Utrechteko Batasuna

Utrechteko Batasuna Herbehereetako zazpi probintzia protestanteen batasuna izan zen. Probintzia Batuetako Errepublikaren jatorritzat hartzen da, 1648an Westfaliako Bakea sinatu arte ofizialki onartu ez zen arren. 1579ko urtarrilaren 23an sinatu zen.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1566an Herbehereak Gilen I.a Orange-Nassaukoak (1533-1584) zuzendurik, espainiar domeinuaren kontra altxatu ziren, kalbinismora bihurtuak ziren herri multzoak beraiekin bultzatuz. Albako dukeak (1508-1582) 1567 eta 1573 urteen bitartean burutu zuen zanpaketak Espainiari buruzko espainiar elezahar beltza eragin zuen.

1579ko urtarrilaren 5ean Espainiako Filipe II.aren agintea onartu eta Espainiako Koroari laguntzeko Arrasko Batasuna osatu zuten hegoaldeko probintzia katolikoek (Artoisko konderria, Hainauteko Konderria, Douai, Lille eta Orchies). Haien aurka eratu ziren zazpi probintzia protestanteak Utrechteko Batasuna sortuz. Probintzia Batuen aitzindaria izan zen batasun hau. ^[1]

Espainiako Filipe II.ak Gilen I.a Orange legetik kanpo utzi eta martxoaren 15ean bere buruari prezioa jarri ondoren, probintziek independentzia formala deklaratu zuten 1581eko uztailaren 26an Hagan sinatutako Abjurazio Aktaren bidez.^[2]

Dokumentua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Utrechteko Batasunaren dokumentuak probintzia bakoitzak bere tradizioei eusteko zuen eskubidea, tradizio horien guztien batasun militarra eta kultu erlijiosoaren askatasuna jasotzen zituen. Izan ere, Espainiako Koroa probintzietako gobernari bezala onartzen bazen ere, akordioak erregearekiko harremanak asko hondatu zituen.

Dena dela, 1580an, gurtza katolikoa debekatu zen eta aitorpen horretako eliza guztiak Eliza nederlandar eraberrituari eman zitzaizkion. Ondorioz, katolikoen babesa galdu zuten.^[3]

Batasuneko partaideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1579ko urtarrilatik 1581eko apirila arte lurralde hauek sinatu zuten batasuna:^[4]

Holandako probintzia
Zelandako probintzia
Utrechteko arkidiozesia
Güeldresko dukerria
Groningago probintzia. 1580eko martxoaren 3an espainiarren eskuetara pasa zen
Frisiako probintzia
Drentheko probintzia
Overijsseleko probintzia
Brabanteko dukerria, Lovaina salbu (1578tik espainiarra) eta ondoren 's-Hertogenbosch (espainiarra 1579ko uztailaren 1.tik)
Flandria konderria.

Espainiaren onarpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Azkenik, urte askotako gerraren ondoren, 1609an sinatutako hamabi urteko su-etenean salbu, 1648ko Münsterko Itunak Espainiak Zazpi Herbehere Batuen Errepublikaren independentzia aitortzea ekarri zuen.