Nauloco

Wikipedia, Entziklopedia askea
Antzinako Sizilia

Nauloco (antzinako grezieraz: ΝαύλοχαNáulocha, euskaraz Itsasontzientzako babeslekua, Siziliako iparraldeko antzinako hiri bat zen, Mylae (gaur egun Milazzo) eta Capo Peloro artean zegoena. Historiara pasa itsas gudu handiagatik zen, Milas eta Naulocoren artean libratu zena, non Marko Vespasiano Agripak Sesto Ponpeiok K.a. 36an garaitu baitzuen.[1][2]. Pompeyo bera, guduan zehar, bere lehorreko indarrekin kanpatua izan zen Naulocon eta Oktavio[3], aldi berean, garaipenaren ondoren, hiria erabili zuen oinarrizko base moduan, Agripa eta Lepidok Messanari (egungo Messina) erasotzen zuten bitartean[4]. Nauloko, batez ere, ontziola bat eta edukiera handiko ainguraketa toki bat zen, guduaren aurretik Ponpeioren 300 itsasontziak hartzeko gai zena.

Naulocoren kokapenari buruzko eztabaida[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Batzuek zalantzan jarri dute Naulocoren existentzia, baina Silio Italikok Siziliako hirien zerrendan sartu zuen[5]. Apiano Alexandriako historialariak Milazzo eta Capo Rasocolmo artean kokatzen du (Ptolomeoren Palakriar muinoa), ziuraski azken puntu honetatik ez oso urrun, baina oraindik ez da bere kokapen zehatza identifikatu[6].

Giacomo Manganaro historialariak kokapen lauso samar baten hipotesia planteatzen du, Spadaforatik ekialdera[7]. Zehaztuagoa da Ioli, honen arabera, Nauloco, Saponara ibaiaren bokalean aurkituko litzateke, eta, beraz, egungo Divieto di Villafranca Tirrena herrixkan. Beste aditu batzuek uste dute, Venetico kostaldeko gunean zegoela, non aurkikuntza arkeologiko batzuk eriden diren. Beste teoria batzuen arabera, Nauloco Giammoroko paduran edo Niceto[8] ibaiaren bokalean dago, Pace del Mela, San Pier Niceto, Monforte San Giorgio eta Torregrotta udalerrien arteko kostaldean. Giammororen hipotesia Giovanni Parisi historialari eta apaizak[9] eta Claudio Saporetti arkeologoak[10] babesten dute. Hauen ustez, aurreko aztertzaileek eman dituzten froga guztien artean, sinesgarrienak, zalantzarik gabe, Parisik eskainitakoak dira[11].

Pietro Genovese arkitektoaren arabera, Nauloco, Milazzoko San Paolino herrixkan jarri beharko litzateke[12], Nino Lo Iacono historialariarentzat, gaur egungo Patti lurraldean egon beharko zen[13].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Apiano Alexandriakoa, De bellis civilibus, penelope.uchicago.edu, V, 116. 2020.07.12an kontsultaturik
  2. Gaio Suetonius Tranquillus, De vita Caesarum, su penelope.uchicago.edu, Augustus, 16.
  3. Apiano Alexandriakoa: De bellis civilibus, penelope.uchicago.edu, V, 121. 2020.07.12an kontsultaturik.
  4. Apiano Alexandriakoa: De bellis civilibus, penelope.uchicago.edu, V, 122. 2020.07.12an kontsultaturik.
  5. Silio Italico, Punicorum, gutenberg.org, XIV, VV. 264.
  6. MASSA, Giovanni Andrea: La Sicilia in prospettiva. Parte prima, cioè il Mongibello, e gli altri ..." Stamperia di Francesco Chicè, Palermo, 1709. 245. orr.
  7. Manganaro, 1979, II. liburukia, 450 orr.
  8. Crisafulli, 2. orr.
  9. PARISI, Giovanni (1982): Dal Nauloco al feudo di Trinisi. Profilo storico di Pace del Mela, Messina.
  10. SAPORETTI, Claudio (1993): Il tempio di Diana nella zona di Milazzo, Stromboli.
  11. SAPORETTI, Claudio (1993) Il tempio di Diana nella zona di Milazzo, Stromboli.
  12. GENOVESE, Pietro Genovese (1989): Studio della battaglia dell’Artemision per la individuazione degli antichi centri di Mylae, Artemision e Naulocos, Barcellona Pozzo di Gotto.
  13. Nino Lo Iacono, Nino (1997): Nauloco e Diana Facellina, Messina, Editore "Il Professore".

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • MANGANARO, Giacomo (1979): Histoire de la Sicile, Napoli.
  • IOLI, Francesco (1991): Le mystère de Artemisio et le temple de Diane, Turin, Petrini.
  • COCO, Angelo; DE LEO, Nino; DI STEFANO, Pietro; PANDOLFO, Pippo (1993): Torregrotta, une histoire reconstruite, Messina, ed. EDAS, ISBN 88-7820-080-8.
  • CRISAFULLI, Mario: Les aspects historiques, ethno-anthropologique, et de la nature à la bouche du muet et Niceto, Legambiente Tirreno.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]