Amienseko Gutuna
CGTren 9. Kongresuan 1906ko urrian onartutako akordioa (gutuna), 1912tik aurrera Amienseko Gutuna izenarekin ezaguna dena, Frantziako sindikalismoaren erreferentzia teorikoa da oraindik ere, bereziki sindikalismo iraultzailearena eta borroka-sindikalismoarena.[1][2]
Klase-borroka aitortuz, gutunak bi helburu eta eskakizun ezartzen dizkio sindikalismoari: langileen berehalako eta eguneroko aldarrikapenak defendatzea, eta gizartea "desjabetze kapitalistaren" bidez eraldatzeko borroka, alderdi politikoen eta Estatuaren independentzia orotan; sindikalismoa nahikoa da beretzat. Gainera, "jarduteko bitarteko gisa greba orokorra gomendatzen du, eta [...] sindikatuak, gaur egun erresistentzia-taldea dena, etorkizunean ekoizpen- eta banaketa-taldea izango dela uste du, gizartea berrantolatzeko oinarria".
Sindikalismoaren ikuskera jakin baten garaipena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mozioaren aldeko botoak, Victor Griffuelhes eta Émile Pougetek idatziak, Frantziako langile-mugimenduan korronte sindikalista iraultzailearen garaipena zehazten du. Korronte horrek hainbat ikuspegi ideologikotatik zetozen militanteak biltzen zituen (alemaniar sozialistak, valantistak, anarkistak, etab.). Biltzarraren amaieran hartutako konpromiso-testuak 839 aldeko boto lortu zituen.[3] Onartzen da, oro har, Amienseko Gutunak tesi sindikalista iraultzaileak goresten dituela CGTren lehen garaian.[4]
Gutunak bi helburu eta eskakizun ezartzen dizkio sindikalismoari: batetik, berehalako eta eguneroko aldarrikapenak defendatzea, eta, bestetik, gizartea alderdi politikoen eta Estatuaren independentzia osora aldatzeko borroka
- "Amienseko Kongresu Konfederalak 2. artikulua berretsi du, CGTk osatzen duena:
- "CGTk, eskola politiko orotatik kanpo, langile guztiak biltzen ditu, soldatapekoa eta patronatua desagertzeko borrokaren jakitun".
- Kongresuak uste du adierazpen hori klase-borrokaren aitorpen bat dela, klase kapitalistak langile-klasearen aurka abian jarritako esplotazio- eta zapalkuntza-modu guztien aurka egiten duena ekonomiaren alorrean. Kongresuak, hurrengo puntuengatik, baieztapen teoriko hau zehazten du: eguneroko errebindikazio-lanean, sindikalismoak langileen ahaleginak koordinatzen jarraitzen du, langileek berehalako hobekuntzak egiteko duten onena handitzen, hala nola lanorduak murriztea, soldatak gehitzea, etab. Baina zeregin hori sindikalismoaren lanaren zati bat baino ez da: alde batetik, emantzipazio integrala prestatzen du, desjabetze kapitalistaren bidez baino ezin dena egin, eta, bestetik, greba orokorra jartzen du ekintza-bide gisa, eta uste du sindikatua, gaur egun erresistentzia-taldea, etorkizunean, gizarte-ekoizpeneko eta -banaketako taldea izango dela, gizartea berrantolatzeko oinarria.
- Kongresuak adierazten du lan bikoitz hori, egunekoa eta etorkizunekoa, langile-klasearen gainean pisatzen duten soldatapekoen egoeratik datorrela, eta langile guztiei, beren iritzia edo joera politiko edo filosofikoak edozein direla ere, sindikatua den funtsezko taldeko kide izateko betebeharra egiten diela.
- Ondorioz, gizabanakoei dagokienez, Kongresuak askatasun osoa ematen dio sindikatuari parte hartzeko, korporazio-elkartetik kanpo, bere ikuskera filosofiko edo politikoari dagozkion borroka-moduetan, eta, elkarrekikotasunean, sindikatuan kanpoan dituen iritziak sar ez ditzan eskatzen dio. Erakundeei dagokienez, Kongresuak adierazten du, sindikalismoak ahalik eta eragin handiena izan dezan, ekintza ekonomikoa zuzenean gauzatu behar dela patronatuaren aurka; izan ere, erakunde konfederatuek ez dute, sindikatu-elkarte gisa, gizarte-eraldaketak askatasunez jarrai ditzakeen alderdi eta sektez arduratzea.»
Amienseko Gutuna aldarrikatzen duten erakundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Frantzian, CGT, Langileen Indarra, UNSA, Force ouvrière, l'UNSA, l'Union syndicale Solidaires, CNT, FSU, l'UNL, MNL eta UNEF beti aldarrikatzen dute Amienseko Gutuna.[5][6] Hala ere, erakunde sindikal horietako batzuek utzi egin dute beren eduki iraultzailea. Catégorie:Article à référence nécessaire
Aitzitik, talde politiko leninistek baztertu egiten dute. Batzuek iritzi filosofikoekiko mespretxua aurpegiratzen diote, abangoardiako alderdi ugarietako kideen ekintza itunduarekin bateraezina. Anarkistei dagokienez, Amsterdamgo Nazioarteko Kongresu Anarkistan (1907), eztabaidak ere handiak izan ziren, eta, hein batean, Errico Malatesta eta Pierre Monatte aurka agertu ziren. Hala, Malatestaren hitzetan, sindikalismoak bere kabuz konpondu nahi du arazo soziala:
"Sindikalismoa ez da eta ez da izango mugimendu legalista eta kontserbatzaile bat besterik, beste helbururik gabe — eta are gehiago! — lan-baldintzak hobetzea baino." Honela amaitu zuen: «Anarkistak, funtzionari iraunkor eta sindikatu bateko langile izatea onartu duenak, galduta dago anarkismoarentzako».
Horri erantzun zion Monattek, "anarkia bazen azken helburua", beharrezkoa zela sindikalismoa gizarte-eraldaketarako tresna bihurtzea "garaiak [aldatu baitziren]", eta, beraz, beharrezkoa zela "mugimenduaren eta iraultzaren ikuskera aldatzea".
Testu hau mugimendu iraultzailerako ilusio hilgarritzat salatzen duenean, CNTk aipatzen duen aurkakotasun hori da: haren aburuz, sindikatua langile-mugimenduaren konstante eta kontserbadore bihurtzea, neutraltasun politikoa gainjartzen duen aldi berean, langileak uztea da, hain zuzen ere.[7]
CGTren Kongresuak 1906an bozkatutako testua, aldiz, sindikalismo iraultzailearen logikan, sindikatuaren berezko rol "politikoa" baieztatzea zen, eta hori borroka sindikalaren politizazioari uko egiteko erabili beharko litzateke, aldarrikapen profesionalez baizik. Hala, bada, independentzia sindikalaren baieztapena zen, aurreko urtean Frantziako bi alderdi sozialista nagusiek SFIOren barruan bat egitearen aurrean, eta alderdiaren eta sindikatuaren arteko loturak baztertzea, SPDren eta Alemaniako Generalkommission der Gewerkschaften Deutschlands konfederazio sindikalaren artean garai berean Alemanian egon zitezkeen bezala.
CFTCk Amiensen gutunaren ekarpena onartzen du, baina erreklamatu gabe.[8] CFDT sindikatuak uste du "Frantziako sindikatu guztiak Amienseko Gutunaren espirituan deklara daitezela" Catégorie:Article à référence nécessaire
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Le syndicalisme révolutionnaire, la charte d’Amiens et l’autonomie ouvrière
- ↑ Nicolas Inghels, Approche épistémologique de l'anarchisme. Petite contribution à l'étude du mouvement anarchiste, Institut d'histoire ouvrière, économique et sociale, 2006, texte intégral.
- ↑ Bibliothèque Nationale de France, NUMM- 110952, p. 187
- ↑ Becker J-J., Candar G., Histoire des gauches en France, Éditions La découverte, 2005.
- ↑ Leila Soula. (6 octobre 2009). La Charte d’Amiens. ..
- ↑ Ferdinand Bardamu. (2012-11-20). Michel Mathurin - Et pourtant, ils existent. ..
- ↑ La charte d’Amiens est morte… sur cnt-ait.info.
- ↑ L'enseignement de la Charte d'Amiens, cent ans après. 11 octobre 2006..
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Amienseko Gutunaren testu osoa
- Mila eta bederatziehun urtekoen laburpena. Historia intelektualaren aldizkaria, 24. zk., 2006, izenburua: "Sindikalismo iraultzailea. Amienseko Gutunak ehun urte ditu.
- (Gaztelaniaz) Miguel Iñiguez, Esbozo de una Enciclopedia histórica del anarquismo español, Fundación de Estudios Libertarios Anselmo Lorenzo, Madrid, 2001, page 39
- Félix Fénéon, Nouvelles en trois lignes, 1906, Paris, Libella, coll. « Libretto », 2019, 162 p. (ISBN 978-2-36914-446-5), p. 105.
