Edukira joan

Trifenilmetano

Wikipedia, Entziklopedia askea
Trifenilmetano
Formula kimikoaC19H16
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Konposizioakarbono
Motahidrokarburo aromatiko, phenyl compound (en) Itzuli eta triphenylmethyl compound (en) Itzuli
Ezaugarriak
Dentsitatea
1,014 g/cm³ (99 °C, likido)
Errefrakzio indiziea1,5839 (99 °C, 589 nm)
Disolbagarritasunaezezaguna (ur, ezezaguna)
ezezaguna (etanol, ezezaguna)
ezezaguna (dietil eter, ezezaguna)
ezezaguna (piridina, ezezaguna)
ezezaguna (Kloroformo, ezezaguna)
ezezaguna (bentzeno, ezezaguna)
Fusio-puntua92 °C
93 °C
Irakite-puntua359 °C (101,325 kPa)
Masa molekularra244,125 Da
Arriskuak
Flash-puntua100 °C
Identifikatzaileak
InChlKeyAAAQKTZKLRYKHR-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia519-73-3
ChemSpider10169
PubChem10614
Reaxys1909753
Gmelin76212
ZVG19960
EC zenbakia208-275-0
ECHA100.007.524
Human Metabolome DatabaseHMDB0259264
UNII8O4UTW9E17

Trifenilmetanoa edo tritanoa konposatu organiko aromatikoa da, (C6H5)3CH formula duena. Solido kolorgea da, disolbatzaile organiko ezpolarretan disolbatzen dena eta uretan ez. Trifenilmetanoak tindu sintetiko askoren oinarrizko egitura osatzen du. Horietako asko pH adierazle moduan usatzen dira eta gutxi batzuk fluoreszenteak dira[1][2].

Bestalde, (C6H5)3C- taldeari tritilo esaten zaio, adibidez tritil kloruroan.

Trifenilmetanoa Friedel-Crafts erreakzioaren bidez sintetiza ahal da betzenotik eta kloroformotik abiatuta aluminio kloruroa katalizatzaile gisa baliatuz.

3 C6H6 + CHCl3 → Ph3CH + 3 HCl

Alternatiba moduan kloroformoa karbono tetrakloruroz ordezak daiteke katalizatzaile bere erabiliz[3].

3 C6H6 + CCl4 + AlCl3 → Ph3CCl·AlCl3
Ph3CCl·AlCl3 + HCl → Ph3CH

Gorago esan bezala, trifenilmetanoa tindagai sintetiko askoren oinarrizko egituraren osagaia da, etsenplurako, bromokresol berdea, malakita berdea edo kresol gorria.

Bromokresol berdea

Bestetik, tritilo taldea ordezkatzaile gisa asko erabiltzen da sintesi kimikoan, esaterako alkoholen hidroxiloak babesteko.

Ph3CCl + ROH → Ph3COR + HCl

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Ingelesez) PubChem. «Triphenylmethane» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2024-04-29).
  2. «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2024-04-29).
  3. (Ingelesez) «Organic Syntheses Procedure» orgsyn.org (Noiz kontsultatua: 2024-04-29).