Edukira joan

Lankide:Aetxaniz/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea

Macquarie uhartea Ozeano Barearen hego-mendebaldean dago, Zeelanda Berriaren eta Antartikaren[1] artean. Ozeaniakoa da eta, 1900az geroztik, Tasmaniakoa (Australia). 1978an Tasmaniako Estatuko Erreserba bihurtu zen eta 1997an Gizateriaren Ondare izendatu zuen UNESCOk.

Esperance udalerrian parte hartu zuen 1993 arte, Huon Valley Council[2] eratzeko beste udalerri batzuekin bat egin zuenean. Uhartean benetako pinguinoak bizi dira urte osoan. Ekologikoki, Antipartiko Uharteetako tundraren ekorregiokoa da irla.

1948tik, Australian Antarctic Divisionek (AAD) oinarri iraunkorra du: Macquarie Island Station, uhartearen iparraldeko muturrean dagoen istmoan, Wireless Hill-en oinean. Baseko populazioa, uharteko giza populazio bakarra, 20-40 pertsona bitartekoa izaten da urtean zehar. Inguruan heliportu bat dago. "Hegoaldeko Aurkikuntza Operazioaren" bidez, Australiako defentsa-indarren elementuek laguntza ematen diete urtero Australiako Dibisio Antartikoari eta Australiako Programa Antartikoari (AAP) eskualdeko jarduera zientifiko, ingurumeneko eta ekonomikoetan.

"Ebatz Operazioaren" esparruan, Australiako Errege Itsas Armadak eta Australiako Mugako Indarrak Cape edo Armidale motako patruilak zabaltzeko eginkizuna dute, eskualdean itsas segurtasun zibileko eragiketak egiteko, beharrezkoa den heinean. Hein batean, misio hori gauzatzeko, 2023tik aurrera, Armidale de la Marina motako ontzien ordez Arafura motako patruila-ontzi altuagoak erabiltzen ari dira[3].

Frederick Hasselborough australiarrak 1810eko uztailaren 11n aurkitu zuen inor bizi ez zen uhartea, ehiza-eremu berriak bilatzen zituen bitartean[4]. Macquarie uhartea eskatu zuen Britainia Handirako eta Hegoaldeko Gales Berriko koloniari erantsi zion 1810ean. Uharteak Lachlan Macquarie koronelari zor dio izena, Hegoaldeko Gales Berriko gobernadoreari, 1810 eta 1821 bitartean. Hasselborough-ek "antzinako diseinuko" pezio baten berri eman zuen, eta horrek pentsarazi du lehenago polinesioek edo beste batzuek bisitatu zutela uhartea[5]. Urte horretan bertan, Smith kapitainak zehaztasun handiagoz deskribatu zuen ustez pezio bera dena: "ontzi handi baten hondoratze-arrasto batzuk uharte honetan, itxuraz oso antzinakoa eta belarraren goialdean, ziurrenik De la Perouse zorigaiztoko ontziaren hondakinak"[6].

1810 eta 1919 artean, itsas txakurrak eta pinguinoak beren olioaren bidez harrapatu zituzten, ia desagertu arte[7]. Ehiztarien erlikien artean burdinazko eltzeak, upelak, txabola-hondarrak, hilobiak eta inskripzioak daude. Denbora-tarte horretan, 144 ontzi bisitatu ziren, eta horietako 12 hondoratu egin ziren[8]. Uhartearen baldintzak eta inguruko itsasoak hain gogorrak zirenez, baztertu egin zen kokaleku penal gisa erabiltzeko plana[9].

Richard Siddins eta bere tripulazioa Hasselborough badian hondoratu ziren 1812ko ekainaren 11n. Joseph Underwoodek Elizabeth and Mary ontzia bidali zuen uhartera, gainerako tripulazioak erreskatatzeko. Fabian Gottlieb von Bellingshausen esploratzaile errusiarrak Errusiako Alexandro I.aren eremua miatu zuen 1820an, eta Macquarie uhartearen lehen mapa egin zuen. Bellingshausen 1820ko azaroaren 28an lehorreratu zen uhartean, bere kokapen geografikoa zehaztu zuen eta bere rona eta elikagaiak uharteko faunaren eta foka-ehiztarien artean trukatu zituen.

1877an, Bencleugh goletako tripulazioa uhartean hondoratu zen lau hilabetez; folkloreak dio uhartean altxor bat zegoela sinetsarazi zutela[10]. John Sen Inches Thomson itsasontziaren jabeak liburu bat idatzi zuen itsasoan egindako bidaiei buruz, uharteko egonaldia barne. 1912an idatzitako Voyages and Wanderings In Far-off Seas and Lands (Itsaso eta lur urrunetako bidaiak eta ibilerak)[10].

  1. (Ingelesez) «Macquarie Island research station» www.antarctica.gov.au 2024-02-22 (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  2. (Ingelesez) «Macquarie Island station: a brief history» www.antarctica.gov.au 2018-08-07 (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  3. (Ingelesez) Navy, corporateName=Royal Australian. «Arafura Class OPV» www.navy.gov.au (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  4. Scott, Keith. (1993). The Australian geographic book of Antarctica. Australian Geographic ISBN 978-1-86276-010-3. (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  5. (Ingelesez) «Macquarie Island station: a brief history» www.antarctica.gov.au 2018-08-07 (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  6. «PRINTED BY WHITCOMBE AND TOMBS LIMITED WELLINGTON, CHRISTCHURCH AND DUNEDIN, N.Z. MELBOURNE AND LONDON» Murihiku: 500–500. 2011-11-10  doi:10.1017/cbo9781139109185.035. (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  7. Scott, Keith. (1993). The Australian geographic book of Antarctica. Australian Geographic ISBN 978-1-86276-010-3. (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  8. Headland, Robert. (2018). Historical Antarctic sealing industry: proceedings of an international conference in Cambridge 16-21 September 2016. Scott Polar research Institute, University of Cambridge ISBN 978-0-901021-26-7. (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  9. (Ingelesez) «Macquarie Island station: a brief history» www.antarctica.gov.au 2018-08-07 (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  10. a b Fullerton, J. D.. (1912-07). [http://dx.doi.org/10.1017/s2398187300700338 «The Flight of Birds. F. W. Headley, M.B.O.U. London; Witherby, 1912. Illus. pp. 163. 5s. n.»] Aeronautical journal (London, England : 1897) 16 (63): 214–214.  doi:10.1017/s2398187300700338. ISSN 2398-1873. (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).