Laskurainaundia baserria

Laskurainaundia
Kokalekua
Lurraldea	Gipuzkoa
Udalerria	Antzuola
Ezaugarriak
Garaia	XVI. mendea
Katalogatua
Eusko Jaurlaritza	2011ko urtarrilaren 26a

Laskurainaundia Antzuolan (Gipuzkoan) dagoen baserria da, XVI. mendean eraikia.

2011ko urtarrilaren 26an, Eusko Jaurlaritzak monumentu izendatu zuen, Sailkatutako Kultura Ondasuna.

Ezaugarriak

Planta handiko baserria: 22 m zabal eta 27 m sakon. Bi solairu eta ganbara ditu, bai eta sotoa ere, lurzoruaren desnibela aprobetxatuz. Ekialdeko eta mendebaldeko fatxadetara modu simetrikoan atxikitako bi eranskin handi ditu. Luzapen horiei esker, baserriak honako dimentsio hauek lortzen ditu: 27 m zabal eta 33,5 m luze. Jatorrizko eraikinaren estalkia bi isurikoa da, naba-teilekin egina, eta teilatu-gailurra ekialdetik mendebalderako orientazioa du. Eranskinetako estalkia ere naba-teilekin egina da, baina hiru isuri ditu. Baserriaren kanpoko hormak bistako harlangaitzezkoak dira eta junturak berdinduta daude. Bestetik, eskantzu eta bao-inguru gehienak harlanduzkoak dira.

Hutsuneen banaketak, oro har, ez du ordena handiegirik, ekialdeko fatxadan izan ezik. Han, izan ere, bi sarrera-bao eta lau leiho-bao ageri dira. Hutsune horien ardatzen gainean beste sei leiho-bao daude lerrokatuta, goiko aldean egurrezko karga-habeak dituztela. Fatxadaren eskuinaldera lurrezko arrapala bat dago. Harlangaitzezko murru batek eusten dio arrapalari, eta handik, egurrezko atetzar bat igaro, eta zuzenean sartzen da lehenengo solairura. Eraikin nagusiaren horma pikoan aireztatzeko bi leiho-bao irekitzen dira, modu simetrikoan. Fatxada horretatik zazpi metrora, garbitokia dago. Harlangaitzezkoa da eta harrizko aska eta teilaz egindako estalkia, bi isurikoa, ditu.

Hegoaldeko fatxada dezente gorago dago, lurraren desnibela dela-eta. Sotoaren parean aireztatzeko bi hutsune eta saieteraren bat ditu. Halaber, fatxadan zehar modu irregularrean tartekatzen diren baoen ilara bat dago; bao horiek hainbat dimentsiotakoak dira. Goiko solairuan bost leiho-bao ageri dira, lerrokatuta, eta horietako batzuk irekita daude, balkoi kareldunen gisara. Azkenik, estalkiaren azpian, hiru leiho-bao daude, eta horietatik argia sartzen da baserriaren lehenengo solairura. Fatxadaren beheko aldean, zokalo bikoitza du, eraikinaren zimenduak indartzeko babestua. Mendebaldeko fatxadaren eskuinaldean sotora sartzeko atetzarra dago. Lehenengo solairuan, berriz, hiru leiho-bao ikus daitezke, eta horietako batek harrizko ingurua du. Fatxadaren ezkerraldean dagoen eranskinaren alde bati atxikita, ogi labe semizirkularra du. Gainerako fatxadaren oso antzekoa da, eta teilatu txiki batek babesten du. Eranskinaren ezkerretara, bi sarrera-bao eta hiru leiho-bao ikusten dira, eta beste atetzar bat dago han. Gainean, horma pikoan, aireztatze-bao pare bat daude. Azkenik, iparraldeko fatxadan bide publikoaren parean soilik daude leiho-baoak. Fatxada hori oso baxu dago, lurraren desnibela dela eta.

Eraikinaren barruan ekialdetik mendebaldera orientatuta dauden bi karga-horma daude. Iparraldeko aldekoa estalperaino iristen da, hegoaldekoa, berriz, lehenengo solairura iristen da soilik. Bigarren horma hori, hain zuzen, sotoan hasten da, eta hegoaldera dagoen etxebizitzaren zatia bereizten du gainerako zatietatik, kortatik eta lastategitik. Hirugarren karga-horma, bestalde, lehenengo solairuraino iristen da; zeharka kokatuta dago, baserriaren erdian gutxi gorabehera, eta baserriaren planta bi zatitan zatitzen du. Gainerakoan, harlanduzko habeen bidez eusten diren zutoin handiek eta harrizko jarlekuek (baten bat hormigoiaren bitartez indartuta dago) osatzen dute egitura. Horiek, hain zuzen, habeteriari eta gapirio-lanei eusten diete, euste-zapatetan bermatutako jabaloi luzeen bitartez. Zapatak, hain zuzen, irudi geometrikoak dituzte zizelkatuta. Uhalek, tiranteek eta gapirioek osatzen dute estalki-zurajea. Horien guztien gainean jarrita daude lata eta zeramikazko teilak.

Karga-hormetan hutsune batzuk ikus daitezke. Antzina, burdinazko ateen bidez estali ziren, suteetatik babesteko. Tranpola igaro eta eskailera estu batetik jaitsita, sotora iristen da.

Laskurainaundia baserria XVI. mendean eraiki zuten, eta XIX. mendean zenbait eranskin jarri zizkioten.

Erreferentziak

• Edukiaren zati bat monumentu hau sailkatutako kultura-ondasun izendatzen duen lege testutik hartu da. Izan ere, testua jabari publikokoa da eta ez du jabetza intelektualik, Espainiako Jabetza Intelektualaren Legeko 13. artikuluan xedatu denez (Espainiako Aldizkari Ofiziala, 97. zenbakia, 1996-04-22).

Kanpo estekak

• Datuak: Q16518149
• Multimedia: Laskurain Haundi baserria / Q16518149