Izar errotazio

Ilustrazioak Achernarren (α Eridani) itxura zapaldua erakusten du, bere errotazio azkarrak eragindakoa.

Izar errotazioa da izarrak bere ardatzaren inguruan egiten duen mugimendu angeluarra. Errotazio-abiadura izarraren espektrotik edo bere gainazalean ezaugarri bereizgarrien desplazamendua ikusiz neur daiteke.

Izarraren errotazioak indar zentrifugoak eragindako protuberantzia ekuatoriala sortzen du. Izarrak gorputz solidoak ez direnez, errotazio diferentziala jasaten dute. Modu horretan, izarren ekuatoreak latitude altuagoetan baino abiadura angeluar ezberdinean bira dezake. Izar bakar baten barruan dagoen errotazio-abiaduraren aldeak zeresan handia izan dezake izarren eremu magnetikoaren eraketan.

Izar baten eremu magnetikoak izar haizearekin elkar eragiten du. Haizea izarretik urruntzen doan heinean, bere abiadura angeluarra txikiagotzen da. Eremu magnetikoaren eta izar haizearen arteko elkar ekintzak izarren errotazioaren aurkako erresistentzia sortzen du. Ondorioz, momentu angeluarra izarretik haizera transferitzen da, eta horrek pixkanaka moteldu egiten du izarren errotazioa denboran zehar.

Kanpo estekak

• Datuak: Q6464