Amalia Lobato Rosique

Wikipedia, Entziklopedia askea
Amalia Lobato Rosique
Bizitza
JaiotzaCartagena, 1914
Herrialdea Espainia
HeriotzaCiutadella de Menorca1936ko abuztuaren 23a (21/22 urte)
Heriotza moduaborrokan hilda: bala zauria
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakmilizianoa
KidetzaUnión General de Trabajadores
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkakEspainiako Gerra Zibila

Amalia Lobato Rosique (Cartagena, Murtzia, 1914Ciutadella, Menorca, 1936ko abuztuaren 23a) emakume errepublikanoa izan zen, UGTko militantea eta Espainiako Gerra Zibilaren hasieran Mallorcako frentean borrokan hil zela jakin zen lehen milizianoa.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cartagenan (Murtzia) jaioa, Amalia Lobato Bartzelonara joan zen eta UGTn afiliatuta zen..

1936ko uztailaren 17an, Afrikako armadaren altzamendu militarra gertatu zen Bigarren Errepublikako gobernuaren aurka. Matxinada penintsulara azkar hedatu bazen ere, hiriburu handiak ez zituen menperatu. Uztailaren 21ean, herrialdea zatituta eta gerran zegoela, Lluís Companys presidenteak, armada profesionalik gabe, Kataluniako Milizia Antifaszistetako Batzorde Nagusia sortzea erabaki zuen, tropa faxistak geldiarazten zituzten alderdi eta sindikatuetako militanteak antolatzeko.

Uztailaren 30ean, Artur Cussók, PSUCko emakumeen antolakundeko idazkariak, afiliatuei dei egin zien Milizietara atxiki zitezen, eta erretaguardiari laguntzeko lanetan laguntzera bultzatu zituen, baina ez zuen inola ere kontuan hartu fronteari aurre egiteko aukera. Eloïna Malasechevarriak «Kataluniako emakumeak, entzun!» artikulua argitaratu zuen Treball egunkarian, eta argi utzi zuen PSUCko emakumeek pasibotasuna atzean utzi eta ekintzara pasatuko zirela, gizonak bezala. Egun horretan bertan, 30ean, Emakumezkoen Milizia Antifaszistak sortu ziren, Círculo Equestreko eta Kataluniako Ligako lokal zaharrean, Bartzelonako Grazia pasealekuko 34an. Emakumeen batailoi bat eratzea ezohiko gertaera izan zen, eta Kataluniako historia irauli zuen.[1]

Gavina Viana Vianak, 45 urteko politikariak, hizlaria eta ekintzarako emakumeak, Gerra Atala antolatu eta zuzendu zuen, fusilera, artillera, kamionera, txofer, hegazkinetako langile, osasungintzako langile, aldagela, ikuztegi eta garbiketa, posta, finantza eta gizarte zerbitzuetako arduradunekin.[2]

Amalia Lobatok 22 urte zituen, emakumearen sustapenean sinesten zuen eta gogoz beteta zegoen. Abuztuaren 11n sartu zen eta Carles Marx kuartelera bidali zuten instrukzio militarra jasotzera. Bost egunen buruan, abuztuaren 16an, Ciudad de Tarragona ontzira abiatu zen, Antonio Calero Barceló militar profesionalaren agindupean.[3]Hilaren 17an Maora iritsi ziren, eta 18an Mallorcara, Son Carrioren sektorera.[4] Hilaren 20an, Lobato borrokan hasi zen, eta bala-zauri bat jaso zuen sabelean. Ciutadellako Odol Ospitalera eraman zuten, eta abuztuaren 23an hil zen, goizeko hamarretatik hemeretzi minutu igarotzen zirenean. Hala, Kataluniako lehen milizianoa —horren berri dugu— Espainiako Bigarren Errepublikaren defentsan erori zen. Haren gorpuzkiak Ciutadellako hilerrian daude, Menorcan.[5]1936ko urriaren 16an, Errepublikako Herri Armada sortu zenean, 20 eta 45 urte bitarteko gizon guztiak mobilizatu ziren. Emakumeak frontetik erretiratu eta erretaguardiara bidali zituzten, Nazioarteko sorospen gorriaren eta beste erakunde humanitario batzuen zerbitzura.[6]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Las milicias femeninas. Museo Virtual de la Mujer Combatiente.
  2. Cañellas, Celia; Toràn, Rosa. (2020). «Dones del PSUC en temps de guerra (1936-1939)» Segle XX Revista Catalana d'Història 13: 33-50..
  3. Documento 64630, CALERO BARCELÓ, Antonio | IHR. Innovation and Human Rights - La base de datos centralizada de víctimas de la Guerra Civil y el franquismo.
  4. La Batalla de Mallorca. Espais de la batalla de Mallorca 2017-2022.
  5. Playà Maset, Josep. (2021-02-14). Más de un millar de mujeres catalanas se fueron voluntarias al frente en 1936. La Vanguardia.
  6. Marimon, Sílvia. (2018-09-16). Milicianes al front: ni prostitutes amorals ni dèbils i incapaces. Ara.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]