Lankide:MartaCS12/Proba orria

Madeleine Vionnet

Vionneten soinekoa

Madeleine Vionnet (Chilleurs-aux-Bois, Loiret, Frantzia, 1876ko ekainak 22 — Paris, 1975eko martxoak 2) moda diseinatzaile frantziarra izan zen. Modaren historioan itzal handiko diseinatzailea izan zen.

Pariseko diseinatzailerik famatuenetakoa izan zen 1919-1939 arteko urteetan. Azpimagarria da bere bias mozketaren erabilpena jantziak egiteko.

Biografia

Diru gutxiko familia batean jaio zen, 1876ko ekainaren 22an, Chilleurs-aux-Bois-en. Bost urte zituenean, Vionnet bere aitarekin Aubervilliers-era joan zen bizitzera. Eskola utzi zuen 12 urte zituenean eta bere ikasketak hasi zituen jostun bezala. 18 urterekin ezkondu zen baina denbora gutxi pasa zen bere senarra utzi zuen arte, Londresera joateko. Londresen, lan egin zuen Kate Reilyrentzat, errege familiaren hornitzailea zena.

Vionnet Parisera bueltatu zen eta sei urtez egon zen Callot Seurs moda etxean lan egiten.

Vionnetek Jaques Doucet-entzat diseinatu zuen 1907 eta 1911 urteen artean, baina bere estiloa eta Doucet-en etxearen estiloa ez ziren bat etortzen.

Bere lehenengo denda 1912an zabaldu zuen, Vionnet izenekoa, Parisen. Bere jantzietako etiketak josten lehena izan zen. 1914an, Lehenengo Mundu Gerra zela eta, bere moda etxea ixtera behartuta izan zen arren, 1923an berriro bueltatu zen negoziora eta moda etxe berri bat zabaldu zuen Pariseko Avenue Montagne kalean. Denda berri hori egiteko Ferdinand Chanut arkitektuarekin, George de Feure dekoratzailearekin eta René Lalique eskultorearekin lan egin zuen. Vionnet bihurtu zen diseinatzaile garrantzitsuenetakoa Parisen eta bere moda etxeari “Modaren Tenplua” deitzen zioten. 1925ean bere negozioa handitu zuen eta Nueva Yorken denda bat zabaldu zuen.

Vionnet-en bias mozketarekin egindako arropak goi-mailako joskintza menperatu zuten 30eko hamarkadan. Bere gonak azken joerak ezartzen zituzten beti eta askotan aktoresa famatuak janzten zituzten, hala nola, Marlene Dietrich, Greta Garbo, Katharine Hepburn eta Joan Crawford. Goitik behera aldatu zuen janzkera modernoa.

Asko borrokatu zuen copyright-aren legeak modari eragin ahal izateko eta bere lan metodoan finkatu zituen garaiarako oso iraultzaileak ziren hainbat ohitura: oporrak eta amatasun-baja ordaintzen zituen, medikua eta dentista bere langileentzako kontratatu zuen… Bere tailerrean baldintza onak egon zitezen saiatu zen, hala nola, argi naturala eta aireztapen egokia.

Moda gorroto zuen, beraren ustez, iraunkorra ez zelako. Berak lan egin zuen soinekoaren eta gorputzaren harreman on bat lortzeko.

Bere moda etxea itxi zuen 1939an, 63 urtekin, Bigarren Mundu Gerra zela eta, eta 1940an erretiratu zen. Bere bizitza osoan 12.000 jantzi egin izan zituen.

2008an Matteo Marzottok eta Gianni Castiglionik firma erosi zuten eta hainbat diseinatzaile aldaketa egon eta gero, Goga Ashkenazik markaren akzio gehienak erosi zituen eta gaur egun Vionnet-en zuzendaria da.

Estiloa eta teknika

Bias mozketa

Coco Channel bezala, Madeleine Vionnet ezaguna da jantzi formal eta zurrunetatik urruntzeagatik. Vionneten esaldi famatuenetakoa da “emakume batek irribarre egiten ari denean, bere soinekoak berarekin irribarre egin behar du”. Bera ezaguna izan zen emakumearen forma naturala nabarmentzen zuten jantziak egiteagatik, beraz, emakumearen gorputza eraldatzen zuten gauzak saihesten zituen. Greziar arteak eragin handia izan zuen Vionnet-en jantzietan, greziar jantziak gorputzaren inguruan flotatzen zutelako, gorputzaren forma aldatu baino. Bere estiloa oso gutxi aldatu zen urteetan zehar.

1920an Vionnet oso famatua izan zen bias mozketarekin egindako jantziengatik. Bera ez zen izan bias mozketaren asmatzailea, baina bai izan zen bias mozketarekin jantzi osoak egin izan zuen lehenengoa. Bias mozketa oihalaren harien zentzuarekiko diagonalean moztean datza.

Vionnetek bazekien zein ohialak harmonizatzen zuten ondo emakumearen gorputzarekin mugimenduaren arintasuna adierazteko behin bias mozketarekin eginda.

Bere jantzien estiloak sinpleak iruditu arren, Vionnet-en prestaketa prozesua oso luzea zen: mozketa, ohiala tolesduraz betetzea, panpinak bere diseinuen miniaturekin janztea… Erabilitako ohialen artean satin, gabardina eta crepea zeuden. Askotan behar zuen ohialaren baino bi metro gehiago eskatzen zuen, tolesdura asko egin ahal izateko.

Hurrengo diseinatzaileenganako eragina

Vionnet XX. mendeko diseinatzailerik garrantzitsuenetakoa kontsideratuta dago, beste diseinatzaileengan eragin handia izan duena, hala nola, Ossie Clark, Halston, John Galliano, Comme des Garçons, Azzedine Alaia, Issey Miyake eta Marchesa.