Adela Velarde Pérez

Wikipedia, Entziklopedia askea
Adela Velarde Pérez

Bizitza
Jaiotza1900eko irailaren 8a
Herrialdea Mexiko
Heriotza1971ko irailaren 4a (70 urte)
Jarduerak
Jarduerakaktibista

Adela Velarde Pérez edo "Adelita"(Ciudad Juárez, Mexiko; 1900​ko irailak 8 - Texas, AEB; 1971ko apirilak 9) militar eta aktibista mexikarra izan zen, Mexikoko Iraultzan parte hartu zuena Victoriano Huertaren gobernuaren aurka.[1][2][3][4][5][6][7]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ciudad Juárez-en jaio zen 1900​ko irailaren 8an, inguruko familia dirudun baten barrenean. Rafael Velarde politikari perutarraren biloba zen. 14 urte zituela, 1913an, bere etxea utzi eta armada konstituzionalistako Alfredo Breceda koronelaren tropara batu zen. Aurrerago, 1915 urte inguruan, Gurutze Zuri Neutralaren parte bilakatu eta erizain moduan jardun zuen.[1][8]

Kulturan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mexikoko Iraultzan parte hartu zuten emakumeak "Adelitak" bezala ezagutzen dira, beste hainbat izenen artean (gaztelaniaz: "soldaderas" edo "coronelas"). Eta Tomasa García iraultzaileak 1979ko elkarrizketa batean aipatu bezala: «A todas nos decían 'Adelitas' porque éramos revolucionarias, éramos de tropa, pero la mera Adelita era de Ciudad Juárez. La mera Adelita esa[...] era muy valiente».[9]

Horrez gain, Adela Velarderi pertsonalki Antonio del Río musikagileak "No me importa" abestia idatzi zion.[10]

1936an, José G. Cruzek "Adelita y las guerrillas", komikia sortu zuen.[11]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b (Gaztelaniaz) Poniatowska, Elena. (1999). Las soldaderas. Ediciones Era ISBN 978-970-18-2068-1. (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  2. (Gaztelaniaz) «¿Quién fue “La Adelita” de la Revolución Mexicana?» De10 Sports (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  3. Clase, Género Con. (viernes, septiembre 11, 2009). «Género con Clase: Adela Velarde, Una Mujer que Desafió su Tiempo» Género con Clase (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  4. (Gaztelaniaz) Saavedra, Tania Alemán. (2019-11-19). «Historia de la Adelita, ¿quién fue la mujer más popular de la Revolución Mexicana?» México Desconocido (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  5. (Gaztelaniaz) «Quién fue Adela Velarde, la mujer que dio nombre a las mujeres de la Revolución mexicana conocidas como “adelitas”» BBC News Mundo (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  6. «Biografía de Adela Velarde Pérez (Su vida, historia, bio resumida)» www.buscabiografias.com (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  7. (Gaztelaniaz) Cultura, Secretaría de. «Si Adelita se fuera con otro…» gob.mx (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  8. Dantan, Javier Garciadiego. (2000-01-01). Rudos contra científicos. Colegio de Mexico ISBN 978-607-628-890-0. (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  9. (Gaztelaniaz) Internacional 2000, Asociación Española de Investigación Histórica de las Mujeres Coloquio; Nash, Mary; Tavera, Susanna; Mujeres, Asociación Española de Investigación Histórica de las. (2003). Las Mujeres y las guerras: el papel de las mujeres en las guerras de la Edad Antigua a la contemporánea. Icaria Editorial ISBN 978-84-7426-623-8. (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  10. (Gaztelaniaz) Ómnibus de poesía mexicana – Siglo XXI Editores | México. (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
  11. «Infancia y violencia: los robachicos en las historietas para adultos en México (1945-1950)» Humanidades: revista de la Universidad de Montevideo 4 2018-12-12  doi:10.25185/4.4. ISSN 1510-5024. (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]