Edukira joan

Liposarkoma

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ohar medikoa
Ohar medikoa
Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.
Liposarkoma
Deskribapena
Motalipomatous cancer (en) Itzuli, Sarkoma
eritasuna
Espezialitateaonkologia
Identifikatzaileak
O-GNS:8850/3
DiseasesDB31482
MeSHD008080
Disease Ontology IDDOID:3382

Liposarkoma adipozito-ehuneko sarkomarik arruntena da. ere ezaugarri kliniko azpigarriena bere hazkuntza azkarra da.

Mota guztiek ez dute hazkuntza-tasa berbera, batzuen hazkuntza oso azkarra da beste batzuekin alderatuz, eta horrelako kasuak oso larriak izan ohi dira, kontrola eskuetatik berehala gal baitaiteke. Tumore hauen lodierari dagokionez, arruntenek 8 cm luze den diametroa izan ohi dute, aldiz, zenbait 20 cm izatera hel daitezke. Masa hauek kapsula izan ohi dute, eta beren gainazala likatsua, sendotasun handikoa eta horixka da (9).

Bere kokapenari dagokionez, ohikoenak mediastinoa, hezur muina, erretroperitoneoa eta gorputz-adarrak dira; aldiz, eskrotoa, abdomen horma eta masailak ez dira horren arruntak. Bularreko liposarkoma, berriz, aspaldi aurkitu zuten arren, oso arraroa den neoplasma da (1).

Munduko Osasun Erakundeak (MOE) LPSren hainbat azpisailkapen bereizi zituen. LPS pairatzen zuten 127 kasu aztertu zituzten, eta hauteman zituzten zantzu eta seinaleei esker, eta hauen desberdintasun kliniko nahiz histologikoei esker, LPSren honako sailkapen hau egitera heldu ziren:

Ondo bereiz daiteken LPS. LPS mota honek ez du metastasia sortzeko arriskurik, eta bere intzidentzia-maila %40 ingurukoa da. Fenomeno hau gorputz-adarretan, erretroperitoneoan eta mediastinoan hauteman daiteke. Horrekin batera, kalte-maila nahiko altua da (5).

LPS desberdindugabea, berriz, ondo-bereiz daiteken LPS baten eratorria da, zeinaren kalte-maila altua den. Honek metastasia sortzeko arrisku handia izateaz gain, erretroperitoneoan agertu ohi da batik-bat (8). Horrez gain, muskulu barnekoak izan ohi dira, eta ez dute hezurra inbaditzen (5).

LPS mixoidea, aldiz, bigarren azpisailkapen ohikoena da, LPSren barruan bere eragina %20 ingurukoa baita. Esfera forma duten zelulen %25 batek gradu altuko neoplasmak sor ditzakete, aldiz, hainbat ikerketek gradu horren ehunekoa %5 ingurura jaitsi dute. Mixoideak, gantz kantitate ugari dagoen eremuetan agertu ohi da, hala nola, hezur muinean, mediastinoan eta erretroperitoneoan. Horrekin batera, mixoidearen %17k metastasia sortzen du eskeleto-sisteman, batez ere, saihets eta orno artean. Horrez gain, birika, abdomen eta erretroperitoneora ere heda daiteke metastasia (5).

LPS pleomorfikoa, berriz, kalte-gradu altueneko mota da. Zorionez, azpisailkapen honek liposarkomen %5 soilik hartzen du. Horrez gain, LPS pleomorfikoen %41 lekuan geratzen da, %17-30k metastasia sortzen duen bitartean, eta gainera, horren %28 inguruk bost urteko biziraupena bermatzen du (5). Metastasi ohikoena besapeko gongoil linfatikoetan eta biriketan ematen da. Kokapenari dagokionez, gorputz-adarretan agertzen da batik-bat, eta bularrean agertzea kasu arrarotzat hartzen da (9)

Tumore honen aniztasuna eta bitxitasuna dela medio, ez dago bularreko sarkomak tratatzeko tratamendu kirurgiko edo sistematikorik, ezta terapia hobeezinik ere (1).

Bularreko LPS bat pairatzen duen bularrak, beste ehun leuneko sarkomek bezala, kirurgia jasan ez badu, Europako sarkomen erakundeek ez dute gomendatzen erradiazioa jasaterik.

Lehenik eta behin, beharrezkoa da jakitea sarkoma guztiak, orokorrean, odol- eta linfa-hodien bidez zabaltzen direla. Hala eta guztiz, linfaren barreiadura arraroa izanik, besapeko nodulu linfatikoaren disekzioa edo biopsia gomendagarriak dira nodulu linfatikoen proba klinikoak eskasak badira. Horrez gain, gaur egungo kirurgiaren efikazia dela medio, mastektomia egin edota egin ez duen bularraren bizirauteko indizea antzekoak dira.

Hautabide lagungarriei dagokienez, argi eduki behar da ez kimioterapiak ez erradioterapiak ez dutela berdinduko kirurgiaren eraginkortasuna, horregatik, bularreko LPSren tratamendu kirurgiko guztiak bularreko kirurgia onkologikoan espezializatuak diren zentroetan soilik gauzatu behar dira.

Kimioterapiari begira, esaterako, oso gai eztabaidagarria da, bere efikazia tumorean tamaina, mota histologikoa eta kalte-maila hartu behar baitira kontuan. Gainera, metodo hau ezarri baino lehen pazientearen egoera goitik behera aztertu behar da. Izan ere, terapeutika hau kalte-gradu altuko LPS primarioa pairatzen duten pazienteetan soilik erabili behar da (tumorearen tamaina 3 cm-tik gorakoa denean). Salbuespen gisa, edozein tamainako angiosarkoma dutenek har dezakete. Erradioterapiaren inguruan eginiko ikerketen emaitzak, berriz, kontrajarriak dira: ikerketa batzuek diote tumorearen kontrola bermatzen duela, beste batzuek, aldiz, ez dute erradioterapiaren inolako abantailarik ikusi. Hala eta guztiz, 5 cm baino gehiagoko tumoreak dituztenetan eraginkorra izan daiteke, gradu altukoak izanik (1).

Bularreko minbizia tratatzeko beste metodo bat terapia endokrinoa da, baina hau ez da oso erabilia bularreko sarkoma mota hau tratatzeko. Honen zergatia bere efizientzia maila baxua izateaz gain, LPSk errezeptore hormonala oso garatuta daukate (1).

Metastasiari dagokionez, bularreko minbizia inguruko ehunetara igaro daiteke. Bai bide galaktoforoetatik, bai bide linfatiko edo odol-hodien bidez ere. Minbizia hainbat ehun edo organoetara heda daiteke, ohikoenak: hezurrak, birikak, pleura, gibela… (Nagore liburua)

Laburbilduz, liposarkoma neoplasma arrarotzat hartzen da, eta bularreko minbizitzat har genezake bere azterketa kliniko eta erradiologikoengatik. Estroma kaltegarria tumorearen zati batean dago soilik kokatuta, horregatik laginketa kontu handiz egitea ezinbestekoa da. Beraz, kirurgia da modalitate eraginkorrena, erradioterapia eta kimioterapiaren eraginkortasuna oraindik zalantzan jartzen baita (1).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]