Poltergeist
| Poltergeist | |
|---|---|
 | |
| Aurkikuntza-data | 1992ko urtarrilaren 22an |
Poltergeist[1] edo PSR B1257+12 c ere deitzen zaio; Lich Pulsarra (PSR B1257+12) Lurretik 2315 argi-urtera[2] ingurura orbitatzen duen exoplaneta (edo eguzkiz kanpoko planeta) da, Virgo konstelazioan. Pulsar planeta Lurra baino lau aldiz masiboagoa da[3]. C planetak eta d planetak masa oso antzekoak dituztenez (baita orbita hurbilak ere), elkarren orbitetan perturbazio neurgarriak eragiten ditu. Espero bezala, atzemandako perturbatzioek planetak benetakoak zirela baieztatu zuten. Bi planeten masa zehatzak, baita haien makurdura ere, planetek elkarren artean zuten interferentzia kopurua kalkulatuz neurtu ziren.
Izena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lichen planetak A-tik D-ra izendatu ziren (distantzia txikitik handira ordenatuta). Planeta horiek eguzkiz kanpoko beste planeta batzuen izen bera ez izatearen arrazoia aurkikuntza datari dagokio, batez ere. Eguzkiz kanpoko lehenengo planetak aurkitu izanak eta pulsar baten inguruan aurkitu zirenak izateak, planetei "B" eta "C" letra larriak jarri zitzaizkien (beste planetei bezala)[4]. Sistemaren inguruan hirugarren planeta bat aurkitu zenean (beste biak baino orbita hurbilago batean), "A" izena ohiko erabileran sartu zen. 51 Pegasi b eguzkiz kanpoko planetaren izena (Eguzkia bezalako izar baten inguruan aurkitutako lehen planeta) planetak izendatzeko erabilitako ideia izan zen. Pulsar-planeta horiek, ofizialki, izenez aldatu ez baziren ere, zientzialari batzuek beste planeta batzuen izen baliokideekin izendatzen dituzte. Poltergeist "PSR 1257 +12 c" gisa sailkatu zen The Encyclopedia of Extrasolar Planets- en.
2014ko uztailean, Nazioarteko Astronomia Batasunak NameExoWorlds prozesua martxan jarri zuen exoplaneta batzuei eta haien izar ostalariei izen propioak emateko[5].. Prozesu horrek izen berrien izendapena eta botoa ematea eragin zuen[6]. 2015eko abenduan, IAUk iragarri zuen izen planeta horren izen irabazlea Poltergeist zela[7][8]. Izen irabazlea Italiako Karneid-eko (Südtirol Alto Adige) Planetarioak aurkeztu zuen. Poltergeist nahasmendu fisikoak sortzen dituzten naturaz gaindiko izakien izena da, alemaneraz «mamu zaratatsu» esan nahi duena[9].
Oharrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Inklinazioa zehazteko erabiltzen den metodoak degenerazio bat hartzen du bere baitan orbita-higidura erlojuaren orratzen noranzkoan edo erlojuaren orratzen kontrakoa den zehaztu ezinaren ondorioz. Okertzearen balio alternatiboa 127 ± 4 ° da.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released. .
- ↑ «Very long baseline interferometry astrometry of PSR B1257+12, a pulsar with a planetary system» Oxford academic doi:..
- ↑ «A planetary system around the millisecond pulsar PSR1257 + 12» nature.
- ↑ Lyne, Andrew G.; Graham-Smith, Francis. Pulsar Astronomy. Cambridge University Press, 1998.
- ↑ NameExoWorlds: An IAU Worldwide Contest to Name Exoplanets and their Host Stars. IAU.org. 9 July 2014
- ↑ NameExoWorlds The Process
- ↑ Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released, International Astronomical Union, 15 December 2015.
- ↑ The Proposals page for Mu Arae (enlace roto disponible en este archivo). Categoría:Wikipedia:Artículos con enlaces externos rotos , International Astronomical Union, 2016-01-03.
- ↑ NameExoWorlds The Approved Names
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Wolszczan, A.; Frail, D.. (1992). «A planetary system around the millisecond pulsar PSR1257 + 12» Nature 355 (6356): 145–147. doi:. Bibcode: 1992Natur.355..145W..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- extrasolar.net datuak 2012-03-1ean Archivado
- prentsa planetak
- Wolszczan, A.. (1994). «Confirmation of Earth Mass Planets Orbiting the Millisecond Pulsar PSR B1257+12» Science 264 (5158): 538–542. doi:. PMID 17732735. Bibcode: 1994Sci...264..538W..