Karánsebesko gudua

Karánsebesko gudua
	Austro-turkiar Gerra (1787-1791)
Data	1788ko irailaren 17a
Lekua	Karánsebes
Koordenatuak	45°25′17″N 22°13′19″E / 45.4214°N 22.2219°E
Emaitza	Austriarren porrota
Gudulariak
Austriar Inperioa	Austriar Inperioa
Buruzagiak
Josef II.a Habsburgokoa	Josef II.a Habsburgokoa
Indarra
~ Ezezagunak	-

Karansebesko gudua (errumanieraz: Caransebeş, turkieraz: Şebeş Muharebesi) Austro-Turkiar Gerraren barneko gudu bat izan zen.

Gertaerak

1788ko irailaren 17an, Caransebeșen (Errumania), arratsaldean Austriar Inperioko osteak hirira iristen hasi ziren, turkiarrei aurre egiteko asmoz, Errusia eta Turkiaren arteko gerran austriarrak lehenengoen aliatuak baitziren. Armada herrialde askotako 100.000 kide inguruk osatzen zuten. Serbiarrak, kroaziarrak, errumaniarrak, poloniarrak, hungariarrak... Baina gutxik ulertzen zuen ofizial austriarren hizkuntza, alemana, hain zuzen ere^[2].

Abangoardian husar talde bat bidali zuten lehenik, osteek kanpatuko zuten eremua ikuskatzera. Etsaien arrastorik ez eta pattarra saltzen zuen ijito familia bat besterik ez zuten aurkitu. Upel batzuk erostea erabaki zuten eta, infanteria errumaniarreko lehen soldaduak elkargunera iristerako, husarrak mozkor-mozkor eginda zeuden. Baina ez zuten geratzen zitzaien pattar apurra errumaniarrekin partekatu nahi. Hitzez ezin ulertuta, mutur joka hasi ziren. Liskar betean, norbaitek airera tiro egin zuen, eta zenbaitek larrituta turkiarren tiroa izan zela egin zuten garrasi. Une horretan austriar ofizialak iritsi izana ez zen mesedegarri izan; Halt! Halt! (Geldi! Geldi!) oihuka hasi zirenean, soldaduei “Allah” esaten zutela iruditu zitzaien eta, turkiar musulmanak zirelakoan, nagusien kontra su egin zuten; haiek berdin erantzun zuten.

Ondoren, zalditeria iritsi zen. Borrokaldia ikustean turkiarren eraso bat zela ondorioztatu eta itxura guztien arabera etsaiak zirenen aurka eraso egitea erabaki zuten. Zaldizkoen erasoa ikusi zutenean, etengabe iristen ari ziren infanteriako osteek ere berdin pentsatu zuten: zalditeriako kideak turkiarrak zirela. Eta, jakina, haien kontra su egin zuten.

Hainbat orduz, austriar osteak talde txikietan sakabanatu ziren, ustezko etsaia alde guztietan, elkarri tiroka. Baina zenbat eta tiro gehiago, orduan eta indartsuago alegiazko turkiarrak. Eta azkenean ihes egin behar izan zuten. Diotenez, ihesaldian enperadorearen zaldiak kontrola galdu eta Jose IIa putzu batera erori zen.

Handik bi egunera otomandar osteak, benetakoak, Karánsebesko zelaietara iritsi ziren eta 9.000 gorpurekin egin zuten topo.

Guduaren inguruko ikerketak

Historialari askok zalantzan jartzen du Karánsebesko gudua benetan hala gertatu zen. Batetik iturri askotan jasota dagoela eta iturriak koherenteak direla onartzen dute. Baina guduaren lehen aipamena handik 40 urtera egin zen austriar aldizkari batean, eta iturririk fidagarrienak, A. J. Gross-Hoffinger-ek, ia 60 urte geroago jaso zuen gertatutakoaren berri. Denbora tarte horiek, ezinbestean, distortsioa eragiten dute.

Erreferentziak

↑ ^a ^b (Alemanez) VI. Türkische Angriffe auf das Kaiserliche Lager. Action bey Slatina. Rückzug der Kaiserlichen Armee. Einnahme der Festung Choczim. Anderweitige Begebenheiten des Türkenkriegs. 2, 1059 or..
↑ Nagore Irazustabarrena, «Pattarra eta gudua ez dira bateragarriak», Argia, 2015-01-14, CC-BY-SA lizentzia

Kanpo estekak

Datuak: Q2309898

[Politisches-1] (Alemanez) VI. Türkische Angriffe auf das Kaiserliche Lager. Action bey Slatina. Rückzug der Kaiserlichen Armee. Einnahme der Festung Choczim. Anderweitige Begebenheiten des Türkenkriegs. 2, 1059 or..

[aa-2] Nagore Irazustabarrena, «Pattarra eta gudua ez dira bateragarriak», Argia, 2015-01-14, CC-BY-SA lizentzia

[1]

[2]