Amalgama (kimika)
Amalgama merkurio-aleazio bat da beste metal batekin. Likidoa, pasta biguna edo solidoa izan daiteke, merkurio-proportzioaren arabera. Aleazio horiek lotura metalikoaren bidez eratzen dira, eroapen-elektroien erakarpen elektrostatikoko indarrarekin lan eginez, karga positiboa duten ioi metaliko guztiak kristalezko sare-egitura batean lotzeko.[1][2] Ia metal guztiek amalgamak eratu ditzakete merkurioarekin, eta salbuespen nabarmenak burdina, platinoa, tungstenoa eta tantalioa dira. Zilar-merkurio amalgamak garrantzitsuak dira odontologian, eta urre-merkurio amalgama mineralaren urrea erauzteko erabiltzen da. Odontologiak merkurio-aleazioak erabili ditu zilarra, kobrea, indioa, eztainua eta zinka bezalako metalekin.
Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Amalgamak honelakoak izan daitezke:
- Likidoak, merkurioa nagusi denean
- Solidoak, lotuta dagoen metala baino kantitate txikiagoan dagoenean
Denak zuriak eta distiratsuak dira eta kristaliza daitezke. Airean daudelarik, metal oxidagarriz osatutakoak oso azkar aldatzen dira; beroak guztiak deskonposatu eta merkurioa lurruntzen du, eta horrek pozoitzea eragin dezake izaki bizidun gehienetan. Azido nitrikoak amalgama guztien gainean bero gozo baten bidez egiten du lan; batzuetan, merkurioa disolbatu egiten du harekin lotuta dauden metalekin; beste batzuetan, oxido-egoeran oxidatu eta banandu egiten ditu, eta, azkenik, azido horrek aldaezin dituenekin alderatuta, merkurioa azido nitrikoan disolbatzen da, eta azido hori protoonitrato edo deutonitrato azidoaren egoerara pasatzen da.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Callister, W. D. "Materials Science and Engineering: An Introduction" 2007, 7ª edición, John Wiley and Sons, Inc. Nueva York, sección 4.3 y capítulo 9.
- ↑ Amalgama de mercurio. .
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Prandtl, W.: Humphry Davy, Jöns Jacob Berzelius, zwei führende Chemiker aus der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts. Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart, 1948
- Hofmann, H., Jander, G.: Qualitative Analyse, 1972, Walter de Gruyter, ISBN 3-11-003653-3
- Diccionario de materia mercantil, industrial y agrícola, José Oriol Ronquillo, 1851
