Edukira joan

2006ko Oaxacako protestak

Wikipedia, Entziklopedia askea
InternetArchiveBot (eztabaida | ekarpenak)(r)en berrikusketa, ordua: 01:21, 16 martxoa 2024
(ezb.) ←Bertsio zaharragoa | Oraingo berrikuspena ikusi (ezb.) | Bertsio berriagoa→ (ezb.)
2006ko Oaxacako protestak
Irudia
Motagreba
protesta
Data2006
HerrialdeaMexiko

2006ko Oaxacako protestak zazpi hilabete iraun zituzten, eta gutxienez hamazazpi hildako[1] eta Oaxaca hiriaren okupazioa (Oaxacako Herrien Herri Batzarra-rengandik, APPO) eragin zituzten. Gatazka 2006ko maiatzean sortu zen, poliziak greban zeuden irakasleen aurka tiro egin zuenean. Geroztik, Ulises Ruiz Ortiz-en gobernuaren aurka egiteko mugimendua bihurtu da Oaxacako Herrien Herri Batzarra (APPO). Manifestariek Ortiz-en dimisioa eskatzen dute, politika ustelkeria eta errepresioa egozten diotelarik. Hainbat txostenek eta giza eskubideen nazioarteko begiraleek, Mexikoko gobernua salatu dute, heriotz-eskuadroiak erabiltzeagatik, exekuzio sumarioengatik eta Genevako Itunen arauak apurtzeagatik, non debekatzen den zaurituak zaintzen ari dituzten mediku armagabetuak erasotzea.[1] Giza eskubideen begirale batek baieztatu zuen hogeita sei lagun erailak izan zirela indar polizialen eskutik. Hildakoen artean, Brad Will, Emilio Alonso Fabian, José Alberto López Bernal, Fidel Sánchez García eta Esteban Zurita López zeuden.[1]

2006ko maiatza eta ekaina

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2006ko maiatzean, irakasleen greba bat hasi zen Oaxacako Zokaloan, hiri mexikarrean. 2006a Oaxacako irakasleek greba egiten zuten 25. urtea izan zen. Aurretik, protestak normalean aste bat edo bi irauten zuten, eta lorpen txikiak eskatu zituzten. 200Ko greba estuaren alde landatar-entzat zegoen finantziazio txikiagatik izan zen, eta gainera Ulises Ruiz Ortiz-en dimisioa ere eskatu zuten, 2006ko ekainaren 14ko okupaziora 3000 polizia bidaltzeagatik. Kale borrokak hartu zuen protagonismoa egun horretako ordu askotan, ospitaleratuak izan behar ziren ehun zuritu baino gehiago sortuz, baina ez ziren hildakorik egon. Ortiz-ek esan zuen ez zuela dimitituko.

Ekainaren 14ko gertakariei erantzuna emateko, Oaxacako estatuko eskualde eta herri batzuetako ordezkariak, sindikatuak, gobernuz kanpoko erakundeak, erakunde sozialak, kooperatibak eta gurasoak Oaxacako Herrien Herri Batzarra (APPO, Asamblea Popular de los Pueblos de Oaxaca, gaztelaniaz) sortzeko bildu ziren. Ekainaren 17an, APPOk zokaloetan kanpamentuak eraiki zituen, eta Oaxacako indar gobernadore gisa deklaratu zen, hiria iraultza zibil batean murgiltzen. Indar polizialen aurka hiriko hainbat errepide eta kaleetan barrikadak egin ziren. APPOk herrialde osoan zehar elkartasuna bilatzen hasi zen, eta Mexikoko beste estatuei eskatu zien antzeko biltzarrak sortzeko, antolaketa maila ezberdinetan: auzoak, kaleak, sindikatuak eta hiriak. Estatu osoko zenbait udal bulegoek itxi zuten. “Lider batek ez ditu gure arazoak konponduko” kontsigna famatua bilakatu zen.

Nahiz eta APPOk uztailaren 2ko nazio hauteskundean ez boikotatu, Ulises Ruiz-en Alderdi Iraultzaile Instituzionalak (PRI) porrot egin zuen Oaxacan, hirurogei urtez gobernatu zuen estatua.

Herriak antolatutako Guelaguetza jaialdia.

APPOk akordatu zuen Guelaguetzako urteko jaialdia boikotatzea uztailaren azken asteetan. Manifestariek jaialdia ospatuko zen entzunaretoaren sarrerak blokeatu zituzten, erre zituzten autobusekin eta zaborrarekin, instalazioak berritzea saihestuz. Ekintza horrek kritika latzak izan zituen, pertsona batzuk entzunaretoan suteak piztu eta pintaketak egin zituztelako. Pintaketa batzuk “Turistak, etxera joan zaitezte! Oaxacan ez gara kapitalistak” zioten. Boikotaren emaitza gisa, gobernuak ez zuen jaialdia ospatu; eta bere tokian, APPOk jaialdiaren bertsio kultural bat egin zuen, egun batzuk iraun zituena.[2]

Ekintza horrek Ulises Ruiz-en gobernuaren punturik baxuena markatu egin zuen, zeinek gero estatua utzi zuen. Mexikon bizi izan zen hilabete batzuetan zehar.

Aste batzuk igaro ostean, APPOk hirian kontrola hartu eta bere legedi propioa ezartzen hasi zen, poliziaren aurkako enfrentamenduak areagotzen ziren bitartean.

2006ko abuztua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abuztuaren 1an APPOk telebista zein irratietan emisioak egiten hasi zuen. Nahiz eta irrati guztiak APPOren esku ez zeuden, irratiaren erabilera mugimenduaren atak garrantzitsu bat izan zen. APPOK-irratia komunikazio gisa erabili zuen poliziaren eta talde armatuen mehatxuak bilatzeko. Mugimenduak Ulises Ruiz-en dimisioa eta preso politiko guztien askatasuna eskatu zuen. APPOren irratien okupazio ilegaletan, PRIk finantzatu zituen talde armatu batzuk irratiak eraso zituzten gauean, ekipoak apurtuz.[3]

Ekainaren 14tik baketsua zen egoera apurtu zuen eraso horrek. ”Garbiketa operazioa” aurrera eraman zuten armatuta zeuden zenbait gizonek, APPOren barrikadak gauen erasotzeko. Erasotzaileak PRIren zaleak eta eta kaleko arroparekin zihoazen poliziak bezala identifikatu ziren.[4] Eraso horiek, tiroketa eta erailketekin konbinatuta, gatazkaren lehenengo hilketak eman zituzten, non APPOren sei kide hil egin ziten.[5][6]

2006ko iraila

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irailaren 14an, greban zeuden irakasleek eta APPOko kideek Hautla de Jiménezko udaletxea hartu zuten, Sierra Mazatecan kokatu dagoena, Oaxacako iparraldea. 2007ko urtarrila arte eraikinaren kontrola mantendu zuten (gobernuak Oaxacako hiriko kontrola berreskuratu baino hilabete batzuk geroago), non estatuko poliziak Oaxacako hiria okupatu zuen, tamaina handiko armekin kaleak zainduz egun zein gauetan.

Mazatekako APPOko liderra, Agustín Sosa, Hautla de Jiménez-en alkate gisa aukeratua izan zen, 2007ko azaroan, 2008an hasiko zen epean. Sosa aktibista historikoa zen, 2004an kartzelan hilabete asko eman zituen, berak antolatutako manifestazio batean hildako batengatik (poliziak erail zuena). Ez dauka inolako erlaziorik Flavio Sosarekin, kartzelan zegoen APPOren liderra.

2006ko urria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mexikoko Indar Armatuak Oaxacako aireportu baten ondoan.

2006ko urriaren 27an, Bradley Roland Will, Indymediako kazetari estatubatuar bat, herrialdean sartu turista bisa batekin, eta eraila izan zen Emilio Alonso irakaslearekin eta Esteban López Zurita-rekin batera. Associated Press-ek esan zuen manifestari eta armatuta zegoen talde baten arteko “tiroketa” batean izan zela. Brad Will-en argazkiek aldiz, manifestariak gizon armatuei harriak botatzen zeudela adierazten dute.[1] Kazetariaren argazkiak, tiroa jaso ostean, gizon bat lurrean erakusten dute, lagunez inguratuta, eta ez “gizon armatuez” Associated Press-ek iragarri zuen moduan.[7] Gobernu mexikarrak egindako autopsian ondorioztatzen da Will-en aurka “bi tiro” egin zirela, bata aurretik, eta bestea atzealdetik (gobernuaren arabera, manifestari batek tirokatu zuen). Brad Will-en gorputza erre egin zen.[8] Bere familia Mexikora egin zuen bidaia sistema judizialen kontrako justizia eskatzera, eta bere semeak manifestari baten tiroaz hil zela entzun zutenean, “irrigarria, faltsua, fundamenturik gabekoa eta ez sinesgaitza” zela adierazi zuten.[1] Barrutiaren fiskala ere akusatu zuten frogak faltsutzeagatik eta fede txarrez jarduteagatik.

Hala ere, manifestariek aitortu uten tiroketa gizon armatuen talde batek egin zuen armatu gabeko manifestarien aurka. Oswaldo Ramírez-ek, Mexiko hiriko Milenio egunkariko argazkilaria, oin batean tiro bat jaso zuen. Lizbet Canak, Oaxacako fiskal nagusia, adierazi zuen manifestariek jasotako tiroak manifestari haiengatik zetozela. Mexikoko Estatu Batuetako enbaxadoreak, Tony Garza, esan zuen gizon armatuak poliziak izan litezkeela. El Universal hedabideak gizon batzuk funtzionario gisa identifikatu zituen. Manifestariek esan zuten gizon horiek poliziak zirela, eta ez herriko jendea. Indymediak lehen eskutik jaso zuen Will tirokatu zuena “hiriko paramilitar” bat izan zela, PRIko kidea.[9] Hedabide lokal batek, Centro de Medios Libres, Will-ek grabatutako bideo batengatik baieztatu zuen Bradley Roland Will tirokatu zuen paramilitarra Pedro Carmona izan zela,[10] Felipe Carrillo Puerto-ko (Santa Lucía del Camino) alkatea izan zena.[11] Estatuaren fiskal bulegoen aurrean beste tiroketa bat gertatu zen, hiru zauritu eragin zituena.

Associated Pressko txosten batek, Rebeca Romerok egindakoa (2006ko azaroaren 11an, 12:33tan), adierazten du: “Oaxacan biolentziak eragindako bederatzi biktimak talde armatuak eraginak izan dira...”. Manifestari batek aitortu zuen: “Hanka batean bala bat jaso zuen gazte bat ikusi nuen, nire inguruko lagunak atxilotuak izaten ikusi eta airean balak. Gobernuak norbaiti bota behar zion errua, guri. Bandaloak, lapurrak eta delitugileak deitu gintuzten”.[1]

Bradley Roland Will-en heriotzak Vicente Fox presidenteak polizia federal Oaxacara bidaltzea eragin zuen.[12]

Urriaren 29-30

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gutxienez bi manifestari erailak izan ziren, Gizarte-Segurantzako langileak, Roberto López Hernández erizaina eta APPOko segurtasuneko komisioko Jorge Alberto Beltrán[13], Oaxacako erdigunean 3.500 polizia federal eta beste 3.000 polizia militarrek hartu zutenean, hiriaren kanpoaldean 5.000 soldadu zeudelarik.[14] Indar polizialak manifestarien erresistentziarekin topo egin zuten eta APPO Irratiak aitortu zuen aktibista batzuen etxeetan poliziak sartu zirela (gobernu federalak hori ezeztatu zuen) eta helikopteroek granada kimikoak bota zituztela hiriaren zokalora joan ziren manifestarietara. Konfirmatuta ez zeuden txosten batzuk adierazten dute gazte bat, hamabi urtekoa, tirokatua izan zela Zubi Teknologikoaren ondoan. Txostenen arabera, poliziak umearen gorpua hartu egin zuen. Hedabide lokalek beste hildako batzuk baieztatu zituzten, baina nahiz eta APPOk “dozenaka” hildako egon zirela esan, hildako guztien kopurua oraindik ezezaguna da. Protestak jarraitu egin ziren, zokaloaren inguruan (indar federalen esku zegoena) manifestari eta poliziaren arteko istiluekin.[15][16]

Manifestari eta hiritar asko atxilotuak izan ziren; bideo batek erakusten du nola PFP Mi-17 helikoptero batek gutxienez lau atxilotu eramaten dituela.[17]

Mexikoko Apezpikutza Konferentziak, Eliza Katolikoaren talde bat, polizia federalaren interbentzioa babestu egin zuen.[18]

2006ko urriaren 30an, Indigena Iraultzaileen Komite Klandestinoak (CCRI) gobernuaren taktikak eta hilketak, 12 urteko gaztea ere, kondenatu zituen abisu batean. Nazio Askapenerako Armada Zapatistak (EZLN), lau puntu zituen erantzun bat eraman zuen aurrera, non Txiapasko errepide batzuk itxiko ziren, herrialdearen hego-ekialdean eta Oaxacako herritarrei haien babesa helarazi zieten.

2006ko azaroa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Brad Will kazetariaren heriotzaren “memoria ohoratzeko” eta “tokiko ohiturak eta balioak aitortzen dituen herri gobernua ezartzeko Oaxacako herriak egindako ahaleginak” aitortzeko gutun ireki bat idatzi zen azaroaren hasieran. Zenbait akademiko eta aktibistek sinatu egin zuten, tartean, Noam Chomsky, Naomi Klein, Michael Moore, Arundhati Roy, Starhawk eta Howard Zinn.[19]

2006ko azaroaren 2a

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Prebentzio Fedaralen Polizia Oaxacako Benito Juárez Unibertsitate Autonomoan sartu egin zen, ikasleek okupatu egin zutena. Indar polizialek zokalora kanporatu zituzten. Unibertsitatea autonomoa denez, poliziak debekatuta dauka bertan sartzea, errektorearen baimena baldin ez badute.[20]

Hurrengo orduetan gero eta manifestari gehiago gerturatu ziren ikasleei babesa emateko, baina poliziek ingartu egin zituzten eta tentsio momentuak bizi izan ziren, batzuk behartuak izan zirelako zokaloko inguruneetatik joateko. APPOk unibertsitateko errektorearen baimena lortu egin zuen, mehatxuen bitartez, unibertsitateko irratia haien mezuak bidaltzeko, eta batez ere, gobernuko alderdi politikoak kritikatzeko, PRI bereziki. APPOren aurkako iritziak oso azkar zabaldu egin ziren.[21]

Unibertsitateko errektoreak sektore pribatuaren, erakunde politikoen eta prentsaren (bereziko Denise Maerker berriemailea, Grupo Formula taldekoa) kritika zorrotzak jaso ondoren, APPOren inguruan egin zituen komentarioengatik, aitortu zuen ikasle zein irakasleen[22] errespetua betserik ez zuela eskatu eta indar poliziak unibertsitatean sartzea arazoaren irtenbidea ez zela.[23]

2006ko azaroaren 6a

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
APPOk antolatutako manifestazioa, azaroaren 7an.

Scotiabank-en lobby bat suntsitu, Epaitegiko Hauteskunde Federaleko leihoak apurtu eta PRIko egoitzaren auditorioan kalteak eragin zuten Mexikoko Hirian eztanda egin zuten hiru lehergailuk. Etxean egindako beste bonba batzuk Scotiabank-en bigarren sukurtsal batean eta Sanbors jatetxe kadena batzuen aurrean ipini ziren, baina hauek eztanda egin baino lehen desaktibatuak izan ziren. Bonbak eztanda egingo zutela jakinarazten zuen dei bat egin zitzaien autoritateei gaua baino lehen.

Eztanda horiek ez zuten inolako zauritu edo hildakorik eragin.[24]

Oaxacako bost ezkertiar gerrillako taldeetako koalizio bati egotzi zitzaizkien bonben eztandak. Ez dira gerrillari hauek eta manifestarien arteko loturarik, eta APPOk atentatuetan parte hartu izana ukatu egin zuten.[25]

2006ko azaroaren 10-13a

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nahiz eta hirian polizia federalaren presentzia egon, APPOk antolatzen jarraitu zuen, Kongresu Konstituzional bat ospatuz, Oaxacako politka konstituzionalak planifikatzeko eta berridazteko. Era berean, estatu osoan zehar hedatzeko eta hurrengo proiektuak garatzeko, mugimenduak Oaxacako Herrien Biltzar Popularraren Estatu Kontseilua eratu zuen (CEAPPO). Kontseilu berri horrek Oaxacako toki desberdinetako 260 ordezkariek osatzen zuten, irakasle sindikatuen 40 kideekin. Mugimendu horrek APPOk proposamen politiko alternatiboak garatzeko saiakerari indar asko eman zion, Ulises Ruiz kargutik kentzea lortzen zen bitartean.[26]

2006ko azaroaren 25-26a

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Larunbatean, 2006ko azaroaren 25ean, polizia federalaren eta manifestarien arteko talka handia gertatu zen arratsaldean, APPOk antolatutako zazpigarren mega-manifestazioan. Hasieran mobilizazioa baketsua izan zen, baina egoera berehala berotu zen poliziak gas negar-eragileekin eta gomazko balekin erantzun zuenean, hiriko zokaloa inguratzeko asmoarekin.[27] Ez da dago argi nork hasi zuen biolentzia, baina gatazka berehala hiri osotik sakabanatu zen manifestariek harriekin eta PCVz egindako suziriekin erasotu zutenean. Poliziak APPOren Santo Domingoko kanpalekua hartu egin zuen, eta 160 pertsona baino gehiago atxilotu zituen. APPOren kide eta jarraitzaile askok hospitalera eraman zituzten, eta hiru manifestarien heriotzaz informatu zen, oraindik ere konfirmatzeke daudenak.[28][29]

Larunbatean, eta azaroaren 26ko egunean, igandea, manifestariek zenbait autoei sua eman zieten, eta beste sute batzuek lau eraikin suntsitu eta hondatu zituzten, tartean, gobernuko bulegoak (bulego fiskalak eta judizialak barne), unibertsitateko eraikin bat, eta hiriko erakunde komertzial baten bulegoak. Hiru hotel ere erasotuak izan ziren, eta enpresa batzuen biltegiak arpilatuak.[30]

Astelehenean, 2006ko azaroaren 27a, polizia federalaren buruzagia, Ardelio Vargas, adierazi zuen ez zuela APPO gehiago toleratuko. “Ez da tolerantzia gehiago izango (...) legearen kontra doazenek zigor latzak izango dituzte. Aginduak eta atxilotze-aginduak ez ditu poliziak zuzentzen, epaileek eta federalek baizik”.[31] Mehatxu horiei jarraipenak egiteko esfortzuak egin ziren, mugimenduko liderrak atxilotuak izan zirelako, eta APPOko zenbait bulego miatuak izan zirelako.[32] Asteburuko gatazken ondoren APPO eta Estatuko Unibertsitateko Kanpuseko arten egingo zen bileraren arira, Vargasek adierazi zuen “ez da unibertsitatearen autonomia berriz urratuko”.[33]

Hurrengo egunetan, APPOk hirian zituen barrikada guztiak kendu zituen, eta unibertsitateko irratiko kontrola errektoreari bueltatu zion, segurtasun eza epaituz. APPOko lider batzuk erbesteratuak edo ezkutatuak izan behar ziren, mugimenduaren parte zirenen aurka agintariek ezarri zuten errepresioagatik.[34] Polizia gelatik kanpo zeuden irakasleak atxilotzeagatik, atxilotuak kolpatzeagatik eta atxiloketa faltsuak egiteagatik salatua izan zen.[30][35]

2006ko abendua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Astelehenean, abenduaren 4a, prentsaurreko batean Mexikoko Hirira konponbide baketsu bat negoziatzera joan zela baino ordu batzuk geroago, Flavio Sosa atxilotu zuen poliziak, barrikadak egitea, bandalismoa eta manifestari batzuk egindako atxiloketak egotzita. Sosaren anaia, Horacio, eta beste bi gizon zehaztu ez ziren karguekin atxilotuak izan ziren. Flavio Sosaren itxura, bizarduna eta handia, APPOren enblema bihurtu zen[36] Bere atxiloketaren ostean, PRDak, bere bozeramailetik, Gerardo Fernández Noroña, adierazi zuen Sosa alderdiaren Kontseilu Nazionaleko kide zela, eta horrek Sosaren defentsa legala behartzen zuela.[37]

Hurrengo astean, polizia federalak Oaxacako Polizia Estatalaren armamentua konfiskatu zuen eta adieraziz zuen herriko indarrak ikertzen ari zirela APPOk haiengana egindako erailketen arira. APPOk informatu zuen gobernu federalak esan zuela ez zituela bere mugimenduaren beste inor atxilotuko.[38]

Ulises Ruiz

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gatazkaren erdigunean, estatuaren gobernadorearen ekintza batzuk azpimarratu daitezke, Ulises Ruiz-enak, Alderdi Iraultzaile Instituzionalaren (PRI) kidea, Mexikoko herrialdea gobernatu zuena XX. mendearen epe luze batean, baina orain gutxiengoa dauka, indar politikoa hiru alderdietan baitago. Hala ere, bi alderdien arteko gatazkak, eskuineko alderdia den Ekintza Nazionaleko Alderdia eta ezkerreko alderdia den Alderdi Iraultzaile Demokratikoa, aukera ematen diote Alderdi Iraultzaile Instituzionalari bietako batekin koalizioan gobernatzeko. Ruiz irudi oso polemikoa da; oposizioak honako hau eragozten dio: 2004ko hauteskundeetan lapurtzea, prentsa askatasuna erreprimitzea, espazio publikoen eta hiriko monumentuen suntsipena eta oposizioko politikarien kontrako errepresioa. Manifestariek argudiatzen dute konstituzioak gobernuari botere zentrala ematen diola, egoera berezi batzuetan, gobernatzailea kargutik kentzeko; Errepublikaren Senatuak gai horri buruz bozkatu zuen, eta erabaki zuten “egoera berezi” horiek Oaxacakan ez zeudela.

Oaxacako gatazka jasangaitza bihurtu den neurrian, Ruiz-en gaineko kanpo presioa kargua uzteko areagotu da, baina ez dauka kargua uzteko asmorik. Senatuak gobernatzailea zein APPOk errua loporatu zien estatuan egindako kalteengandik,[39] Coparmex talde enpresarialak, Pueblako estatuan,[40] eta Carlos Abascal[41] barne ministroak bitartean bere Ruiz-en dimisioa eskatu edo berari kalteen errudun gisa seinalatu zuten.

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b c d e f Diana Denham and the C.A.S.A. Collective (ed.). Teaching Rebellion: Stories from the Grassroots Mobilization in Oaxaca.
  2. ↑ Noticias de Oaxaca. 2007-09-27 (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  3. ↑ Noticias de Oaxaca. 2007-09-27 (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  4. ↑ Jornada, La. «En operativo de limpieza, policías de Oaxaca siembran el terror entre civiles - La Jornada» www.jornada.unam.mx (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  5. ↑ Navegaciones. 2007-01-13 (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  6. ↑ Jornada, La. «Ejecutan a catedrático de la Universidad de Oaxaca - La Jornada» www.jornada.unam.mx (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  7. ↑ «World Prout Assembly: Day of the Dead in Oaxaca» archive.is 2011-07-17 (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  8. ↑ (Ingelesez) «Who Killed Brad Will? | International | AltWeeklies.com» archive.altweeklies.com (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  9. ↑ «Independent Media Center | www.indymedia.org | ((( i )))» www.indymedia.org (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  10. ↑ publish.nyc.indymedia.org | Official Press Release on Brad Will Murder From Ad-Hoc Media Group. 2006-11-04 (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  11. ↑ Centro de Medios Libres de la Ciudad de México. 2011-07-21 (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  12. ↑ Mexican president sends police to Oaxaca - Yahoo! News. 2006-11-01 (Noiz kontsultatua: 2018-05-12).
  13. ↑ «publish.nyc.indymedia.org | APPO Reports Two Dead in Confrontations with Federal Police in Oaxaca» nyc.indymedia.org (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  14. ↑ "Violence flares in Oaxaca, Indymedia reporter murdered". Indymedia United Kollectives
  15. ↑ Elkarrizketa ingelesez.
  16. ↑ "Mexico riot police clash with protesters in Oaxaca"[Betiko hautsitako esteka]. Reuters
  17. ↑ appoax. (2006-10-30). PFP DETIENE Y DESAPARECEN A MAS DE 40 PERSONAS DEL PUEBLO. (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  18. ↑ (Gaztelaniaz) «Critican obispos de Oaxaca que la CEM haya avalado ingreso de la PFP» www.cronica.com.mx (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  19. ↑ "Letter In Support Of The People Of Oaxaca". Friends of Brad Will
  20. ↑ (Ingelesez) More violence in Oaxaca protest. 2006-11-03 (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  21. ↑ (Gaztelaniaz) México, El Universal, Compañia Periodística Nacional.. «Radio Universidad, voz estratégica de APPO» El Universal (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  22. ↑ Noticias de Oaxaca. 2007-09-27 (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  23. ↑ Olor a mi tierra » Noticias de Oaxaca. 2007-09-30 (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  24. ↑ "Scotiabank targeted in Mexican bombing campaign"[Betiko hautsitako esteka]. The Globe and Mail
  25. ↑ "Leftist rebels claim responsibility for Mexico City blasts; demand Oaxaca governor resign". International Herald Tribune.
  26. ↑ Noticias de Oaxaca. 2007-09-27 (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  27. ↑ «Narco News: Oaxaca: The End of Tolerance» www.narconews.com (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  28. ↑ "APPO protest deteriorates into violence". El Universal.
  29. ↑ Barucha Calamity Peller: The Dirty War of Oaxaca. 2006-12-10 (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  30. ↑ a b Buildings torched, dozens injured in Mexican tourist town - CNN.com. 2006-12-20 (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  31. ↑ "Se acabó la tolerancia en Oaxaca.- PFP". El Norte
  32. ↑ "PFP sweep nets arrest of Sosa's brother".[Betiko hautsitako esteka] El Universal.
  33. ↑ (Gaztelaniaz) México, El Universal, Compañia Periodística Nacional.. «El Universal - - Se agotó la tolerancia: PFP» archivo.eluniversal.com.mx (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  34. ↑ Eerie calm falls over city since troubles began - El Universal - Mexico News. 2007-09-27 (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  35. ↑ Rights activist held in Oaxaca prison, alleges false arrest - El Universal - Mexico News. 2007-09-27 (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
  36. ↑ Protest movement leader nabbed in Mexico - Yahoo! News. 2006-12-07 (Noiz kontsultatua: 2018-05-15).
  37. ↑ "Asume PRD defensa de líder de la APPO". El Norte
  38. ↑ "Cuerpos policiacos de Oaxaca están bajo investigación federal por las denuncias que hiciera la APPO en su contra; Bucareli se comprometió a no proceder ni detener a ninguno de los líderes de la APPO". El Norte
  39. ↑ (Gaztelaniaz) México, El Universal, Compañia Periodística Nacional.. «Ulises Ruiz lesionó la legalidad: Senado» El Universal (Noiz kontsultatua: 2018-05-15).
  40. ↑ «La Jornada de Oriente en Internet :: Puebla» www.lajornadadeoriente.com.mx (Noiz kontsultatua: 2018-05-15).
  41. ↑ debate.com.mx - Tu sitio en el mundo. 2012-02-05 (Noiz kontsultatua: 2018-05-15).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=2006ko_Oaxacako_protestak&oldid=9630273"(e)tik eskuratuta