Trakeako minbizi
Trakeako minbizi | |
---|---|
Deskribapena | |
Mota | buru edota lepo aldeko minbizia, kartzinoma, respiratory system cancer (en) , tracheal neoplasm (en) tracheal disease (en) |
Espezialitatea | onkologia |
Identifikatzaileak | |
GNS-10-MK | C33 |
GNS-9-MK | 162.0 |
Disease Ontology ID | DOID:11920 |
- Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.
Zintzur-hesteko minbizia edo zintzur-hesteko neoplasia primarioa tumore baten ondorioz sortutako ez-ohiko patologia bat da.[1]
Bi tumore mota bereizten dira zintzur-hestean:
- Zelula ezkatatsuen kartzinoma: zintzur-hestearen tumore ohikoena da eta normalean erretzearekin erlazionatuta dago. Tumore hau oso azkar hazten da, beraz, aurkitzen den kasu gehienetan berandu da hau kentzeko.
- Kartzinoma adenoide kistikoa: zelula ezkatatsuen minbizia baino askoz motelago hazten da. Ez dago erretzearekin erlazionatuta, eta gizonek zein emakumeek arrisku bera dute pairatzeko.
Epidemiologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtero milioi bat pertsonako 3 kasu berri agertzen dira, hau da, diagnostikatzen diren minbizien %0,1-0,4a.
Kartzinoma ezkatatsuak, batez ere, 60-70 urteko gizonetan du eragina. Kartzinoma adenoide kistikoak, aldiz, 40-50 urteko gizon-emakumezkoetan du eragina maila berdinean.
Sintomak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Minbizi hau, gehien bat, erretzaileetan agertzen da, 40-60 urte bitarteko jendearen artean. Tumore primarioen %90a gaiztoak dira.
Zintzur-hesteko minbizi primarioak honako sintomak izan ohi ditu:[2]
- Arnas-bidearen oztopaketa: eztula eta arnasketa zaratatsua eta estridorea eragin.
- Hemoptisia eta eztula: Mukiaren sumindura eragin (odoldun espektorazioa).
- Inguruko egituren inbasioagatik agertzen direnak: Disfagia edo eta erlastura eragiten dutenak, nerbio-paralisi errekurrente batek eragindakoak.
Zelula ezkatatsuko minbizia 4-6 hilabete bitartean diagnostikatzen da, hemoptisiaren bidez. Aldiz, adenokartzinoma kistikoa pixkanaka hazten da, disnea eta sibilantziak nabarmenduz (txistu-hotsak).
Gaixotasun honen sintomatologia ez da guztiz zehatza eta horregatik, beste gaixotasunekin nahastea posiblea da. Gainera, zintzur-hestearen ohiko lumena luzea da, gordailu-poltsa handia izateaz gain; ondorioz, sintomak agertzeko tumoreak honen diametroaren %50-75a kaltetu behar du.
Hori gutxi balitz, adenokartzinomaren hazkuntza motela da. Horregatik, minbizi hau pairatzen duten paziente gehienak hasiera batean asma edo bronkitis kronikoagatik tratatzen dira.
Minbizi honen susmoa izateko arrisku-faktore bat tratamenduari erantzuten ez dioten arnas-sintomak dira.
Diagnostikoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Normalean trakeako minbizien diagnostikoa berandu egiten da. Izan ere, trakearen argia nahiko handia da eta horregatik minbiziaren etapa goiztiarrean tumorearen masak ez du argia guztiz oztopatzen. Honen ondorioz, sintomak agertzen direnean, argiaren %75a jada tumorearen ondorioz oztopatuta egon daiteke.[3]
Diagnostikoa egiteko orduan, hainbat froga egin behar dira. Lehenik eta behin toraxeko erradiografia bat egiten da. Honen bidez, beste patologiaren bat izatea baztertzen da. Normalean, oso kasu gutxitan soilik antzeman daiteke masaren bat edo trakea oztopaturik dagoela erradiografia bidez.[4]
Horregatik, OTA torako-abdominala egiten da, honen bidez detekzio azkarra egin eta minbiziaren gradua ikus baitaitezke. Beraz, behin OTA eginda, minbizia gune zehatz baten aurkitzen den edota metastasia eman den ikus daiteke. Hau oso baliagarria izango da, honen arabera tratamendua aldatuko baita.[5][6]
Kasu oso espezifikoetan PET/OTA egingo da.[2]
Gainera, froga hauetaz gain, bronkoskopia bat ere egingo da. Honen bitartez, tumore masa zuzenean ikus dezakegu, honen hedapena aztertuz, eta lagin bat har dezakegu ondoren biopsia bat egin ahal izateko.
Ultrasoinu endobrakialaren bidez, tumorearen hedapenaren azterketa zehatzago bat eta tumore paratrakealen detekzioa egin ditzakegu.[7]
Diagnostiko diferentziala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Tratamendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Trakeako minbiziaren tratamendua tumoreen kokapenaren eta hedapenaren araberakoa izango da. Tratamendu posibleak protesi bat ezartzetik arnas bidearen erauzketa eta errekonstrukzioraino hedatzen dira. Hala ere, trakea edo zintzur-hestearen minbizia oso arraroa izaten da, eta beraz, ezin daiteke esan esperientzia handirik dagoenik honen tratamenduan.[3]
Posible denean, aukeratzen den tratamendua erauzketa kirurgikoa izaten da, eta gehienetan beste terapia batzuekin konbinatzen da esate baterako erradioterapiarekin edo kimioterapiarekin. Era honetara, pronostikoa, sintomak eta bizi kalitatea hobetzen dira.
Ebakuntza kirurgikoa aukeratu aurretik hainbat ezaugarri hartu behar dira kontuan, besteak beste, adina, komorbilitatea, lepoaren mugikortasuna, inbasio gradua eta minbiziaren hedapenaren iraupena.
Trakeako minbizi lokal aurreratuetan, kirurgia ostean, erradiazio bitartezko terapia laguntzaileak gomendatzen dira. Tumore ez aurreratuetan berriz, ez da gomendagarria izaten.
Trakearen luzeraren %50 baino hedapen handiagoa duten pazienteen kasuetan ebakuntza ez da gomendagarria, hilkortasuna igotzen baitu. Ezta, arnas ezintasuna, kortikoesteroide oralen dependentzia, hainbat ganglio linfatikoren konpromezua eta 50 Gy baino dosi altuagoa emandako erradioterapia kasuetan ere.
Kirurgia aukera ez den kasuetan, tratamenduaren lehen aukera bezala erradioterapia erabiltzen da eta berriz, gaixotasuna aurreratuta agertzen denean, erradioterapia, aringarri bezala erabiltzen da.
Cisplatinoan oinarritutako kimioterapiak erradioterapiarekin konbinazioan erabiltzen dira kirurgia ostean edo gaixotasuna ezin denean sendatu.
Kirurgia bitartez tratatzen diren pazienteen %50ari biziraupena bost urtetaraino luzatzen zaie, berriz, kirurgia erabili ez den kasuen artean %10ari soilik luzatzen zaie bost urtetaraino.
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- https://iob-onco.com/cancer-de-traquea/
- http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0034-74932002000300008
Erreferentzia zerrenda
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Gaztelaniaz) Cáncer de tráquea. 2019-10-26 (Noiz kontsultatua: 2019-11-02).
- ↑ a b (Gaztelaniaz) IOB. (2017-06-13). «Cáncer de tráquea» IOB Instituto Oncológico (Noiz kontsultatua: 2019-11-02).
- ↑ a b Fuentes Valdés, Edelberto; Corona Mancebo, Sixto B.. (2002-12). «Tumores primarios malignos de tráquea y bronquios principales» Revista Cubana de Cirugía 41 (3): 176–184. ISSN 0034-7493. (Noiz kontsultatua: 2019-11-02).
- ↑ Honings, Jimmie; Gaissert, Henning A.; Verhagen, Ad F. T. M.; van Dijck, Jos A. A. M.; van der Heijden, Henricus F. M.; van Die, Lya; Bussink, Johan; Kaanders, Johannes H. A. M. et al.. (2008-11-27). «Undertreatment of Tracheal Carcinoma: Multidisciplinary Audit of Epidemiologic Data» Annals of Surgical Oncology 16 (2): 246–253. doi: . ISSN 1068-9265. (Noiz kontsultatua: 2019-11-02).
- ↑ Javidan-Nejad, Cylen. (2010-01). «MDCT of Trachea and Main Bronchi» Radiologic Clinics of North America 48 (1): 157–176. doi: . ISSN 0033-8389. (Noiz kontsultatua: 2019-11-02).
- ↑ Seemann, Marcus D.; Schaefer, Juergen F.; Englmeier, Karl-Hans. (2006-08-15). «Virtual positron emission tomography/computed tomography-bronchoscopy: possibilities, advantages and limitations of clinical application» European Radiology 17 (3): 709–715. doi: . ISSN 0938-7994. (Noiz kontsultatua: 2019-11-02).
- ↑ Tanaka, Fumihiro; Muro, Kotaro; Yamasaki, Seiji; Watanabe, Go; Shimada, Yutaka; Imamura, Masayuki; Hitomi, Shigeki; Wada, Hiromi. (2000-05). «Evaluation of tracheo-bronchial wall invasion using transbronchial ultrasonography (TBUS)» European Journal of Cardio-Thoracic Surgery 17 (5): 570–574. doi: . ISSN 1873-734X. (Noiz kontsultatua: 2019-11-02).