarra oraindik lotuta dagoela eta normal funtzionatzen duela sentitzea.
- Moztutako gorputz-adarra hozten da
- Inurridura
- Deformazio-sentsazioa
- Hotz eta bero sentsazioa.
Diagnostikoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Anputazio baten ondoren, garrantzitsua da medikuari esatea mina edo bestelako sentsazioak dituen. Tratamendu goiztiarragoak, oro har, arrakasta izateko aukerak hobetzen ditu. Ez dago fantasma-mina diagnostikatzeko froga medikorik. Medikuak historial kliniko bat hartuko du, azterketa fisiko bat egingo dio eta, bereziki, gorputz-adarra moztu aurretik eta ondoren gertatu ziren seinale, sintoma eta gorabeheren berri izan nahiko du.
Tratamendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zorionez, anputazio baten ondorengo min fantasma kasu gehienak laburrak eta ez oso ohikoak dira. Min iraunkorra duten pazienteentzat, tratamendua desafiatzailea izan daiteke, minarentzako medikamentuekin maneiatuz.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskalterm: [Gaixotasunak Hiztegia] [2015]
- ↑ a b Síndrome del Miembro Fantasma - Dolor Fantasma, Miembro Fantasma, Dolor Neuropático (Gaztelaniaz)
- ↑ Sherman, R. A.; Sherman, C. J. & Parker, L. (1984) "Chronic phantom and stump pain among American veterans: results of a survey.", Pain, pp. 83-95
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q1191062
Multimedia: Phantom limbs / Q1191062
|
Artikulu hau medikuntzari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |