Frigyes Karinthy

Frigyes Karinthy
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Karinthy Frigyes Ernő
Jaiotza	Budapest, 1887ko ekainaren 25a
Herrialdea	Hungaria
Heriotza	Siófok (en) , 1938ko abuztuaren 29a (51 urte)
Hobiratze lekua	Fiumei kaleko hilerria
Heriotza modua	berezko heriotza: istripu zerebrobaskularra
Familia
Ezkontidea(k)	Etel Judik (en) (1914ko irailaren 17a - 1918ko urriaren 17a); Aranka Böhm (en) (1920ko abuztuaren 14a - 1938ko abuztuaren 29a)
Seme-alabak	ikusi Gábor Karinthy (en) ; Ferenc Karinthy;
Anai-arrebak	ikusi Ada Karinthi (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	esperantoa; hungariera
Jarduerak
Jarduerak	itzultzailea, poeta, antzerkigilea, esperantista, kazetaria, zientzia-fikzio idazlea eta idazlea
Enplegatzailea(k)	Nyugat (en) ; Pesti Napló (en)
Lan nabarmenak	ikusi Q109730981 ; Q1316638 ; Így írtok ti (en) ;
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Luteranismoa

Frigyes Karinthy (Budapest, 1887ko ekainaren 25a - Siófok, 1938ko abuztuaren 29a) hungariar idazle, kazetari eta itzultzailea izan zen.

Burgesiako familia batean jaio zen, judu jatorrikoa eta luteranismora bihurtua. Kazetari gisa hasi zuen bere ibilbidea, eta 1912an lortu zuen ospea, beste autore batzuen estiloko parodia literarioekin.

Ipuinak eta H. G. Wells eta A. A. Milneren itzulpenak ere argitaratu zituen. Lehen Mundu Gerratik aurrera, bere literatura konprometituagoa bihurtu zen. Gulliver protagonista zuten bi eleberri argitaratu zituen 1916 eta 1921ean. Bere lan gehienak gizonen eta emakumeen arteko harremanen zailtasunari buruzkoak dira.

Sei bereizketa-mailak kontzeptu proposatu zituen. Teoria horretan oinarritzen ziren gizarte-sareak. Teoria horren arabera, munduko pertsona guztiak beste edozein pertsona konektatuta gaude gehienez sei pertsonako kate baten bidez (hau da, kateko bitartekari gisa sei pertsonarekin, gehienez ere).

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Utazás a Merkurba, eleberria, 1898–1900
Nászutazás a Föld középpontján keresztül, eleberria, 1902
Így írtok ti, parodiak, 1912
Esik a hó, ipuinak, 1912
Ballada a néma férfiakról, ipuinak, 1912
Együgyű lexikon, 1912
Görbe tükör, 1912
Találkozás egy fiatalemberrel, ipuinak, 1913
Grimasz, ipuinak, 1914
Két hajó, ipuinak
Legenda az ezerarcú lélekről, ipuinak
Beszéljünk másról, zirriborroak
Ó, nyájas olvasó, zirtiborroak
Aki utoljára nevet, zorriborroak
Így láttátok ti, parodiak
Tanár úr kérem, 1916
Holnap reggel, antzezlana
Utazás Faremidóba, eleberria, 1916
Krisztus vagy Barabbás, ipuinak, 1918
Bűvös szék, Drama, 1918
Ne bántsuk egymást, Humoresken, 1921
Hököm-színház, Szenen, 1921
Jelbeszéd, ipuinak, 1921
Gyilkosok, ipuinak, 1921
Capillária, eleberria, 1921
Kötéltánc, eleberria
Nevető dekameron, saiakerak
Ki kérdezett?, saiakerak
Minden máskép van, zirriborroak
Nem mondhatom el senkinek, poesia
Hasműtét, ipuinak
100 új humoreszk
Még mindig így írtok ti, literarische Karikaturen
Barabás, ipuinak
Nevető betegek
Mennyei riport, eleberria, 1937
Utazás a koponyám körül, 1937
Üzenet a palackban, Gedichte, 1938

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q366325
Multimedia: Frigyes Karinthy / Q366325