Ignacio Warnes
| Ignacio Warnes | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Ignacio Josef Xavier Warnes y García de Zúñiga |
| Jaiotza | Buenos Aires, 1770eko azaroaren 27a |
| Herrialdea |  Espainia  Argentina |
| Heriotza | Q1324438  , 1816ko azaroaren 21a (45 urte) |
| Familia | |
| Aita | Manuel Antonio Warnes |
| Ama | Ana Jacoba García de Zúñiga |
| Anai-arrebak | ikusi
|
| Jarduerak | |
| Jarduerak | militarra |
| Gradua | koronel |
José Ignacio Warnes y García de Zúñiga (Buenos Aires, 1772 - El Parí, 1816) Argentinako Independentzia Gerran borrokatu zuen soldadu argentinarra izan zen. Buenos Aires hiriko alkatea zen Manuel Antonio Warnes Durango eta Ana Jacoba García de Zúñiga Lizolaren semea. Haren arreba Manuela José Joaquín Prieto Txileko presidentearekin ezkondu zen.
Karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Oso gaztetan Blandenguesko armadako erregimentuan sartu zen. 1806 eta 1807 bitartean britainiar inbasioen aurka borrokatu zuen. 1810ean Maiatzeko Iraultzaren alde egin zuen, armada iraultzailean teniente mailarekin. Manuel Belgranoren espedizioaren parte izan zen , Paraguain errege-armadaren aurka borrokatu zuena.
Paraguaiko kanpainan preso hartu zuten Tacuarín, eta gero aske utzi zuten, gero Belgrano jeneralaren agindupean Iparraldeko Armadaren kanpainetan borrokatuko ziren indarrekin bat eginez. Warnes Tucumán eta Saltako guduetan nabarmendu zen, armadak Peru Garaia (egungo Bolivia) askatzen saiatu zenean. Vilcapugio eta Ayohumako porrotetan ere bereizgarri borrokatu zuen.
Santa Cruz de la Sierra[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gudu horien ostean, Belgranok agindu zion (1813) Gran Chacotik aurrera egiteko tropa bat agintzeko Santa Cruz de la Sierra askatzeko. Warnesek arrakasta izan zuen eta bere gain hartu zuen hiriaren gobernua. Teorian, Cochabamba probintziaren aginteari lotuta zegoen , Rio de la Platako Probintzia Batuetakoa, baina praktikan erabateko independentziaz lan egin zuen.
Bertako armada antolatu zuen, gizonak pertsonalki entrenatuz eta bertako armagintza antolatuz. Armada gainerakoa atzera Saltara joan zen bitartean, Warnesek bere gobernadore militar gisa probintziaren kontrola mantendu zuen. Antolatzaile militar bikaina zela frogatu zuen. Pardos y Morenos (mulatoak), Coraceros (infanteria astuna) eta Cazadores (Ehiztariak - infanteria arina) batailoiak sortu zituen. Bere usteengatik eta batailoi horietako lehena erreklutatzeko eta betetzeko, probintzian esklaboak berehala askatzeko agindu zuen.
Ez zuen laguntzarik bidali (ezta eskatu) Arenales gobernadorearen erregu zorrotzak alde batera utzita. Nahiz eta ados ez egon, Arenales eskuzabala izan zen eta bere tropak laguntzera joan ziren Warnes Blanco koronel erregezaleak Angosturan garaitu zuenean. Elkarrekin erregezaleak garaitu zituzten La Floridako guduan 1814ko maiatzaren 25ean. Borroka hartan, Arenales larri zauritu zen etsaiaren talde txiki batek erasotzean eta hiltzat utzi zuen, baina bizirik atera zen. Borroka horren ostean, gudua ia amaitu zenean, Warnesek sable-duelu batean borrokatu zuen eta komandantea, Blanco koronela, hil zuen.
Iparraldeko Armadan berriro integratuta, Rondeau jeneralarekin harremanetan jarri zen, zaldi eta zalditeriako tropak, koordinazio eta mezulari zerbitzuak eskainiz. Rondeau-k, eskaintzari uko egin zion eta horren ordez Santiago Carrera Kordobako gobernadore ohia bidali zuen Warnes ordezkatzeko Santa Cruzeko gobernuan. Carrera iritsi zenean, Warnesen aldekoak matxinatu ziren eta Carrera eta bere alderdiko hainbat hil zituzten.
Porrota eta heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Handik egun batzuetara, Sipe Sipeko guduan Rondeau garaitu zutenean, Warnes izan zen berriro Santa Cruzeko arduraduna "armada hau beteta itzuliko zen arte...", Rondeauk esan zion bezala. Baina Iparraldeko Armada ez zen inoiz itzuli eta Warnesek gero eta presio handiagoa jasan zuen errege-armadaren eskutik.
1816ko irailean, Francisco Javier Aguilera koronelak, santakruzetarrak, matxinoen armada garaitu zuen Santa Cruzen. Warnes bere 1.000 gizonekin laguntzera joan zen eta Aguilera borrokatu zuen El Parin. Errege zalditeria garaitua izan zen eta Aguilera bere gizonen erdia galdu zuen baina Warnes bala batek jo eta hil egin zuen. Beraien buruzagia hil zutela ikusteak, abertzaleen porrota ekarri zuen. Bizirik atera ziren gutxi batzuk preso hartu eta exekutatu zituzten.
Aguilera hirian sartu zen Warnesen burua pika gainean zuela. Ignacio Warnes Santa Cruzeko heroi bihurtu zen eta gaur egun Bolivian bere izena daraman hiri eta probintzia bat dago.
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Bidondo, Emilio, La guerra de la independencia en el Alto Perú, Ed. Círculo Militar, Bs. As., 1979
- Mitre, Bartolomé, Historia de Belgrano y de la independencia argentina . Ed. Estrada, Bs. As., 1947
- O'Donell, Pacho, El grito sagrado, Ed. Sudamerika, Bs. As., 1997
- Pezuela, Joaquín, Memoria de gobierno, Escuela de Estudios Hispano-Americanos, Sevilla, 1947
