Allende (meteoritoa)

Allende (meteoritoa)
	Irudi gehiago
Aurkikuntza-data	1969
Honen izena darama	Pueblito de Allende (en)
Ezaugarri fisikoak
Masa	2.000.000 g

Allende meteoritoa da Lurrean aurkitutako kondrita karbonikorik handiena. Bolidoa 1969ko otsailaren 8an ikusi zen, 01:05ean, Mexikoko Chihuahua estatuaren gainetik.^[1] Mexikar herrixka batean erori zen. Atmosferan desegin ondoren, haren zatiak biltzeko bilaketa sakona egin zen; beraz, gaur egun, «historiako meteoritorik aztertuena» da.^[2]

Erortzea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uste da jatorrizko arrokak automobil baten tamaina izan behar zuela, Lurreko atmosferan sartu zenean, 15 kilometro segundoko abiaduran. 1969ko otsailaren 8ko goizeko lehen orduan, Mexikoko iparraldean, Pueblito de Allendetik gertu (izen bereko jurisdikzioko herri bat), bolido handi bat hurbildu zen hego-mendebaldetik eta zerua piztu zuen dozenaka kilometroko ibilbidea deskribatuz. Airean desegin zen, baina milaka zati iritsi ziren lurrera. Fenomeno hori ohikoa da arroka handiak atmosferan erortzean, airearekiko erresistentziaren bat-bateko haustura-efektua dela eta. Allende meteoritorik banatuenetako bat bihurtu da, eta arroka-kopuru handia ematen du azterketarako, orain arte ezagutzen den beste edozein kondrita karbonazeotatik oso gainetik.

Sailkapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kondrita karbonazeoen taldean sailkatutako meteoritoa da, eta mota horretako handiena da. Mota horretako meteoritoak interes zientifiko handikoak dira, eguzki-sistemaren jatorri berekoak baitira. Allende erori aurretik, mota horretako meteoritoak arraroak ziren. 2012an, mineral berri bat aurkitu zuten Allenden, titanio oxido bat, eta pangüita izena eman zioten.^[2] Ez da mineral bakarra, allendeita ere bertan aurkitu zen.