Japoniar egutegia
Itxura
1873ko urtarrilaren 1ean, Japoniak gregoriotar egutegia ezarri arte, txinatar egutegian oinarritutako Japoniar egutegi tradizionala erabiltzen zuen[1].
Urteak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Greogoriotar egutegia ezarri zutenetik, japoniarrek urteak izendatzeko hiru sistema dituzte:
- Urte inperiala (皇紀, kōki) balizko Jimmu enperadoreak K.a. 660an Japonia sortu zutenean oinarrituta.
- Japoniar aroen izena (年号, nengō) egungo enperadorean oinarrituta, aurten Heisei 36 izanik
- Europar Anno Domini (西暦, seireki) japonierazko izenekin.
Urte inperiala Bigarren Mundu Gerraren bukaeran desagertu zen.
Hilabeteak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Modernoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila | 一月 | (ichigatsu) |
Otsaila | 二月 | (nigatsu) |
Martxoa | 三月 | (sangatsu) |
Apirila | 四月 | (shigatsu) |
Maiatza | 五月 | (gogatsu) |
Ekaina | 六月 | (rokugatsu) |
Uztaila | 七月 | (shichigatsu) |
Abuztua | 八月 | (hachigatsu) |
Iraila | 九月 | (kugatsu) |
Urria | 十月 | (jūgatsu) |
Azaroa | 十一月 | (jūichigatsu) |
Abendua | 十二月 | (jūnigatsu) |
Tradizionalak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1. hilabetea: mutsuki (睦月) "Maitasunaren hilabetea"[2]
- 2. hilabetea: kisaragi (如月) edo kinusaragi (衣更着) "arropak aldatzen"[2]
- 3. hilabetea: yayoi (弥生) "Bizitza berria"[2]
- 4. hilabetea: uzuki (卯月) "u-no-hana hilabetea"[2]
- 5. hilabetea: satsuki (皐月) edo sanaetsuki (早苗月) "Arroza laster landatzen"[2]
- 6. hilabetea: minatsuki (水無月) "Uraren hilabetea".
- 7. hilabetea: fumizuki (文月) "Liburuen hilabetea"[2]
- 8. hilabetea: hazuki (葉月) "Hostoen hilabetea"[2]
- 9. hilabetea: nagatsuki (長月) "Hilabete luzea"[2]
- 10. hilabetea: kaminazuki edo kannazuki (神無月) "Jainkoen hilabetea"
- 11. hilabetea: shimotsuki (霜月) "Izotzaren hilabetea"[2]
- 12. hilabetea: shiwasu (師走) "Apaizak korrika egiten"[2]
Egunak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Japoniarrez | Transliterazioa | Elementua | Euskaraz |
---|---|---|---|
日曜日 | nichiyōbi | Eguzkia | Igandea |
月曜日 | getsuyōbi | Ilargia | Astelehena |
火曜日 | kayōbi | Sua | Asteartea |
水曜日 | suiyōbi | Ura | Asteazkena |
木曜日 | mokuyōbi | Zura | Osteguna |
金曜日 | kin'yōbi | Metala | Ostirala |
土曜日 | doyōbi | Lurra | Larunbata |
Hilabetearen egunak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1 | 一日 | tsuitachi (batzutan ichijitsu) | 17 | 十七日 | jūshichinichi |
2 | 二日 | futsuka | 18 | 十八日 | jūhachinichi |
3 | 三日 | mikka | 19 | 十九日 | jūkunichi |
4 | 四日 | yokka | 20 | 二十日 | hatsuka |
5 | 五日 | itsuka | 21 | 二十一日 | nijūichinichi |
6 | 六日 | muika | 22 | 二十二日 | nijūninichi |
7 | 七日 | nanoka | 23 | 二十三日 | nijūsannichi |
8 | 八日 | yōka | 24 | 二十四日 | nijūyokka |
9 | 九日 | kokonoka | 25 | 二十五日 | nijūgonichi |
10 | 十日 | tōka | 26 | 二十六日 | nijūrokunichi |
11 | 十一日 | jūichinichi | 27 | 二十七日 | nijūshichinichi |
12 | 十二日 | jūninichi | 28 | 二十八日 | nijūhachinichi |
13 | 十三日 | jūsannichi | 29 | 二十九日 | nijūkunichi |
14 | 十四日 | jūyokka | 30 | 三十日 | sanjūnichi |
15 | 十五日 | jūgonichi | 31 | 三十一日 | sanjūichinichi |
16 | 十六日 | jūrokunichi |