Dune (1984ko filma)

Dune (1984ko filma)
Jatorria
Argitaratze-data	1984
Izenburua	Dune
Jatorrizko hizkuntza	ingelesa
Jatorrizko herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoa	ekintza-filma eta eleberri batean oinarritutako filma
Iraupena	137 minutu
Kolorea	koloretakoa
Deskribapena
Oinarritua	Dune
Grabazio lekua(k)	Kalifornia, Mexiko eta Arizona
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	David Lynch
Gidoigilea(k)	David Lynch
Antzezlea(k)
	Max von Sydow (Liet-Kynes (en) ); Kyle MacLachlan (Paul Atreides (en) ); Francesca Annis (Lady Jessica (en) ); Sting (Feyd-Rautha Harkonnen (en) ); Leonardo Cimino ; Brad Dourif (Piter De Vries (en) ); Linda Hunt ; Freddie Jones (Thufir Hawat (en) ); Richard Jordan (en) (Duncan Idaho (en) ); José Ferrer (Shaddam Corrino IV (en) ); Kenneth McMillan (en) (Vladimir Harkonnen (en) ); Jack Nance ; Angélica Aragón ; Jürgen Prochnow (Leto I Atreides (en) ); Alicia Witt (en) (Alia Atreides (en) ); Paul L. Smith (Glossu Rabban (en) ); Everett McGill (Stilgar (en) ); Dean Stockwell (Wellington Yueh (en) ); Siân Phillips (Gaius Helen Mohiam (en) ); Sean Young (Chani (en) ); Virginia Madsen (Princess Irulan (en) ); Patrick Stewart (Gurney Halleck (en) ); Silvana Mangano (Reverend Mother Ramallo (en) ); Miguel Cané (en) ; Jacqueline Voltaire (en) ; David Lynch ; Julieta Rosen (en) ; Danny Corkill ; Ernesto Laguardia Longega (en) ; Ana Ofelia Murguía (en) ; Claudia Ramírez (en) ; Humberto Elizondo (en) ; Judd Omen ; Margarita Sanz
Ekoizpena
Ekoizlea	Raffaella De Laurentiis; José López Rodero (en)
Konpainia ekoizlea	Dino De Laurentiis Company (en)
Ekoizle eragilea	Dino De Laurentiis
Edizioa	Antony Gibbs (en)
Aurrekontua	40.000.000 Estatubatuar dolar
Bestelako lanak
Musikagilea	Toto (taldea)
Argazki-zuzendaria	Freddie Francis
Jantzi-diseinatzailea	Bob Ringwood (en)
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Arrakis (en)
	ikusi Gurney Halleck (en) , Shaddam Corrino IV (en) , Piter De Vries (en) , Leto I Atreides (en) , Gaius Helen Mohiam (en) , Thufir Hawat (en) , Paul Atreides (en) , Wellington Yueh (en) , Vladimir Harkonnen (en) , Feyd-Rautha Harkonnen (en) , Duncan Idaho (en) , Stilgar (en) , Liet-Kynes (en) , Lady Jessica (en) , Chani (en) , Princess Irulan (en) eta Alia Atreides (en) ;
Historia
Jasotako sariak	Saturn Award for Best Costume (en)
Nominazioak	Hugo Award for Best Dramatic Presentation (en) ; Saturn Award for Best Costume (en) ; Soinu onenaren Oscar Saria ; 57. Oscar Sariak ; Bill Varney (en) , Steve Maslow (en) , Kevin O'Connell (en) , Nelson Stoll (en)
	uphe.com…

Artikulu hau 1984ko filmari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Dune (argipena)».

Dune David Lynch estatubatuar zinema zuzendariaren 1984ko zientzia-fikziozko film bat da. 1965ean Frank Herbert idazleak argitaratutako izen bereko Dune eleberrian oinarritua dago.

Estreinatu zen garaian ez zuen ikusle eta kritikarien aldetik beste munduko harrerarik izan, gainera berez David Lynch zuzedariak Frank Herbet idazlearen eleberriko istorio korapilatsua ahal zen ongien zinemaratu nahi zuenez hasiera batean 8 orduko film luzea filmatu zuen, zeina ondoren 5 ordutara laburtu zuen; halere Dino de Laurentiis ekoizle ospetsuak eta bere alaba eta film honetako ekoizlea zen Raffaella De Laurentisek filma oraindik gehiago laburtzera behartu zutenez, azkenik filma 140 minututan gelditu zen. Ondorioz, Lynchek bere jatorrizko filma oso laburtua ikusi eta ekoizleen jokamoldea asko gustatu ez zitzaionez, film honetatik aurrera David Lynch zuzendariak ekoizle ospetsu eta garrantzitsuekin berriz lan egiteari uko egin zion.

Hasiera batean, 1970eko hamarkadan, Arthur P. Jacobs estatubatuar ekoizlea eta Alejandro Jodorowsky txiletar zinema zuzendaria eleberria zinemaratzekotan izan ziren, egokitzapenerako Jodorowskyk Orson Welles, Salvador Dalí, Chris Foss, Pink Floyd eta H. R. Giger artisten elkarlanaz baliatzea gogoan zuelari, halere azkenean ekoizlea proiektua laga eta eleberriak zinemaratzeko aurkezten zituen zailatsunak zirela eta, Jodorowskyren proiektuak bere hartan gelditu zen. Azkenik, 1980ko hamarkadan David Lynchek eleberria zinemaratzeko proiektua berreskuratu zuen arte.

Filma honetan beste askoren artean honako aktore hauek antzeztu zuten: Kyle MacLachlan, Francesca Annis, Everett McGill, Sting, Max von Sydow, Kenneth McMillan, Jürgen Prochnow, Jose Ferrer, Siân Phillips, Virginia Madsen, Alicia Witt eta Sean Young.

Argumentua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

Galaxiako enperadoreak (José Ferrer) Arrakis edo Dune planetaren espezie ustiaketez nagusitzeko Atreides etxeko Leto Atreides dukea (Jürgen Prochnow), haren andrea den Jessica anderea (Francesca Annis), Paul semea (Kyle MacLachlan) eta Atreidesen gudarostea hara bidalaraziko ditu. Espezie galaxia osoko elementurik garrantzitsuena da, droga ahaltsu bat izateaz gain espazioan zehar bidaiak burutzeko elementu garrantzitsua ere bada. Atreides etxekoek Dune planetako ustiaketak konkistatzen dituzten bitartean, enperadoreak Harkonnen etxeko baroia (Kenneth McMillan) eta bere bi hilobei ere (Paul Smith eta Sting) Dune planetara joan eta Atreides etxeko indarrak suntsitzeko agindua luzatuko die.

Harkonen dukeak eta bere gudarosteak Dune planeta ustekabean erasotu, Atreides etxeko gudarostea garaitu, Atreides dukea bera hiltzea lortu, eta haren andrea Jessica eta Paul semeak ozta-ozta basamortura ihes egitea lortuko dute. Basamortuan ama-semeek planeta hartako Fremen herri misteriotsuko kide begiurdinekin elkartuko dira. Honela Paulek bere aitaren heriotza mendekatu eta Harkonen familia eta enperadorea bera garaitzeko bideari ekingo dio. Bien bitartean, Paul gaztea profezia baten arabera noizbait iritsiko den mesia edo Muad'Dib delakoa dela agertuko da.

Pertsonaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Francesca Annis: Lady Jessica
Leonardo Cimino: Baroiaren Doktorea
Brad Dourif: Piter De Vries
José Ferrer: Padishah Etxeko Enperadorea, Shaddam IV.a
Linda Hunt: Shadout Mapes
Freddie Jones: Thufir Hawat
Richard Jordan: Duncan Idaho
Kyle MacLachlan: Paul Atreides
Virginia Madsen: Irulan printzesa
Silvana Mangano: Ramallo Ama Erreberendoa
Everett McGill: Stilgar
Kenneth McMillan: Vladimir Harkonnen baroia
Jack Nance: Iakin Nefud kapitaina
Siân Phillips: Gaius Helen Mohiam Ama Erreberendoa
Jürgen Prochnow: Leto Atreides dukea
Paul Smith: Rabban Piztia
Patrick Stewart: Gurney Halleck
Sting: Feyd-Rautha
Dean Stockwell: Wellington Yueh doktorea
Max von Sydow: Liet-Kynes doktorea
Alicia Roanne Witt: Alia Atreides
Sean Young: Chani
Danny Corkill: Orlop (ezabatutako eszenak)
Honorato Magalone: Otheym
Judd Omen: Jamis
Molly Wryn: Harah, Jamisen emaztea
David Lynch (krediturik gabe): Espezie biltzailea

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dune filmaren IMDBko fitxa irakurgai (Ingelesez)
Dune filmaren iragarkia ikusgai (Ingelesez)

Datuak: Q114819
Multimedia: Dune (1984 film) / Q114819