Lankide:Aiveni 9/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea
Jake Feinler, c.2011 . Jaiotza Elizabeth Jocelyn Feinler 1931ko martxoaren2a(92urte),Wheeling,Mendebaldeko Virginia EE.UU. Nazionalitatea Amerikarra. Hezkuntza West Liberty State ikastetxean eta Purdue unibertsitatean. Ezaguna * ARPANET NIC jatorrizkoaren kudeaketa SRIn * Karrera zientifikoa. Eremuak * Informatika. Erakundeak SRI, NASA Ames, Konputazioaren Historiaren Museoa.

Elizabeth Jocelyn "Jake" Feinler (1931ko martxoaren 2an jaioa) AEBetako informazioaren zientzialaria da. 1972tik 1989ra Stanfordeko Ikerketa Institutuko (SRI International) Sareen Informazio Sistemen Zentroko zuzendaria izan zen. Elizabethen taldeak Sareko Informazio Zentroa (NIC) erabili zuen ARPANETerako, Defentsa Datuen Sarerantz (DDN) eta Interneterantz eboluzionatu ahala. [2]

Hasierako bizitza eta hezkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Feiner 1931ko martxoaren 2an jaio zen Wheeling-en, Mendebaldeko Virginian, bertan hazi zen ere bai[1]. 1954an, Mendebaldeko Askatasunaren Estatuko Eskolako litzentzia bat jaso zuen, bere familiako lehena unibertsitatera joaten.

Karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hasierako Karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Feinler Purdueko Unibertsitateko, biokimikako filosofiako doktoretza baterako lanean ari zen, tesia hasi baino urtebete edo bi urte lehenago diru pixka bat irabazi zuenean. Columbuseko (Ohio) Chemical Abstracts Service-n lan eginda, editore laguntzaile izan zen munduko konposatu kimikoak indexatzeko proiektu handi batean. Han, datu-bilduma handiak sortzeko erronkei aurre egin zien, eta ez zen inoiz biokimikara itzuli. Horren ordez, 1960an, Kaliforniara joan zen, eta Stanfordeko Ikerketa Institutuko (orain SRI International) Informazioaren Ikerketa Sailarekin bat egin zuen. Han, Psikofarmakologiaren Eskuliburua eta Prozesu Kimikoen Ekonomiaren Eskuliburua garatzeko lan egin zuen. [2]

ARPANET eta NIC[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Feinler SRIko liburutegiko Literaturaren Ikerketa ataleko buru zen, 1972an, Doug Engelbartek Hazkuntza Ikertzeko Zentrora (ARC) biltzeko hartu zuenean. Zentro hori Estatu Batuetako Defentsako Ikerketa Aurreratuko Proiektuen Agentziako (DARPA) Informazioa Prozesatzeko Tekniken Bulegoak babestu zuen. Lehenik eta behin, ARPANETen lehen erakustaldirako Baliabideen Eskuliburua idatzi zuen Komunikazio Informatikoaren Nazioarteko Konferentzian. 1974rako, ARPANETerako Sareko Informazio Zentro (NIC) berria planifikatzen eta administratzen laguntzeko ikertzaile nagusia izan zen.[3]

Itzultzeke

XXI. mendearen hasieran, Feinler SRI Alumni Fama Aretoan induzitua izan zen. Erretiroan, Mountain View-ko (Kalifornia) Historia Informatikoaren Museoan (HIM) boluntarioa da beti. Feinlerrek HIMn duen zeregina deskribatzen du:

"Urteetan zehar, Sareko Informazio Zentroa (NIC) Interneten zuzentzen ari nintzela, Interneten nabigatzen negoela 1.500 dokumentu inguru bildu nituen. Gaur egun boluntario gisa ari naiz lanean Mountain Viewko Historia Informatikoaren Museoan, artikulu hauek antolatzeko. Bilaketa-laguntza bat ere idazten ari naiz, bilduma erabili nahi duten akademikoei laguntzeko. Bildumaren edukia, esanahia eta antolamenduaren eskema deskribatuko ditu. Silicon Valley gehiengoa aurreratzen ari den bitartean, seguru esan dezaket atzera noala. :-) Museoan egon ez bazara, berrikusi. Artefaktu, erakusketa eta dokumentu ugari ditu. Maiatzean Babbageko makina irekitzen da. Nork egin diezaioke aurre 8.000 pieza mekaniko dituen ordenagailu bati!!!"

Ezizena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Feinlerrek bere ezizena, "Jake", nola lortu zuen azaltzen digu:

Jaio nintzenean, izen bikoitzak ezagunak ziren. Nire benetako izena Elizabeth Jocelyn Feinler da, eta nire familiak Betty Jo deituko zidan, nire ahizpa Mary Louren izenarekin bat egin zezan. Betty Joren arrebaren bertsioa Baby Jake antzera entzuten zen. Beti diot, eskerrik asko "Baby" utzi zuten Jainkoari.[4]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Feinler, Elizabeth oral history. Computer History Museum 2009-09-10 (Noiz kontsultatua: 2023-12-01).
  2. «Wayback Machine» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-12-01).
  3. «Alumni Hall of Fame 2000 | SRI International» web.archive.org 2022-02-10 (Noiz kontsultatua: 2023-12-01).
  4. «Wayback Machine» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-12-01).

Kanpo-harremanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]