Haize instrumentu

Joxan Goikoetxea akordeoia jotzen eta Alan Griffin albokan.

Haize instrumentua edo aerofonoak aire gorputz bat bibraraztean hotsa ematen duten soinu-tresnak dira.

Aerofono gehienek aire-zutabea ontzi batean gordeta dute eta hori bibrarazteko sistema desberdinak dituzte. Sistemaren arabera flautak, mihia duten aerofonoak eta ezpain bibraziozkoak bereizten dira. Hauez gain, aerofono libreak ere badira; hauetan, bibratzen duen airea ez dago tutu edo gorputz itxi batean barruan, libre baizik.

Flautak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Flautek bisel edo ertz zorrotza dute. Aireak ertzaren kontra jotzean hotsa ematen dute.

Flauta mota ezberdinak bereizten dira.

Esku bakar batekin jotzen direnak: txistua, silbotea, xirula...
Bi eskukoak: txilibitoa...
Zeharkakoak
Bestelakoak: okarinak, pistoidunak, pan flautak...

Mihidunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aerofonoek mihi bat edo gehiago bibraraztean ere hotsa eman dezakete. Mihiak material ezberdinez egin daitezke: kanabera, metala, plastikoa...

Soinu-tresna mihidunen artean ondorengo taldeak bereiz genitzake.

Mihi bakarrekoak: klarinetea, saxofoia, alboka, korneta...

Mihi bikoitzekoak: oboea, dultzaina, gaita nafarra (dultzaina), txanbela, sunprinua, tutubia...

Xirolarruak: zakudun gaita edo xirolarruek mihi bakuna zein bikoitza duten tutuak izan ditzake.

Mihi libreak: aho-soinua, akordeoia, trikitixa, hegabera...

Ezpain bibraziozkoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aerofono hauetan ezpainak ahokoaren kontra bibrazi behar dira hotsa emateko.

Naturalak (adarra) eta kromatikoak (bonbardinoa, tronpeta, tronboia, tuba) bereizten dira.

Libreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aerofono libreek ez dute aire-zutabea gordetzeko ontzirik. Mugiarazten ditugunean airea moztuz hotsa ematen dute. Talde honetakoak dira, esaterako, burruna, firringila eta ziria.