Txikipedia:Aruba

Wikipedia, Entziklopedia askea

Aruba Antilla txikian dago Bahamas eta Kuba aldamenean. Alonso de Ojeda espainiarrak aurkitu zuen 1499 urtean. 1636ean Herbereak konkistatu zuen eta 1986 arte Herbehereen parte izan zen. 1805-1816 bitartean britaniarrena izan zen eta 1986ean autonomoa bihurtu zen. Hiriburua Oranjestad da.[1]

Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aruba herriko argazkia.
Aruba herriko argazkia.

Klima: 27-29 gradu egiten ditu eta euria oso aldakorra da. Urte batean 150mm euri inguru egin daiteke el niño[2] fenomenoagatik. Beste urte batean 1000m euri egin dezake la niña[3] fenomenoa gatik. El niño fenomenomenoa fenomeno klimatiko bat da, ozeano Pazifikoan ura beroengaitik egiten da fenomeno hau 3 urtetatik 8 urtera gertatzen da eta gehienetan hego amerikan gertatzen da. La niña fenomenoa el niño fenomeno klimatikoaren ziklo natural bat da. Fenomeno honek bi zati ditu. Zati beroa eta zati hotza. Lehen la niña El viejo edo El niño deitzen zioten baina orain la niña hasi zaio deitzen. El niño eta La niña biak fenomeno klimatikoak dira.[1]

Fauna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irla honetan fauna asko dauka adibidez letoizko buztanaren sugandila edo Arubako kaskabel sugea eta han aloe bera asko dago, gainera, beraien ekonomiaren zati bat da. Arubako fauna Venezuelako antzekoa da.[1]

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Arubako ekonomiaren zatirik handiena turismotik dator, han Euroaaren ordez Arubako florina erabiltzen dute, honek dolarraren prezio berdina du.[1]

Hizkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hizkuntza: Hizkuntza ofiziala nederlandera da, baina gaztelania eta ingelesa ere erabiltzen dute. Baina berezko hizkuntza ere badute, papiamentoa gaztelania eta portuguesetik datorren hizkuntza bat da.[1]

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Historia: 1499an Europarrak islara heldu ziren eta Aruba Espainiarren menpe egon zen eta 1636 Herberearrek konkistatu zuten.

1805-1816ra espazio britaniarra izan zen.

Azkenik 1986ko urtarrilak batean berbereetako lurralde autonomoa bihurtu zen.[1]

Biztanleria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

106.739 pertsona bizi dira Aruban.[1]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c d e f g Aruba. 2023-09-01 (Noiz kontsultatua: 2024-02-29).
  2. El Niño. 2023-04-01 (Noiz kontsultatua: 2024-02-29).
  3. La Niña. 2023-04-01 (Noiz kontsultatua: 2024-02-29).