Siliziozko etengailu aldebikoa

Wikipedia, Entziklopedia askea
SBS baten sinboloa

Siliziozko etengailu aldebikoa (edo SBS bere ingelesezko siglengatik ezaguna, Silicon Bilateral Switch) bi noranzkoko tiristore bat da, noranzko bakarreko beste bi tiristore edo SUS antiparaleloen bidez konektatua dagoena. UJT, PUT eta SUS tiristoreak bezala, SBSa lasaitze-zirkuitu oszilatzaileetan erabiltzen da, karga bati potentzia elektrikoa ematen dioten gailuen tiroa kontrolatzeko, SCR eta TRIACak bezala; desberdintasun bakarra da zikloerdi positibo zein negatibo bateko korronte alternoko tentsio-iturrian jaurti daitekeela; izan ere, zuzenki zein alderantziz polarizatu daiteke.

Egitura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tiristoreen familiartekoak bezala, SBSak hiru konexio ditu: (G) konporta, anodoa edo 1 terminala (A1 edo T1), eta anodoa edo 2 terminala (A2 edo T2). Gailu honen ezaugarri berezi bat da ez dela NPNP kapadun diodo baten bertsio aldatua; hau da, SBSa transistoreen, Zener diodoen eta barne-erresistentzien bidez osatuta dago barrutik; gainera, zirkuitu integratuen modura ekoiztuta dator.

Tentsio-korrontearen kurba karakteristikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

SBS bat konporta konektatuarekin edo deskonektatuarekin jaurti daiteke; terminal honek elastikotasun gehiago eman dezake eta, beraz, bere tentsio-korronte ezaugarriak aldatzen ditu. Kurba karakteristiko hau DIAC batenarekin alderatzen bada, berdintsuak direla ikusiko da, baina, SBSaren kurbak malda handiagoa du erresistentzia negatiboko eskualdean; honenbestez, bere haustura-tentsioa drastikoagoa da bere kondukzio-egoerara iritsi ondoren. Normalean, SBS baten haustura-tentsioa 7 eta 9 volt bitartean aurkitzen da; tentsio hau DIAC batena baino txikiagoa da.

SBSaren konportaren erabilera bere kurba karakteristikoa aldatzeko[aldatu | aldatu iturburu kodea]

SBSaren konporta erabiltzen da tentsio-korrontearen kurba karakteristikoan azaldutako portaera aldatzeko; adibidez, zikloerdi positibo nahiz negatiboetan jaurtiketa-angelu desberdinak lortu nahi badira, Zener diodo bat konekta daiteke G konporta eta T1 terminalaren artean; honela, haustura-tentsio zuzena Zener diodoaren tentsioaren balorera iritsiko da, alderantzizko haustura-tentsioa ez bada aldatzen. Modu honetara, haustura-tentsio originala aldatzea lortzen da erabiltzaile batek aukeratutako batez, nahiz eta ezohikoa izan haustura-angelu desberdinak edukitzea.

Abantailak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

SBSak hainbat abantaila ditu. Batetik, erresistentzia negatiboko eremuan sortutako tentsio-erorketa drastikoa, aldaketa azkarragoa ahalbidetzen duena, eta, bestetik, termikoki egonkorragoa eta DIACa baino simetrikoagoa da.

  • Egonkortasun termikoa: Honek adierazten du, nahiz eta tenperatura igoerak jasan, SBSak bere tentsioa oso egonkor mantentzen duela. POWEREX konpainiaren espezifikazio orrian jartzen duen bezala, BS08-T112 modeloak % 0.01/°C-ko tenperatura-koefizientea du; hau da, gailuan aldatzen den tenperatura gradu zentigradu bakoitzeko bere tentsio erorketa % 0.01 aldatuko da, termikoki gailu egonkor bat bihurtzen duena.
  • Simetria: Honek adierazten du SBSaren haustura tentsioak zikloerdi positibo eta negatiboetan berdinak edo ia berdinak direla. Hau guztia SBS baten irteerako seinalean baieztatu dezakegu: bere jaurtiketa-angeluak bi zikloerdietan ia berdinak dira.

Jaurtiketa-zirkuituak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hurrengo zirkuituak SBS baten jaurtiketa kontrolatzeko erabiltzen dira. Lehenengoan, SBSaren konportatik garraiatzen den korrontea erregulatu daiteke erresistentzia aukeraketa egokiarekin, beraz, jaurtiketa-angelua eta edozein kargatan igorritako potentzia erregulatu daiteke. Ikus daiteke bi zikloerdietan jaurtiketa angeluak berberak direla. Bigarren eta hirugarren zirkuituetan edozein kargak igorritako potentzia zeharka kontrolatzen da, SCR eta TRIACaren jaurtiketa zuzenki kontrolatzen denean. Aukeratutako erresistentzia eta kapazitantzien baloreen arabera, halakoa izango da kondentsadorearen karga- eta deskarga-denbora; kondentsadorea tentsio jakin batez kargatzean, SBSa jaurti egingo da eta tentsio-pultsuak igorriko dizkie SCR eta TRIACei, hauek jaurti daitezen eta kargari potentzia emateko. Bigarren zirkuitua DC motorrak kontrolatzeko erabili ohi da; hirugarrena, aldiz, iluminazioaren kontrolean eta berogailu elektrikoetan.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]