Ju-Mex

Ju-Mex edo Yu-Mex (Jugoslaviaren eta Mexikoren akronimoa) Jugoslaviako Errepublika Federatibo Sozialistaren herri-musikako estiloa izan zen, Mexikoko musika tradizionaleko elementuak batuz.^[1] Estilo hori bereziki ezaguna izan zen 1950 eta 1960ko hamarkadetan, Jugoslaviako kantari batzuk Mexikoko kanta tradizionalak interpretatzen hasi zirenean.^[2]

Jugoslaviak ez zuen zinema-industria handirik, eta Bigarren Mundu Gerra amaitu orduko, Jugoslavian proiektatzen ziren film gehienak Sobietar Batasunetik zetozen.1948an Tito-Stalin hausturaren ondoren, sobietar filmak proiektatzeari utzi zioten Jugoslavian. Bestalde, Titok ez zuen nahi bere herrialdean zinema estatubatuarra emititzea. Horregatik, zinema mexikarra inportatzera jo zuen, bere urrezko aroa bizitzen ari zena. Film horietako askok Mexikoko Iraultza goratzen zuten, mexikar soilak Estatu zapaltzailearen aurka altxatuz, Mexikoko zinemari Jugoslavian proiektatzeko bezain izaera iraultzailea eman zion ezaugarria.^[3] Paralelismo asko sortu ziren Bigarren Mundu Gerran partisanoek hasitako borrokaren eta Mexikoko Iraultzaren artean. Jugoslavian estreinatu zen lehen film mexikarra 1950eko drama izan zen. Un día de vida filmak arrakasta handia izan zuen 1952an herrialde balkanikoan emititu zenean. Un día de vida filmaren argumentuak, Mexikoko Iraultzan matxinatu baten exekuzioari buruzkoa, Jugoslavian ikusle asko negar egitera eraman zituen, Bigarren Mundu Gerran beren esperientziarekin paralelismoa ikusi baitzuten. ^[3]

Beste film batzuk ere arrakasta izan zuten, ez hain politikoak, hala nola komediak eta erromantzeak, eta jugoslaviar gazte asko hasi ziren Mexikoko zinemako izarren estiloa imitatzen, modan zegoen guztia zutela uste baitzuten.^[3] Jugoslavian berrogeita hamarreko eta hirurogeiko hamarkadetan proiektatu ziren film gehienak mexikarrak zirenez, mexikar guztia izugarri zabaldu zen Jugoslavian, eta musikari asko mexikar txapelak jartzen zituzten herrialde horretako musika jotzeko, gaztelaniaz zein serbokroazieraz abestuta.^[3]^[4]