Zalantzaren merkatariak (Merchants of Doubt)
| Zalantzaren merkatariak (Merchants of Doubt) | |
|---|---|
 | |
| Jatorria | |
| Egilea(k) | Naomi Oreskes (en)  eta Erik M. Conway (en) |
| Argitaratze-data | 2010 |
| Izenburua | Merchants of Doubt, Die Machiavellis der Wissenschaft eta Mercaderes de la duda |
| Argitaletxea | Bloomsbury Publishing (en) |
| OCLC | 461631066 |
| Ezaugarriak | |
| Genero artistikoa | saiakera eta ez-fikzioa |
| Hizkuntza | ingelesa |
| Argumentu nagusia | global warming controversy (en) , tabakismoa, euri azidoa, ozono geruzaren zuloa, Fear, uncertainty and doubta, George C. Marshall Institute (en) eta Iritzi publikoa |
| merchantsofdoubt.org | |
Merchants of Doubt ("Zalantzaren merkatariak", ingelesez) 2010ean Naomi Oreskes eta Erik M. Conway historialari zientifikoek idatzitako liburua da. Liburuak larrialdi klimatikoari buruzko eztabaidaren eta tabakoaren kontsumoari, euri azidoari eta ozono zuloari buruzko eztabaida berrienen arteko antzekotasunak identifikatzen ditu.
Oreskesek eta Conwayk idatzi dutenez, kasu bakoitzean "eztabaida bizirik mantentzen da" zalantza eta nahasmena zabalduz adostasun zientifiko batera iritsi ondoren, hori izan baitzen aurkako ekintza haien oinarrizko estrategia. Bereziki, Fred Seits, Fred Singer eta oposizioko zientzialari batzuek "think tanks" kontserbadore eta konpainia pribatuekin indarrak batu zituztela esan zuten, gaurkotasuneko gai askori buruzko adostasun zientifikoari aurre egiteko.
Marshall Institute eta Fred Singerrek, liburuak jorratzen dituen subjektuetako bik, kritikatu egin zuten baina kritika literarioak positibotzat hartu zuten, Merchants of Doubt ikerketa eta dokumentazio sakonean oinarrituta dagoela, eta 2010eko liburu garrantzitsuenetako bat izan zitekeela ondorioztatuz.
Gaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Oreskesek eta Conwayk idatzi dutenez, zenbait industriarekin lotura estua duten politikari kontserbadoreek, zientzialariek, "neurriz kanpoko garrantzia izan dute gai eztabaidagarriei buruzko eztabaidetan".[1] Liburuak dioenez, zientzialari horiek zientzialarien arteko adostasunari aurre egin diote: erretzeko arriskuei, euri azidoaren ondorioei, ozono-zuloa eta klima aldaketa antropogenikoaren existentziari.[1] Autoreek diotenez, hori iritzi publikoan eta politiken formulazioan eragina izan duten arazoen "berariazko laidoztapen" bihurtu da.[1] Oreskesek eta Conwayk ondorio hauek atera dituzte:
"Arrazoi askorengatik ez zuen Estatu Batuek berotze globalari buruzko erabakirik hartu, baina bat behintzat Bill Nierenberg-ek, Fred Seitz-ek eta Fred Singer-ek planteatutako nahastea da."[1][2]
Hirurak fisikoak dira: Singer koheteetan espezializatutako zientzialaria izan zen, eta Nierenberg eta Seitz bonba atomikoan aritzen ziren.[3] Oreskesek eta Conwayk adierazi zutenez, "pertsona kopuru txiki batek inpaktu handiak izan ditzake, negatiboak, batez ere antolatuta, erabakita eta boterea eskuratzeko moduan badaude".[4]
Seitz eta Singer[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Seitzek eta Singer-ek zientziaren administrazioko maila altuetan lan egin zuten, eta almiranteekin, jeneralekin eta presidenteekin harremanetan jarri ziren. Esperientzia handia zuten hedabideekin eta, beraz, prentsaren bidez beren ikuspegietarako estaldura lor zezaketen. Autoreek diotenez, "Haiek beren zientzia kredentzialak erabiltzen dituzte agintari gisa aurkezteko, eta autoritatea erabili zuten gustuko ez zuten edozein zientzia desakreditatzeko".[5]
Seitz eta Singer inkonformistatzat hartu zituzten tabakoari buruzko eztabaidan. Seitzek R-rentzako programa bat zuzentzen du.' J. Reynolds Tobacco Company tabakoa defendatzeko ikerketa finantzatu zuela. Singer-ek txosten bat idatzi zuen bigarren eskuko kearen arriskuak ukatzeko, Tabakoaren Institutuak finantzatua. Txosten horrek zientziari eraso egin zion erretzaile pasiboen osasunerako arriskurik ez zegoela egiaztatzearen ondorioz, eta esan zuen "gobernuak pertsonen bizitzari buruzko kontrola zabaltzeko agenda politikoaren zati zela".[6]
Seitzek eta Singerrek Heritage Foundation, Competitive Enterprise Institute eta Marshall Institute bezalako erakundeak sortzen lagundu zuten Estatu Batuetan. Korporazio eta fundazio kontserbadoreek finantzatuta, erakunde horiek Estatuaren esku-hartze modu askoren edo Estatu Batuetako herritarren erregulazioaren aurka egin dute. Liburuak antzeko taktikak aipatzen ditu kasu bakoitzean: "zientzia deskreditatzea, informazio faltsua zabaltzea, nahastea eta zalantza sustatzea".[4]
Liburuak dioenez, 20 urtez baino gehiagoz, Singer, Seitz (eta beste zientzialari oposiziogile gutxi batzuk) azterlan zientifiko ez-originalak egiten aritu ziren eztabaidatzen ziren gaiei buruz. Noizbait ikertzaile ospetsuak izan ziren, baina Merchants of Doubt-en aztertutako gaietan kontzentratu zirenean, autoreek diote zientzialari-talde hori besteen izen onari eta lanari eraso egiten aritu zela. Gai bakoitzean adostasun zientifikoaren aurka zeuden.[5]
2010eko abenduan, American Thinker-erako artikulu batean, Fred Singer-ek dio Merchants of Doubt enpresak goi-mailako zenbait fisikari ezagun erasotzen dituela, Fred Seitz, Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionaleko presidente ohia barne. Singer-ek dio Oreskesek eta Conwayk historialari akademikoak direla esaten dutela, baina modu "ez profesionalean" jardun dutela, gertaerei buruzko informazioari jaramonik egin gabe, lehen mailako iturriak kontsultatzea oztopatu gabe, eta eztabaidagai diren zientzialari batzuk elkarrizketatu gabe.[7] Singer-ek honela jarraitzen du: "Ez dio axola zein den ingurumenaren gaia —ozonoaren murrizketa, euri azidoa, pestizidak, etab.—, ekintza objektiboetan oinarritutako aurkaritza zientifiko guztiak tabako-enpresekin imajinatutako parte-hartzeari egozten zaizkio. Hori ez da egia, noski".[7] Singer-ek esan du bera tabakismoaren aurkako erakunde bateko zuzendaritza-batzordeko kidea dela, bigarren eskuko ke suminkor eta desatsegina aurkitu duela, eta ez duela ordaindu tabakoaren zuzendaritzak, eta ez dela elkartu bere aurreko erakundeetako inorekin.[7]
Merkatu libreko fundamentalismoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ikus gainera: Merkatu libreko fundamentalismoa
Liburuak adierazten du Seitz, Singer, Nierenberg eta Robert Jastrow guztiak antikomunistak zirela eta sozialismorako eta komunismorako urrats gisa ikusten zutela gobernuaren erregulazioa. Sobietar Batasunaren gainbeherarekin, merkatu libreko kapitalismorako beste mehatxu handi bat aurkitu zuten ekologismoan. Beldur ziren ingurumen arazoen aurrean gehiegizko erreakzioak gobernuaren esku hartze gogorra ekarriko ote zuen merkatuan, eta pertsonen bizitzan bidegabe sartuko ote ziren.[8] Oreskesek eta Conwayk adierazi zuten atzerapena zenbat eta handiagoa izan, orduan eta larriagoak izango direla arazoak, eta seguruenik gobernuek neurri beldurgarrienak hartu beharko dituztela kontserbadoreek.[8]
Harrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Philip Kitcher-ek Science-n dio Naomi Oreskes eta Erik Conway "bi historialari garrantzitsu" direla.[1] Merchants of Doubt-i "azterketa garrantzitsu eta liluragarria" deitu dio. Kitcher-ek dio Nierenbergen, Seitzen eta Singer-en aurkako baieztapen itxuraz gogorrak "justifikatuta daudela, disekzio indartsu baten bidez, non zientzialariak, hala nola Roger Revelle eta Ben Santer, esplotatuak izan edo eraso bortitzak jasan baitzituzten prentsaren aldetik".[1]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e f Kitcher, Philip. (4 de junio de 2010). «The Climate Change Debates» Science 328 (5983): 1231–2. doi:..
- ↑ Clive Hamilton llega a una conclusión similar en su libro Requiem for a Species (2010, pp. 98–103). Hamilton sugiere que las raíces de la negación del cambio climático se encuentran en la reacción del conservadurismo de Estados Unidos ante el colapso de la Unión Soviética en 1991. Sostiene que en la medida que la "amenaza roja" disminuyó, los conservadores que habían dedicado grandes dosis de energía a oponerse al comunismo buscaron otras causas. Hamilton afirma que el ataque conservador contra la ciencia del clima fue liderado por tres físicos prominentes — Frederick Seitz, Robert Jastrow, y William Nierenberg.
- ↑ Brown, Seth. (31 de mayo de 2010). «'Merchants of Doubt' delves into contrarian scientists» USA Today.
- ↑ a b McKie, Robin. (1 de agosto de 2010). «A dark ideology is driving those who deny climate change» The Guardian.
- ↑ a b Oreskes eta Conway, 2010, or. 8
- ↑ Steketee, Mike. (20 de noviembre de 2010). «Some sceptics make it a habit to be wrong» The Australian.
- ↑ a b c S. Singer, Fred. (19 de diciembre de 2010). Secondhand Smoke, Lung Cancer, and the Global Warming Debate. .
- ↑ a b Oreskes eta Conway, 2010
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q6818448