Plazida Otaño
Plazida Otaño | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Zizurkil, 1867ko otsailaren 18a |
Herrialdea | Gipuzkoa, Euskal Herria |
Heriotza | Zizurkil, 1954ko otsailaren 18a (87 urte) |
Familia | |
Haurrideak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | euskara |
Jarduerak | |
Jarduerak | bertsolaria |
Plazida Otaño Odriozola (Zizurkil, 1867ko otsailaren 18a - Zizurkil, 1954ko otsailaren 18a)[1] gipuzkoar bertsolaria izan zen, Joxe Bernardo Otañoren alaba, Adriana Otañoren ahizpa eta Pedro Mari Otañoren lehengusina. Emakume bertsolari aitzindarien artekoa da. [2] Ezagutzen den emakumeen lehen bat-bateko bertsoa berea da[3].
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zizurkilgo Errekalde baserrian jaioa, Joxe Bernardo Otaño eta Inazia Odriozolaren alaba zen. 1892an ezkondu zen Joxe Migel Zalduarekin eta Zizurkilgo Benta baserrian jarri ziren bizi izaten. Etorri handiko emakumea zen, erantzun azkarrak ematen trebea. Alaba bat izan zuten: Klara. 1950ean, Pedro Mari Otañori Zizurkilen egindako omenaldian parte hartu zuen. Hantxe abestu zuen lehendabiziko aldiz eremu publikoan, 84 urte zituela[4]. 1954an hil zen Plazida Otaño. Egun, Zizurkilen dagoen Aiztondo bailarako liburutegiak bere izena darama[5].
Bertsoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]18 urte zituela, etxeko sukaldean, adinez aurrera zihoala esan omen zion aitari eta, ezkontzeko asmoa zuenez, dotea prestatzen joateko. Joxe Bernardo aitak bertso hau kantatu omen zion[6]
« | Ezkondu behar denala, ho(r)i den baloria! Hemezortzi urte den hire edadia. Pikara, gaizki hazi, lotsarik gabia, hik aberastuko naun, lehen banaiz pobria. |
» |
Eta alaba Plazidak erantzun:
« | Aita, zahartu ta gero, garai hobia ez da, neska gaztiak ere badu bere kezka. Ilea zuriturik nobiorik ez-ta, orduan alperrik da soinua ta festa. |
» |
Behin, Txirrita Zizurkilera joan eta Plazida Otaño ikusi omen zuen
zelaian pagotxa ebakitzen ari zela. Bertso hau bota omen zion Txirritak[6]:
« | Gauz bat esango dizut modu ondraduan, noski ez naiz hasiko hemen endreduan. Nonbait egongo zara aldarte eruan, gaur horla zabiltzanean udako beruan, ez da atsegin izango zure inguruan. |
» |
Eta baita Plazidak erantzun ere:
« | Arrazoi horrek badu bere parezera, konprenituko dezu mutila bazera. Udarako beruaz kejatzen al zera? Lana hortan badezu egiten atzera, fraile sartu zintezke komentu batera. |
» |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Zavala, Antonio. Pedro Mari Otaño eta bere ingurua liburua. Auspoa, euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2019-11-30).
- ↑ Illarregi, Joanes. «Bertsoaren bidegileak» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-07-19).
- ↑ Etxea plaza zeneko bertsolaria. Argia (Noiz kontsultatua: 2017-10-04).
- ↑ Plazida Otaño Odriozola, Errekaldeko bertsolaria. Aiurri (Noiz kontsultatua: 2017-10-04).
- ↑ Plazida Otaño liburutegiko ateak zabalik. El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2017-10-04).
- ↑ a b Zavala, Antonio. (1993). Pedro M. Otaño eta bere ingurua. Auspoa, euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2017-10-04).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Eizagirre Kerejeta, Estitxu. Bidea urratu duten bertsoak. Argia, 2014. http://www.argia.eus/fitx/bestelakoak/bidea%20urratu%20duten%20bertsoak.pdf ]
- Emakume bertsolariak. Argia. http://www.argia.eus/emakume-bertsolariak ]
- Plazida Otaño. BDB Bertsolaritzaren datu-basea. http://bdb.bertsozale.eus/es/web/haitzondo/view/3865-plazida-otao ]