Ofelia Marques

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ofelia Marques
Bizitza
JaiotzaLisboa1902ko azaroaren 14a
Herrialdea Portugal
Lehen hizkuntzaportugesa
HeriotzaLisboa1952ko abenduaren 17a (50 urte)
Hobiratze lekuaBenfica Cemetery (en) Itzuli
Heriotza moduasuizidioa
Familia
Ezkontidea(k)Bernardo Marques (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaSchool of Arts and Humanities of the University of Lisbon (en) Itzuli
Hizkuntzakportugesa
Jarduerak
Jarduerakmargolaria, ilustratzailea eta karikaturagilea

Ofélia Gonçalves Pereira da Cruz edo Ofélia Marques (Lisboa, Portugal, 1902ko azaroaren 14a- ib., 1952ko abenduaren 17a) portugaldar margolari, karikaturista eta ilustratzailea izan zen, haurrentzako liburuetarako ilustrazioengatik ezaguna.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Portugalen unibertsitatera joan zen lehen emakumeetako bat izan zen. Filologia Erromanikoan matrikulatu zen Letren Fakultatean, baina ikasketak hirugarren mailan utzi zituen. Handik aurrera, bere karrera artistikoan aritu zen eta II. Modernismo portugaldarrean parte hartu zuen.[2] Bere kabuz ikasi zuen arte bisualetan. 1926an, II. Salão de Outonon, lehen aldiz hartu zuen parte modernisten erakusketa kolektiboetan.[3]

Ibilbide artistikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Marrazketan aritu zen batez ere, bere lanetan erakusten du "haurren erregistro xaloarekiko eta haien jokoen unibertsoarekiko zaletasuna, betiere kontenplaziozko edukiekin apaindua, ama ez izateko desatsegin ezagunarekin batera". Hala ere, haurtzaroko irudikapenen bonhomia (sinpletasuna eta ontasuna) asko azpibaliatzen da irudietan, non neskek, "jarrera sentsualetan, intimitate erotikoaren fazetak adierazten baitituzte, lerro trinko edo sinuosoen marrazki batek zerbitzatua", edo lagunen erretratu fiktizioak sortzea erabakitzen dutenean, oraindik haurrak balira bezala, eta zintzotasunez edo ankerkeriaz definitzen dituzte "pertsonaiaren ertz guztiak". [3]

Autore-adierazpen hau egiten du: "erregistro lineal pluralak eta plastikoak [...], batzuetan freskoak eta xaloak, batzuetan azkarrak eta latzak, kromatismo indartsua dutenak, ilustrazioak markatua, eta arauen desobedientzia areagotzen duena [... .]. Gero beste batzuk ere badaude, nahita amaitu gabeak, baita surrealistak ere, zenbait autorerrepresentaziotan gertatzen den bezala."[3]

Bere jardueraren zati handi bat marrazketan eta ilustrazioan zentratu zuen arren (besteak beste, ABC-zinho, Atlânico, Ver e Crer, Revista de Portugal, Panorama, Civilização y Litoral egunkari eta aldizkarietan argitaratutako lanekin), 1940. urtean pintura-lanak Amadeu de Souza-Cardoso saria irabazteko aukera eman zion.[4]

Ilustrazioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Autore portugaldarren liburu eta ipuinengatik egin zen ezaguna, besteak beste:

  • 1942 - Viaje de las madres de familia/Familia amen bidaia (ikusmen grafikoa sortu zuen), Propaganda Nazionaleko Idazkaritzak argitaratua.[5]
  • 1957 - La infancia de la que nací, Natércia Freirerena, Portugália argitaletxea.[6]
  • 1959 - Mariazinha en África: novela infantil, Fernanda de Castrorena, Ática argitaletxea.[7]

Autorretratuak eta marrazki erotikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Obra publikoarekin batera, beste bat garatzen du eremu pribatu eta klandestinoan: autorretratuak eta marrazki erotikoak. Erabili marrazkia adierazpide gisa. Bere autorretratuetan, bere burua berrikusten eta moldatzen du, bere obra publikoaren xalotasun eta gozotasunerako espaziorik gabe. Eszena erotiko eta homosexualetan, emakumeei ezarritako moral puritanoa hausten du Novo estatuko gizarte zapaltzaile eta zikiratzailean. Eremu pribatu horretan azaltzen ditu artistak bere lanaren ezaugarri garrantzitsuenak, oraindik ahaztuta.[2] "Irudi indartsuena autorretratuen bidez ematen du [...]. Abandonatutako zenbait postetan marraztuta, edo gehiegizko frontaltasunean —horrela erakutsitako begiek ikusiko ez balute bezala— eta, askotan, geldirik, leku errealetik kanpo marraztuta, horietan guztietan absentzia-modu bitxi bat gogorarazten da".[3]

1952ko abenduaren 17an, Ofeliak bere buruaz beste egin zuen.[2]

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fakultatean ezagutu zuen Bernardo Marquesekin ezkondu zen.[2]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. José Augusto França inclui Ofélia Marques na 2ª geração de pintores modernistas portugueses. França, José Augusto - A Arte em Portugal no Século XX: 1911-1961 [1974]. Lisboa: Bertrand Editora, 1991, p. 303.
  2. a b c d Ofélia Marques (1902-1952) – Centro de Documentação Elina Guimarães. .
  3. a b c d Ferreira, Emília – Ofélia Marques. In: A.A.V.V. – Centro de Arte Moderna José de Azeredo Perdigão: roteiro da coleção. Lisboa: Fundação Calouste Gulbenkian, 2004, página 42. ISBN 972-635-155-3
  4. a b Helena Roldão. (19 de Junho de 2018). Ficha histórica:Litoral : revista mensal de cultura (1944-1945). Hemeroteca Municipal de Lisboa.
  5. «Jornada das mães de família [ Visual gráfico»] catalogo.bnportugal.pt.
  6. «Infância de que nasci» catalogo.bnportugal.pt.
  7. «Mariazinha em África: romance infantil» catalogo.bnportugal.pt.
  8. Ferreira, Emília – Desenhos do Silêncio. In: Marques, Ofélia – Ofélia Marques: quarenta caricaturas / vinte e um desenhos. Almada: Casa da Cerca, 2003. ISBN 972-8794-00-2
  9. «Ofélia Marques» Centro de Arte Moderna.
  10. «Tudo o que eu quero - Exposição» Fundação Calouste Gulbenkian.
  11. «Código Postal» Código Postal.
  12. «“Marido e Mulher”, na Toponímia do mesmo Município.» Ruas com história 2016-10-02.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]