Lankide:AlainBS96/Proba orria

Kronograma

Denbora-diagrama edo kronograma seinale ezberdinen arteko denborazko harremana erakusten duen uhin digitalen grafikoa da. Eta seinale bakoitza besteen arabera aldatzen da.

Kronograma batek erlazionatzen dituen edozein seinale kopuru izan daiteke, normalean horietariko bat clock edo erloju seinalea da (Denbora diagrama gehienak erloju seinale bakarra daukate). Denbora-diagrama bat aztertuz gero, seinale bakoitzaren egoera, maila altua edo maila baxua, ezagutu ahal izango da, zehaztutako edozein momentutan, eta seinaleetako bat aldatzen den unea instantzia gainerakoei dagokienez.

Denbora-diagrama baten helburu nagusia denbora linealean zehar egoeratan edo baldintzetan aldaketak erakustea da, sailkatzaile baten instantzia edo sailkatzaile baten rola adierazten duena. Erabilera ohikoena objektu baten egoera aldaketa denboran zehar erakustea da, onartutako gertaerei edo estimuluei erantzunez. Jazotako gertaerak idazten dira, nahi diren baldintza- edo egoera-aldaketa eragiten duen gertaera erakusten duten bezala.

Denbora-diagrama UML-an

Object Management Group (OMG) taldearen estandarraren, Unified Modeling Language (Modelaketarako lengoaia bateratua) lenguaia, arabera denbora-diagramak elkarren arteko irudikapen berezi bat dira, objektuen artean bidalitako mezuen denboran oinarritzen dena. Diagrama horiek kapsulatutako objektuen parametro zehatzak erakusteko erabil daitezke.

Diagramen ohiko esanahiak

Denbora-diagrama gehienak hurrengo egitura daukate:

• Balio altua bat logikoa da.
• Balio baxua zero logikoa da.
• Baxua eta altua den seinale batek balio biak ditu (datu lerro batean bezala).
• Z inpedantzia handia in adierzaten du.
• Grisez dagoen seinalea determinantea ez dela adierazten du.

Adibidea: SPI bus denbora

Serial Peripheral Interface (SPI) bus 1. irudiak deskribatzen du.

SPIko nodo maestro gehienek erlojuaren polaritatea (CPOL) eta erlojua fasea (CPHA) ezartzeko gaitasuna dute datuekin alderatuta. Denbora-diagrama horrek CPOLren bi balioen eta bi datu lerroen (MISO eta MOSI) balioak CPHAren balio bakoitzerako duten erlojua erakusten du. Kontuan hartu CPHA = 1 denean, datuak erloju ziklo erdiko atzerapena daukala.

SPIak hurerngo moduan funtzionatzen du:

• Masterrek CPOL eta CPHAri balio egokia zehazten die.
• Masterrak esklabu seinalea (SS) esklabuentzako txip zehatz bati botatzen dio.
• Masterrak SCK maiztasun jakin bate ematen dio.
• 8 erloju ziklo bakoitzean transferentzia bikoitza da.
  • Masterrak MOSI lerroan idazten du eta MISO lerroa irakurtzen du.
  • Esklaboak MISO lerroan idazten du eta MOSI lerroa irakurtzen du.
• Amaitu ondoren, beste byte transferentzia batekin jarrai dezake edo SS altua jarri transferentzia amaitzeko.

Seinale digital

Terminoak

Seinale digitalaraen terminoa adierazi desberdinak ditu kontextuaren arabera.

Elektronika digitalean

Elektronika digitalean, seinale digitala pultsu-trena da (pultsu anplitudea modulatutako seinalea). Zabalera finkoko karratu elektrikoen pultsu elektrikoen edo argi-pultsuen sekuentzia. Pultsu bakoitza anplitudearen maila diskretu batena. Kasu berezia da seinale logikoa edo seinale bitarra, behe eta goi seinale artean mugitzen dena.

Seinale prozesamenduan

Seinale prozesamenduan, seinale digitala lagin fisiko baten irudikapena da, laginduta eta kuantizatuta dagoena. Seinale digitala denboran eta anplitudean diskretua den abstrakzioa da. Seinalearen balioa denbora tarte erregularretan soilik existitzen da, laginketa bakoitzeko dagokion seinale fisikoaren balioak prozesu digital gehiago lortzeko esanguratsuak baitira. Seinale digitala balio multzo mugatu batetik ateratako kodeak dira. Seinale digitala fisikoki gorde, prozesatu edo transmititu daiteke pultsu-kode modulazio (PCM) seinale gisa.

Komunikazioetan

Komunikazio digitaletan, seinale digitala etengabeko seinale fisikoa da, uhin-formatu diskretuen artean aldatzen dena, bitstream edo bit-fluxu bat irudikatzen duena. Uhinaren forma transmisio eskemaren araberakoa izango da: linearen kodeketarako eskema bat izan daitekeena, oinarrizko banda transmisioa ahalbidetzen; edo modulazio digitalaren eskema, banda luzeak hari luzeak edo irrati frekuentzia banda mugatu baten bidez transmititzeko aukera ematen duena. Modulatutako uhin sinusoidal hori seinale digital bezala hartzen da komunikazio digitaletan eta datu transmisioetan, baina bitstream bezala elektronikan eta konputagailu sareetan.

Komunikazioetan, interferentzia-iturriak ugariak dira, eta zarata arazo larria izaten da. Interferentzien efektuak normalean minimizatzen dira ahal den heinean seinale interferentziak iragaziz eta datu erredundantzia erabiliz. Komunikazioetan seinale digitalen abantaila nagusia sarritan sor daitekeen zarataren inmunitatea da, eta, kasu askotan audio eta bideo datuekin, datuen konpresioa erabiltzeko komunikabideetan behar den banda zabalera nabarmen murrizteko ahalmena du.

Modulazioa

Seinale digitala sortzeko, seinale analogikoa kontrol-seinale batekin modulatu behar da ekoizteko. Modulazio errazena kodeketa unipolarra da, non DC seinale bat pizten eta itzaltzen den, tentsio altuak '1' adierzten du eta baxuak berriz '0' .

Irrati digitaleko eskemetan, uhin eramaile bat edo gehiago dira kontrol-seinale batek modulatzen dituenak: anplitudea, maiztasuna edo fasea transmisio egokia behar dira seinale digitala sortzeko.

ADSL-a telefonoen hariak ez bezala modulazioak, ez du logika bitarrik erabiltzen; garraiatzaile bakoitzaren seinale digitala logika balio desberdinekin modulatzen da, banakako kanalaren Shannon gaitasunaren arabera.

Erlojua

Sarritan, seinale digitalak “sanpleatzen” dira erlojuaren seinale erregularrarekin, seinalea igortzen duen "ertzean sentikorra" den flip-flop baten bidez.

Hori egiten denean, sarrera denbora puntu horietan neurtzen da, eta denbora horretako seinalea irteerara pasatzen da eta irteera ondorengo erlojua seinalea etorri arte mantentzen da.

Prozesu hori logika sinkronoaren oinarria da, sistema hau ere erabiltzen da seinale digitalaren prozesamenduan.

Hala eta guztiz ere, logika asinkronoa ere erabilia da, erloju bakar bat erabiltzen ez duena eta, oro har, logika asinkronoak azkarrago funtzionatzen du eta potentzia gutxiago erabiltzen du, baina diseinatzeko zailagoa da.

Bibliografia

• Proakis, John G.; Manolakis, Dimitris G. (2007-01-01). Digital Signal Processing. Pearson Prentice Hall. ISBN 9780131873742.