San Roman baseliza (Agoitz)

San Roman baseliza
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Agoitz
Koordenatuak	42°46′11″N 1°22′30″W / 42.76970984°N 1.37496949°W

San Roman baseliza Agoitz udalerrian Erdi Aroko kristiau baseliza bat da.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ermita mendigain batean dago eta landatutako zelaien erdian estanpa eder bat sortzen du. Artistikoki ez da nabarmentzekoa. Baina dagoen tokia toki historikoa da Nafarroarentzat, eta oso garrantzitsua Agoitzentzat, hemen baitu jatorria Nafarroako herri horretako armarriak.

Leku asko gogoratzen dira gudu eta liskarren eszenatoki izan direlako. Are gutxiago bakea sinatu zutenek. Hori da San Roman baselizaren kasua. Hemen, 1479an, agaramondarrek eta beaumondarrek bakea adostu zuten garai hartan erregeordea zen Maddalen andrearen aurrean, Frantzisko Febo nafar errege zelarik. Agaramondarrak eta beaumondarrak bi noblezia-talde ziren, eta hainbat hamarkada zeramatzaten elkarren aurka. Borroka horiek Nafarroako Erresumaren gainbehera ekarri zuten XV. mendearen bigarren erdian. San Roman baselizan, azkenean, zuhurtasuna nagusitu zen eta Nafarroako herri eta biztanleei eragiten zien odolustea eten zen. Atzean geratu zen Joan II.a erregearen eta haren seme Bianako Printzearen arteko liskarraren historia tragikoa, biak hilda baitzeuden. Joan II.ak erregina Zuria hil ondoren tronua semeari utzi ez izana zen bi aldeei hamarkadetan zehar aurre egin zien gerra zibil latzaren jatorria. Beaumondarrek printzearen alde egin zuten. Agaramondarrek Joan erregeari.

Aurrez aurre zeuden taldeetako bi buruzagi militarrek, Pedro Nafarrak agramondarrek eta Luis Beaumontekoak beaumontarrek, beren ezpatak ermitaren aurreko lurrean sartu zituzten, bakearen seinale gisa. Keinu hori ezin ezabatuzko moduan gogoratu zen Agoizko armarrian, non punta beherantz duten bi ezpatak agertzen baitira, eta erdian koroa bat, bakea lortzeko benetako bitartekaritzaren sinbolo gisa.