Robo
Robo Robo ibaia | |
---|---|
Robo ibaia Garestik zehar | |
Datu orokorrak | |
Mota | ibai |
Luzera | 13,3 km |
Geografia | |
Koordenatuak | 42°41′48″N 1°41′29″W / 42.69664°N 1.69149°W |
Kokapena | Euskal Herria |
Herrialdea | Euskal Herria |
Foru erkidego | Nafarroa Garaia |
Hidrografia | |
Arroaren azalera | 61 km² |
Arro hidrografikoa | Ebroren arro hidrografikoa |
Ur-emaria | 0,933 m³/s (Gares) |
Iturburua | Biurrun (Izarbeibar) (620 m) |
Bokalea (Arga; ezkerraldea) | Gares (Izarbeibar) (334 m) |
Robo[1][a] Euskal Herriko ibai bat da, Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta. 13,3 kilometro luzerarekin, Erreniega mendilerroko magalean jaiotzen da, Biurrunaren parean, 620 metroko altueran, eta Arga ibaian isurtzen da, Izarbeibar ibarreko Gares herriko inguruan, 334 metroko altueran.
Ibilbidean zehar, 61 kilometro koadroko arroko urak jasotzen ditu, eta Garesetik igarotzean 0,933 metro kubiko segundoko batez besteko emaria hartzen du segundoko. Kopuru hori, oro har, 0,216raino jaisten da urrian, euri gutxien egiten duenean, eta otsailaren 2,296era igotzen da, hilabete horretan euria eta elurteak ugariagoak baitira.[2]
Bere ibilbidean, Izarbeibar ibarra zeharkatzen du.
Izena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mikel Belaskoren arabera, esanahi zalantzagarria duen toponimo bat da, antzinatik bere forma berean dokumentatzen dena. Haren arabera, saihestezina dirudi robo (ebasketa) edo robo (erregu) gaztelerazko ahotsarekin lotzea. Hala ere, bitxitzat jotzen du antzinako izen hori jatorri erromantzekoa izatea, XX. mendeko lehen urteetan ere euskaldunak hitz egin ohi zuen eskualde batean. Horregatik, bere hipotesia honako hau da: robo (erregu) euskaraz erregu esaten da, eta hitz horrek, aldi berean, "ibai" esan nahi du. Hau da, "Erregu" ("ibaia", Baia edo Ühaitz bezalako beste hainbat bezala) izeneko ur-korronte bat izango litzateke, beste esanahi batekin, "erregu" (edukiera-unitatea). Hizkuntza-jauzi hori antzinatik gertatuko zen, idatziz erregistratuz eta ahozkoan soilik iraungo zukeen herri-izena kontuan hartu gabe. Baina, esan bezala, Erregu forma ez da dokumentatzen.[3]
Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ibaiadarrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Tejeria erreka (eskuinaldea)
- Muruzabalgo erreka (eskuinaldea)
- Iturgaitzeko erreka (eskuinaldea)
Zehartatutako herriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Oharrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- «Nafarroako Datu Espazialen Azpiegitura» idena.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2021-10-29).
- ↑ Euskaltzaindia: 166. araua: Euskal Herriko ibaiak.
- ↑ «Datu historikoak - nafarroa.eus» www.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2023-01-08).
- ↑ Auteur., Belasko, Mikel (1967-....).. (2000). Diccionario etimológico de los nombres de los montes y ríos de Navarra. Pamiela ISBN 84-7681-304-X. PMC 491171928. (Noiz kontsultatua: 2023-01-08).